Bài 17: Vai trò của trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở sinh vật

Hướng dẫn giải

Năng lượng của sinh vật lấy từ quá trình chuyển hóa vật chất và năng lượng.

- Ở thực vật: quá trình quang hợp.

- Ở động vật: quá trình tiêu hóa thức ăn.

(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)

Hướng dẫn giải

Cơ thể của chúng ta lấy vào:

+ O₂

+ Thức ăn

+ Nước uống

Cơ thể chúng ta thải ra: 

+ CO₂

+ Năng lượng nhiệt

+ Chất thải

(Trả lời bởi Nhật Văn)

Hướng dẫn giải

1. Nhiệt năng

2. Cơ năng

3. Điện năng

(Trả lời bởi Nhật Văn)

Hướng dẫn giải

- Một số biện pháp khác giúp tăng cường trao đổi chất của cơ thể:

  + Ngủ đủ giấc.

  + Thực hiện chế độ dinh dưỡng đầy đủ, cân bằng.

- Giải thích: Sở dĩ các biện pháp này có thể giúp tăng cường trao đổi chất của cơ thể vì các biện pháp giúp các cơ quan, hệ cơ quan trong cơ thể khỏe mạnh → thúc đầy nhu cầu về các chất trong cơ thể tăng lên đồng thời hoạt động trao đổi chất cũng diễn ra hiệu quả hơn.

(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)

Hướng dẫn giải

Năng lượng cung cấp cho các hoạt động của con người là do thức ăn vào cơ thể mà có. Thức ăn vào cơ thể xảy ra sự biến đổi nhờ các phản ứng chuyển hóa vật chất và năng lượng, khiến cho hóa năng chuyển hóa thành nhiệt năng làm nóng cơ thể, hóa năng chuyển hóa thành cơ năng giúp cơ thể hoạt động được (đi lại, chơi thể thao,…).

→ Vậy trong các hoạt động ở người (đi lại, chơi thể thao,…) đã có sự biến đổi năng lượng từ hóa năng thành nhiệt năng và cơ năng.

(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)

Hướng dẫn giải

Trao đổi chất và năng lượng là đặc trưng cơ bản của sự sống vì trao đổi chất và năng lượng có vai trò:

- Cung cấp năng lượng cho các hoạt động của cơ thể.

- Cung cấp các chất cần thiết để xây dựng cơ thể.

- Loại bỏ chất thải ra khỏi cơ thể, tránh cho cơ thể bị đầu độc do sự tích lũy chất thải.

→ Cả 3 vai trò trên đều mang tính sống còn đối với cơ thể sinh vật. Nếu không có quá trình chuyển hóa thì không có năng lượng để duy trì sự sống. Vì vậy trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng là đặc trưng cơ bản của sự sống.

(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)

Hướng dẫn giải

Lấy ví dụ minh hoạ về vai trò của trao đổi chất và chuyển hoá năng lượng trong cơ thể:

- Ví dụ minh họa cho vai trò cung cấp năng lượng cho các hoạt động của cơ thể: Khi lao động nặng hoặc chơi thể thao, cơ thể cần nhiều năng lượng để hoạt động nên sự trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng trong cơ thể diễn ra với tốc độ nhanh hơn biểu hiện là nhịp hô hấp tăng, nhịp tim tăng, mồ hôi toát ra nhiều hơn, cơ thể nóng lên,…

- Ví dụ minh họa cho vai trò xây dựng cơ thể: Khi ăn đầy đủ các chất dinh dưỡng, cơ thể sẽ có đủ các chất và năng lượng cần thiết để xây dựng, duy trì và phục hồi các tế bào, mô và cơ quan của cơ thể từ đó giúp cơ thể sinh trưởng nhanh chóng. Ngược lại, khi không ăn uống đầy đủ, quá trình chuyển hóa vật chất và năng lượng thiếu nguyên liệu để diễn ra dẫn đến cơ thể thiếu vật chất và năng lượng cần thiết từ đó làm cho cơ thể còi cọc, yếu.

- Ví dụ minh họa cho vai trò loại bỏ chất thải ra khỏi cơ thể: Quá trình trao đổi chất ở cơ thể người thải bỏ CO2, mồ hôi, nước tiểu,… giúp đảm bảo cân bằng môi trường trong cơ thể, tránh cơ thể bị ngộ độc và rối loạn các hoạt động sinh lí khác.

(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)

Hướng dẫn giải

Khi cơ thể ở trạng thái nghỉ ngơi có tiêu dùng năng lượng. Vì khi nghỉ ngơi cơ thể vẫn cần năng lượng để duy trì các hoạt động sống cơ bản như hô hấp, tuần hoàn,… Tuy nhiên, năng lượng được dùng khi cơ thể ở trạng thái nghỉ ngơi sẽ cần ít hơn so với khi cơ thể ở trạng thái hoạt động.

(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)

Hướng dẫn giải

Khi làm việc nhiều, cần tiêu thụ nhiều thức ăn để cung cấp năng lượng để hoạt động. 

(Trả lời bởi Phía sau một cô gái)

Hướng dẫn giải

Vì khi vận động, nhiệt độ khi vận động tạo ra cao, nên được máu vận chuyển đi khắp cơ thể và tỏa ra nhiệt để đảm bảo thân nhiệt ổn định

(Trả lời bởi Nhật Văn)