"Chiếc lá cuối cùng" một tác phẩm để lại cho độc giả vô cùng nhiều cảm xúc. Truyện ngắn viết về những con người nghệ sĩ nghèo, gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống. Nhưng họ vẫn luôn yêu nghệ thuật khát khao hướng tới những điều tốt đẹp trong cuộc sống hướng tới giá trị Chân- Thiện – Mỹ của cuộc đời. Câu chuyện xoay quanh ba nhân vật cụ Bơ- Men, Xiu và Giôn-xi trong đó nhân vật Giôn- xi là người yếu đuối và gặp nhiều khó khăn nhất trong cuộc sống. Bởi Giôn- xi còn trẻ nhưng lại mắc căn bệnh viêm phổi mãn tính. Một căn bệnh mà trong thời kỳ đó người ta không thể nào chữa trị, Giôn-xi cũng nghèo khổ, và cô mất niềm tin ở tương lai. Vào một năm mùa đông vô cùng khắc nghiệt Giôn -xi đang chờ đón cái chết của mình, thì cô tìm thấy niềm tin. Chiếc lá cuối cùng trên cây thường xuân mãi không rụng xuống nó kiên cường chống chọi lại cả một mùa đông rét mướt. Khiến cho Giôn -xi cũng trở nên kiên cường, cô bắt đầu có niềm tin trở lại cô nghĩ chắc chắn mình có thể sống sót, mình sẽ khỏe mạnh trở lại. Chính niềm tin đó đã giúp Giôn – xi vượt qua bệnh tật. Một tác phẩm vô cùng nhân văn, thể hiện tình yêu thương con người của O -Hen- ri dành cho nhân vật của mình.
"Chiếc lá cuối cùng" là kiệt tác đầu tiên và cũng là duy nhất trong đời cụ Bơ- men. Nó là một bức tranh cứu sống con người. Sức sống mãnh liệt của chiếc lá đó đã gieo vào lòng Giôn- xi một tia sáng của niềm tin và hi vọng để Giôn- xi vượt qua cái chết, băng qua cửa tử thần. Kiệt tác này xuất phát từ tình yêu thương cao cả, tấm lòng đồng cảm sâu sắc của những con người nghèo khổ. Để có được bức tranh này, vì muốn cứu sống người khác, cụ Bơ- men, người nghệ sĩ tài năng đã phải hi sinh cả tính mạng của mình. Trong đêm mưa tuyết, cụ đã vẽ một chiếc lá giống như chiếc lá thường xuân cuối cùng, "ở gần cuống lá còn giữ màu xanh sẫm, nhưng với rìa lá hình răng cưa đã nhuốm màu vàng úa". Chiếc lá giả ấy đã giúp Giôn- xi thấy mình thật là tệ. Muốn chết là một tội. Tác giả O Hen- ri đã thành công trong nghệ thuật đảo ngược tình huống, xây dựng hình tượng nhân vật sinh động. Qua đó, ta thấy được, kiệt tác "chiếc lá cuối cùng" của cụ Bơ- men không phải là vật vô tri, vô giác mà nó là thiên sứ của sự sống, của tình yêu thương nhân đạo cao cả. Ta còn thấy: nghệ thuật chân chính vì mục đích nhân sinh, vì cuộc sống con người. Kiệt tác của cụ Bơ- men đã nhắc ta bài học: tình yêu thương con người, tấm lòng nhân đạo cao sẽ giúp chúng ta vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, kể cả cái chết. Ta phải biết trân trọng những gì xung quanh ta, trân trọng những tình yêu nghệ thuật chân chính.
