Tham Khảo
Nguyễn Trãi sinh năm 1380, mất năm 1442, tên tự là Ức Trai . Cuộc đời Nguyễn Trãi gắn liền với những biến động của lịch sử dân tộc. Ông là bậc đại anh hùng dân tộc, là nhân vật toàn tài số một của lịch sử Việt Nam trong thời đại phong kiến. Nguyễn Trãi vừa là nhà chính trị, quân sự, vừa là nhà ngoại giao, vừa là một nghệ sĩ lớn, một nhà văn hóa kiệt xuất của dân tộc. Cuộc đời ông chịu nhiều oan khiên thảm khốc nhưng vẫn hêt lòng vì dân tộc, vì con người. Nguyễn Trãi để lại một sự nghiệp văn học với khối lượng đồ sộ, phong phú. Ông là người viết nhiều nhất trong các tác giả văn học cổ, ở nhiều thể loại khác nhau, cả chữ Hán và chữ Nôm.Tiếng thơ Nguyễn Trãi thể hiện tấm lòng yêu nước, thương dân sâu nặng. Chủ nghĩa yêu nước trong thơ ông không trừu tượng mà gắn chặt với nhiệm vụ lịch sử cụ thể. Yêu nước là nhân nghĩa, là căm thù giặc, là chiến đấu không khoan nhượng, là ý thức tự lực, tự cường, là khát vọng hòa bình sâu thẳm. Chủ nghĩa yêu nước tiếp thu tinh thần hào khí Đông A, phát triển rực rỡ ở tính chiến đấu mạnh mẽ. Chủ nghĩa yêu nước thơ văn Nguyễn Trãi có nội dung phong phú, trở thành tập đại thành của truyền thống yêu nước trong lịch sử và trong văn học, tạo ngọn cờ rực rỡ cho thơ văn yêu nước thế kỉ XV. Thơ Nguyễn Trãi có bài buồn, có câu buồn vì lẽ gì chúng ta đều biết nhưng cả tập thơ của ông là thơ của một người yêu đời, yêu người. Tâm hồn của Nguyễn Trãi sống một nhịp với non sông, đất nước tươi vui” (Phạm Văn Đồng). Nguyễn Trãi cho đến tận bây giờ và mãi mãi về sau vẫn luôn xứng đáng là bậc đại thi hào của dân tộc. Không phải ngẫu nhiên ông được Lê Thánh Tông viết “Ức Trai tâm thượng quang khuê tảo”. Sự vĩ đại của Nguyễn Trãi không chỉ ở tài năng mà còn ở tâm hồn, tấm lòng. Đó là hình ảnh của bậc đại anh hùng với “tâm hồn lộng gió thời đại, hình ảnh con người đầu đội trời Việt Nam, chân đạp đất Việt Nam” (Phạm Văn Đồng).
Một trong những tác giả lớn của nền văn học Việt Nam và để lại ấn tượng sâu sắc cho em chính là Nguyễn Trãi. Với em, Nguyễn Trãi dường như không chỉ là một thi sĩ tài hoa. Ở ông ta còn bắt gặp một con người với khát khao cống hiến, khát khao dựng xây quê hương giàu đẹp. Sáng tác thơ văn của Nguyễn Trãi làm con người không thể không xúc động với bức tranh non sông giàu đẹp. Thêm vào đó, ông còn gửi gắm tình yêu, niềm tự hào với mảnh đất quê hương. Đọc Bình Ngô đại cáo, ta gặp một nỗi căm thù uất hận với kẻ thù, đọc Quân trung từ mệnh tập, ta bắt gặp một lòng căm phẫn kẻ thù, đọc Quốc âm thi tập, ta lại thấy con người với bao ưu hoài. Thơ văn Nguyễn Trãi dường như không chỉ tiếng nói, sự biểu hiện tấm lòng mà hơn thế là sự khẳng định bản lĩnh của con người trước hoàn cảnh. Càng đọc thơ ông, càng tìm hiểu về cuộc đời bi kịch đớn đau, ta thêm hiểu, thêm thương và xót xa cho kiếp người.
