Diễn biến của cuộc cách mạng tháng 10 Nga năm 1917
Tháng 4/1917: Lê-nin đã thông qua Đảng Bôn-sê-vích để trình bày Luận cương tháng Tư chỉ ra mục tiêu đường lối tiếp theo của cách mạng Nga là cách mạng xã hội chủ nghĩa với khẩu hiệu “Tất cả chính quyền về tay Xô viết” Ðầu tháng 7/1917, Chính phủ lâm thời thực hiện đàn áp các phong trào đấu tranh, khủng bố các Xô viết. Nước Nga lâm vào khủng hoảng chính trị, Lê nin buộc phải rút vào hoạt động bí mật tại vùng Ra-dơ-líp (Phần Lan). Lê nin chủ trương tiến hành khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền Đầu tháng 8/1917, Ðại hội lần thứ VI Ðảng Bôn-sê-vích họp bán công khai ở Pê-tơ-rô-grát. Trong thời gian này, Lênin viết xong cuốn Nhà nước và cách mạng, từ đó đề ra nhiệm vụ cho giai cấp vô sản phải giành chính quyền bằng con đường đấu tranh vũ trang Ngày 12/10/1917, Ủy ban Quân sự cách mạng do Xô-viết Pê-tơ-rô-grát cử ra đã chỉ đạo công tác chuẩn bị và tiến hành khởi nghĩa vũ trang ở Thủ đô. Ngày 16/10/1917, Ủy ban Trung ương Ðảng Bôn-sê-vích đã thành lập Trung tâm quân sự cách mạng để lãnh đạo cuộc khởi nghĩa trong cả nước. Ngày 24/10/1917, Chính phủ lâm thời chủ trương sẽ dùng mọi biện pháp để triệt tiêu cuộc khởi nghĩa, nhiều ủy viên của Ủy ban quân sự cách mạng bị bắt giam. Chính phủ lâm thời lục soát và đóng cửa các tờ báo của Đảng Bôn-sê-vích, ra lệnh chiếm Cung điện Mùa Đông,.. Trước tình hình đó, ngay trong đêm 20/10/1917 Lênin đến Cung điện Mùa Đông trực tiếp chỉ đạo cuộc khởi nghĩa vũ trang nhằm lật đổ Chính phủ tư sản lâm thời và thiết lập chính quyền Xô-viết. Ngay trong đêm đó, khởi nghĩa vũ trang đã nổ ra ở Thủ đô Pê-tơ-rô-grát (nay là thành phố Xanh-pê-téc-bua), dưới sự lãnh đạo của Bôn-sê-vích do Lê nin đứng đầu, quân khởi nghĩa đã đánh chiếm được một số vị trí trọng yếu của thủ đô như nhà ga xe lửa, trung tâm bưu điện, nhà máy điện,… Rạng sáng 25/10/1917, lực lượng khởi nghĩa đã làm chủ được hầu hết các địa điểm chủ chốt Thủ đô Pê-tơ-rô-grát. Đêm 25/10/1917, quân khởi nghĩa tiến công Cung điện Mùa đông. Đến rạng sáng ngày 26/10/1917, Cung điện mùa đông bị chiếm, các bộ trưởng của Chính phủ lâm thời bị bắt giữa, thủ tướng A. Kerenski chạy trốn ra nước ngoài Sau khi khởi nghĩa Pê-tơ-rô-grát giành thắng lợi thì phong trào khởi nghĩa lan rộng ra khắp nước Nga. Ngày 3/11/1917, chính quyền Xô viết giành thắng lợi trên cả nước=> Kết quả cách mạng tháng 10 Nga đã lập nên nhà nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên trên thế giới.
Dưới đây là bảng so sánh cách mạng tháng 2 và tháng 10 Nga, từ đó chúng ta sẽ thấy được những điểm giống và khác nhau giữa hai cuộc cách mạng Nga tháng 2 năm 1917 và cuộc cách mạng Nga tháng 10 năm 1917.
| Cách mạng tháng 2/1917 |
Cách mạng tháng 10/1917 |
|
| Hoàn cảnh | Nước Nga vẫn là một nước theo chế độ quân chủ chuyên chế do Nga hoàng Nikolai II cai trị
Tình hình kinh tế, xã hội trì trệ => nước Nga lâm vào khủng hoảng |
Nước Nga tồn tại hai chính quyền song song: Chính phủ lâm thời (tư sản) và Xô viết đại biểu (vô sản)
Sau khi nắm được chính quyền Chính phủ lâm thời không giữ lời hứa trước đó dẫn đến kinh tế vẫn trì trệ, nạn đói tiếp tục xảy ra |
| Mục tiêu | Lật đổ chính phủ chuyên chế, giành chính quyền về tay nhân dân | Lật đổ chính phủ lâm thời, đưa nước Nga tiến đến xã hội chủ nghĩa |
| Lãnh đạo | Ban đầu thuộc về giai cấp vô sản, sau đó rơi vào tay giai cấp tư sản | Chính đảng Bôn-sê-vích do Lê nin trực tiếp lãnh đạo |
| Tính chất | Đây là cuộc cách mạng dân chủ tư sản kiểu mới | tính chất cách mạng tháng 10 nga là cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa |
| Kết quả | Lật đổ chế độ chuyên chế, lập ra xô viết và chính quyền tư sản | cách mạng tháng 10 nga thành công đã lật đổ chính quyền tư sản trở thành nhà nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên trên thế giới |
Tháng 10/2017 vừa qua là một dấu mốc quan trọng kỷ niệm cách mạng tháng 10 nga sau 100 thành công và đem lại nhiều ý nghĩa ảnh với tầm ảnh hưởng rộng khắp thế giới.
Đối với nước Nga Cuộc Cách mạng tháng 10 Nga năm 1917 đã đập tan ách áp bức, bóc lột của chế độ phong kiến, tư sản, giải phóng giai cấp công nhân và nhân dân lao động. Đưa công nhân và nông dân lên nắm quyền, xây dựng nhà nước chủ nghĩa xã hội Đối với toàn thế giới Cách mạng tháng 10 Nga năm 1917 đã làm thay đổi cục diện thế giới, làm lung lay hệ thống chế độc chủ nghĩa thực dân Cổ vũ các phong trào đấu tranh trên toàn thế giới, là bài học kinh nghiệm cho cách mạng thế giới.
*Diễn biến chính của cuộc cách mạng tháng 10 Nga năm 1917:
- Chính phủ Lâm thời tư sản tiếp tục theo đuổi chiến tranh, bị nhân dân phẩn đối kịch liệt.
- Chính phủ Xô-viết lập kế hoạch lật đổ Chính phủ Lâm thời tư sản.
- Ngày 20/10, Lênin bí mật trở về nước trực tiếp lãnh đạo cách mạng.
- Ngày 6/11, Leenin đến điện Xmô - nơi phát động lệnh tổng khởi nghĩa. Ngay trong đêm đó, quân khởi nghĩa chiếm được Pê-tơ-rô-grát, bao vây cung điện Mùa Đông.
- Ngày 7/11, cung điện Mùa Động bị chiếm. Chính phủ Lâm thời tư sản bị bắt.
- Đầu năm 1918, cách mạnh tháng 10 thắng lợi trên toàn nước Nga.
- Lê-nin đóng vai trò quan trọng, lãnh đạo trực tiếp, quyết định thắng lợi của Cách mạng tháng Mười (vạch kế hoạch, trực tiếp chỉ huy cuộc khởi nghĩa vũ trang ở Pê-tơ-rơ-grát, tuyên bố thành lập Chính phủ Xô-viết).
Lê-nin đã có công lao gì đối với thắng lợi của Cách mạng Nga:
- Lê-nin là người sáng lập ra Đảng Bôn-sê-vich Nga.
- Vạch ra đường lối cách mạng đúng đắn.
- Chỉ đạo trực tiếp cách mạng.
- Lê-nin có những quyết đoán táo bạo và sáng suốt, trong hành động thì mau lẹ, đúng thời cơ.
