Đôn ki hô tê :
- Trí tuệ : mê muội ( đọc quá nhiều truyện hiệp sĩ )
+ Thấy cối xay nghĩ là bọn khổng lồ gian ác
+ Khi bị quật ngã thì nghĩ đó là do pháp sư yểm bùa biến những tên khổng lồ thành cối xay
- Tư tưởng : Tiêu diệt cái xấu, theo tinh thần hiệp sĩ
- Hành động : Bất chấp nguy hiểm và lời can ngăn, lao vào đánh nha với cối xay gió
- Tính cách : Dũng cảm, khắc khổ, cứng nhắc
- Quan niệm sống : Quên mình vì việc nghĩa
=> Đôn ki hô tê là nhân vật có tư tưởng tốt, hành hiệp trượng nghĩa nhưng việc làm lại điên rồ, phi thực tế bởi những ảo tưởng, mê muội khi đọc truyện kiếm hiệp
Xan chô pan xa
- Trí tuệ : Hoàn toàn tỉnh táo ( nhận thức được cối xay là cối xay )
- Tư tưởng : Thực tế tới mức thực dụng ( muốn cai trị một vài hòn đảo )
- Hành động : Nhút nhát, sợ sệt
+ Không dám đánh nhau với cối xay gió
+ Hơi đau một chút đã kêu ca
- Tính cách : Nhát gan, ích kỉ, vụ lợi nhưng trung thành, thực tế
- Quan niệm sống : Quá chú trọng tới bản thân
=> Xan chô pan xa là nhân vật tồn tại cả những mặt xấu và mặt tốt. Xa chô pan xa rất thực tế, nhưng thực dụng, hèn nhát và tham lam
Tóm tắt văn bản : Đôn ki hô tê là một lão quý tộc nghèo, vì quá say mê truyện kiếm hiệp muốn trở thành hiệp sĩ giang hồ. Trong một chuyến phiêu lưu của mình, lão và Xan chô pan xa đã bắt gặp những chiếc cối xay gió. Đôn ki hô tê nghĩ những cối xay gió là các tên khổng lồ nên đã thúc con ngựa Rô xi nan tê xông lên, chẳng hề để ý đến lời can ngăn của Xan chô pan xa. Chiếc cối xay gió gặp gió lớn nên quay vòng, mũi giáo của lão Đôn ki mô tê đâm vào bị gãy tanh bành, kéo theo cả người và ngựa văng ra xa. Xan chô pan xa chạy đến cứu trong khi đó Đôn ki hô tê lại nghĩ là do lão pháp sư Phơ re x tôn đã biến những tên khổng lồ kia thành cối xay gió. Khi hai người đến cảng La pi xê, Xa chô pan xa thì ăn uống, chè chén trên lưng ngựa, còn Đô ki hô tê thì không cần ăn. Đến tối, Xa chô pan xa ngủ một mạch tới tận sáng, còn lão Đôn ki hô tê vì làm theo nhân vật trong truyện hiệp sĩ thức trắng cả đêm vì nhớ người yêu
