Chuyển hóa vật chất và năng lượng trong tế bào là quá trình biến đổi những chất đơn giản (đã được hấp thụ) thành những chất đặc trưng (có cấu trúc phức tạp) và tích lũy năng lượng (đồng hóa); đồng thời xảy ra sự oxi hóa các chất phức tạp thành những chất đơn giản và giải phóng năng lượng cung cấp cho các hoạt động sống (dị hóa).