Trong giai đoạn đầu của cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp (1946–1950), “thế” trên chiến trường giữa Việt Nam và Pháp đã có sự thay đổi rõ rệt, thể hiện qua các điểm sau: Ban đầu, thực dân Pháp chiếm ưu thế về “thế”. Pháp có quân đội chính quy, vũ khí hiện đại, kinh nghiệm chiến tranh và nhanh chóng chiếm được các đô thị, trục giao thông quan trọng. Trong khi đó, Việt Nam ở vào thế bất lợi, lực lượng vũ trang còn non yếu, trang bị thô sơ, kinh tế khó khăn, phải vừa kháng chiến vừa xây dựng lực lượng. Tuy nhiên, từ cuối năm 1947 trở đi, đặc biệt sau Chiến thắng Việt Bắc Thu – Đông 1947, “thế” chiến tranh bắt đầu thay đổi có lợi cho Việt Nam. Ta giữ vững và mở rộng căn cứ địa Việt Bắc, bảo vệ an toàn cơ quan đầu não kháng chiến, làm thất bại chiến lược “đánh nhanh thắng nhanh” của Pháp. Quân đội ta trưởng thành nhanh chóng, chiến tranh du kích phát triển rộng khắp, buộc Pháp lâm vào thế bị động, phân tán lực lượng để đối phó. Đến năm 1950, với Chiến dịch Biên giới, Việt Nam giành quyền chủ động chiến lược trên chiến trường chính, mở thông đường liên lạc quốc tế và làm suy yếu nghiêm trọng thế phòng ngự của Pháp. Như vậy, trong giai đoạn 1946–1950, “thế” trên chiến trường đã chuyển dần từ bất lợi sang có lợi cho Việt Nam, tạo tiền đề quan trọng cho những thắng lợi lớn sau này.