Trong buổi chơi xuân nhân tiết Thanh Minh, Thuý Kiều gặp Kim Trọng hào hoa phong nhã. Hai người chớm nở một mối tình tuyệt đẹp. Sau đó, hai người đã thề non hẹn biển với nhau.
Mối tình Kim - Kiều đang mặn mà thì Kim Trọng về quê chịu tang chú. Gia đình Kiều gặp tai biến, Kiều phải bán mình chuộc cha, nhờ em gái là Thuý Vân trả nghĩa cho Kim Trọng. Thuý Kiều rơi vào tay bọn buôn người là Mã Giám Sinh, Tú Bà. Kiều biết mình đã rơi vào lầu xanh nên dùng dao tự vẫn nhưng không chết. Tú Bà đã thuê Sở Khanh lừa Kiều đi trốn, Tú Bà bắt được, Kiều bị đánh đập hành hạ, ép nàng phải sống cuộc sống ô nhục chốn lầu xanh. Sau đó, nàng gặp Thúc Sinh một khách làng chơi hào phóng, nàng được chuộc ra khỏi chốn lầu xanh. Nhưng Kiều bị vợ Thúc Sinh đánh ghen, hành hạ. Kiều phải trốn nương nhờ nơi cửa Phật. Sư Giác Duyên vô tình gửi nàng cho Bạc Bà Bạc Bà cũng là kẻ buôn người nên Kiều lại rơi vào lầu xanh lần thứ hai.
Ở đây, Kiều gặp Từ Hải, người anh hùng “đội trời đạp đất”. Từ Hải lấy Kiều làm vợ, giúp nàng báo ân báo oán.
Do mắc lừa quan Tổng đốc Hồ Tôn Hiến, Từ Hải phải chết đứng Thúy Kiều bị ép phải đánh đàn, hầu rượu Hồ Tôn Hiến rồi bị ép gả cho viên thổ quan.
Kiều thấy đau đớn, tủi nhục đã trầm mình ở sông Tiền Đường. Nàng được Giác Duyên cứu và nương nhờ cửa Phật lần thứ hai.
Về phần Kim Trọng, sau nửa năm về Liêu Dương chịu tang chú, Kim Trọng trở lại tìm Kiều. Lúc này chàng mới biết sự thật về gia đình Kiều. Chàng kết duyên cùng Thuý Vân, nhưng vẫn đau buồn, nhớ người cũ, không quên được mối tình đầu say đắm. Chàng quyết tâm đi tìm Thúy Kiều. Cuối cùng chàng gặp lại Kiều và đoàn tụ cùng gia đình. Nhưng Kiều chỉ đồng ý “duyên bạn bầy” với chàng Kim.
