Tôi đang ngồi một mình buồn thì thấy bóng lão Hạc lững thững vào cổng. Mừng vì tưởng có bạn trò chuyện thì lão lại xuất hiện với khuôn mặt ủ ê quá chừng. Tôi chưa kịp hỏi ra làm sao, tiếng lão đã nặng nề: - Cậu Vàng đi đời rồi ông giáo ạ! - Lão thiểu não nói. - Cụ bán rồi? - Tôi hơi ngạc nhiên. Lão nói mà cứ như chực khóc. Tiếng lão như mếu. Đôi mắt lão ầng ậc, long lanh nước, nước mắt cứ như chỉ muốn trào ra, khó mà kìm được, thấy lão như vậy nên tôi cũng buồn. Thương lão lắm, lão Hạc ơi! Tôi hỏi tiếp: -Thế nó cho bắt à? Lúc này thì lão khóc thật. Cái đầu lão nghẹo hẳn xuống cứ như người bị phải gió. Mặt lão nhăn nhó, rúm ró lại, những nếp nhăn dài, hên tiếp trông như những vết nứt nẻ trên mặt đất mùa hanh. Hai hàng nước mắt thế là cứ trào ra, ròng ròng hai bên má, tưởng như không ngăn lại được. Cái miệng lão mếu máo, lão cũng khóc hu hu như con nít. Lần đầu thấy cảnh một người già mà lại khóc như thế, lòng tôi xúc động, thương xót vô cùng. Chắc trong lòng lão cũng đang đau lắm. Rồi lão kể chuyện: Con Vàng nghe tiếng lão gọi, chạy về ăn cơm như thế nào, rồi sau đó thằng Mục, thằng Xiên xông vào bắt trói bất ngờ cậu Vàng ra sao. Lão đau xót, con chó Vàng cứ kêu ư ử nhìn lão. như trách lão đã lừa nó. Nó cũng không ngờ lão Hạc có thể lừa nó. Nhìn lão Hạc, nghe lão kể, tôi thấy rõ nỗi dằn vặt, đau đớn tự trách mình của lão. Tôi lựa lời an ủi lão. Tôi thương lão vô cùng. Lão Hạc ơi, sao cái thân lão khổ đến thế?
Bài viết : http://loptruong.com/em-hay-dong-vai-ong-giao-ke-lai-giay-phut-lao-hac-sang-bao-tin-ban-cho-voi-ve-mat-va-tam-trang-dau-kho-36-1559.html
PHÂN TÍCH ĐỀ
a) Nội dung trọng tâm:
- Sự kiện lão Hạc sang báo tin bán con chó Vàng;
- Suy nghĩ của nhân vật ông giáo về tình cảnh của lão Hạc.
b) Xác định các yếu tố cấu thành văn bản:
- Ngôi kể: ngôi thứ nhất, vai ông giáo.
- Trình tự kể: từ hiện tại hồi tưởng lại quá khứ.
Ngoài phương thức chính là kể, cần kết hợp các yếu tố miêu tả, biểu cảm.
c) Phạm vi tư liệu:
- Truyện ngắn Lão Hạc của Nam Cao;
- Thực tế cuộc sống những năm trước Cách mạng tháng Tám 1945.
DÀN BÀI
a) Mở bài:
- Nhân vật ông giáo tự giới thiệu:
+ Là một thầy giáo nghèo sống giữa những người nông dân.
+ Luôn suy nghĩ và đau xót về số phận những người đồng bào lao khổ của mình.
- Người tôi trăn trở nhiều nhất là ông lão hàng xóm - lão Hạc - chiều qua lão sang nhà tôi báo tin bán chó với vẻ mặt và tâm trạng đau khổ tột cùng.
b) Thân bài:
(1) Lão Hạc đến báo tin bán chó;
- Vẻ mặt của lão Hạc:
+ Ban đầu cố làm ra vui vẻ, cười như mếu, mắt ầng ậng nước;
+ Đột nhiên mặt co rúm lại, các nếp nhăn xô lại ép cho nước mắt chảy ra, khóc như con nít...
- Lão Hạc kể lại chuyện bán “cậu” Vàng và tâm trạng đau khổ của lão:
+ Lão gọi con chó, cho nó ăn để hai thằng đến bắt chó dễ bề tóm lấy.
+ Lão tưởng tượng lời trách cứ tồi tệ của “cậu” Vàng đối với mình;
+ Lão đau đớn, quằn quại vì “đi lừa một con chó”;
(2) Tôi lúng túng, bất lực và áy náy, xót xa trước nỗi đau khổ của người hàng xóm tội nghiệp:
- Tôi an ủi lão rằng giết nó là hóa kiếp cho nó.
- Lão Hạc chua chát nói rằng hóa kiếp cho nó sống kiếp khác sưng sướng hơn chăng?
c) Kết bài:
- Câu hỏi về số kiếp con người của lão Hạc còn ám ảnh tôi mãi. Còn biết bao “lão Hạc” khác nữa trong xã hội này?
- Nhưng tôi vẫn tin tưởng và tự hào về những phẩm chất cao quý của đồng bào mình - điều đó được khẳng định qua những tâm hồn cao đẹp như lão Hạc.
- Lão Hạc hàng ngày vẫn sang tỉ tê với tôi chuyện bán con Vàng, tôi biết lão yêu con Vàng như yêu chính đứa con, đứa cháu ruột của mình, chẳng đời nào lão chịu bán đâu. Thế mà sáng nay, lão vừa sang nhà tôi đã vội vàng báo ngay " Cậu Vàng đi đời rồi ông giáo ạ!" Lão cứ cố tỏ ra vui vẻ nhưng cái mặt cười như sắp mếu của lão khiến tôi thương lão vô cùng. Đang ngồi trò chuyện tự nhiên lão mếu máo khóc như con nít. Lão Hạc cứ tự trách mình và kể lại tỉ mỉ chuyện lão bán con chó. Lão tự tưởng tượng ra con Vàng trách lão tệ bạc, rồi cứ thế lão dằn vặt vì "đánh lừa một con chó".Tôi dù có an ủi thì lão vẫn cảm thấy tội lỗi và đau đớn khi bán con chó mà lão yêu quý.
