Câu chuyện bi tráng của các anh hùng liệt sỹ đã được Đảng, Nhà nước ghi công, phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân. Sự tri ân vẫn luôn được thế hệ sau tiếp nối khi tại địa danh diễn ra sự kiện lịch sử này, một công trình ý nghĩa đã được tỉnh Thái Nguyên xây dựng để người đời mãi nhắc nhớ, khắc ghi.
Trong khu lưu niệm thanh niên xung phong Đại đội 915 có một căn hầm đặt biệt, như một bảo tàng nhỏ. Ở đó, có những kỷ vật vô giá của 60 liệt sỹ đã hy sinh trong đêm Noel năm 1972. Đó là tờ giấy báo tử gửi cho ông Lưu Văn Tần, cha của liệt sỹ Lưu Xuân Thanh, là lõi chăn bông được phát khi anh tham gia thanh niên xung phong. Nhưng day dứt hơn là những hình ảnh của 52/60 liệt sỹ hy sinh khi chưa lập gia đình. Nhiều người trong đó mới 17 tuổi, tuổi đẹp nhất của đời người.
Nhà bia tưởng niệm TNXP toàn quốc và các anh hùng liệt sỹ hy sinh tại Ngã ba Đồng lộc được Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đầu tư xây dựng vào năm 1998, đến năm 2000 được hoàn thành và ghi danh 1.950 anh hùng liệt sỹ. Năm 2007, nhà bia tiếp tục được xây dựng, tu bổ và tôn tạo lại, đến thời điểm hiện tại, nhà bia đã ghi danh gần 4.000 các anh hùng liệt sỹ.
Nhà bia tưởng niệm chính là trang sử hào hùng và bi tráng của lịch sử, là hiện thân của lực lượng “Vai trăm cân, chân vạn dặm”, không tiếc tuổi xuân và xương máu vì độc lập tư do của dân tộc. Tên tuổi của các anh hùng liệt sỹ TNXP và các anh hùng liệt sỹ hy sinh tại Ngã ba Đồng lộc sẽ được lưu danh muôn đời, để lớp lớp con cháu ngưỡng vọng, tôn kính tự hào. Các mảng ở hai bên nhà bia, là danh sách các anh hùng liệt sỹ TNXP hy sinh trên mọi miền quê hương của Tổ quốc và các anh hùng liệt sỹ hy sinh tại Ngã ba Đồng Lộc, gồm: Họ tên, năm sinh, quê quán, đơn vị chiến đấu, ngày tháng năm hy sinh.
Mặt chính diện của nhà bia là văn bia do Giáo sư – Anh hùng lao động Vũ Khiêu phụng soạn. Trong bài văn bia, Giáo sư Vũ Khiêu đã nhấn mạnh đạo lý muôn đời của dân tộc Việt Nam. “ Kiên cường chẳng kể gái trai Tuấn kiệt không phân già trẻ ... Vươn theo nghĩa cả, đặt đồng bào Tổ quốc lên trên Xếp lại tình riêng, bởi độc lập tự do là quý”. Khi Tổ quốc lâm nguy, các chiến sỹ TNXP đã thể hiện cao nhất ý chí ấy. “ Thanh niên xung phong thành lập: Đất trời ngang dọc xông pha Thanh niên xung phong ra quân: Nam Bắc vẫy vùng khí thế ”. Trước sự tấn công của quân xâm lược, TNXP đã thể hiện sự quyết liệt trong chiến đấu. “ Trùng trùng thử thách, vạn khổ cũng băng qua Mãi miết xông pha, một ngày không kịp nghỉ ”. Lớp lớp chiến sỹ trường sơn, bộ đội, dân công, TNXP đã hy sinh cả cuộc đời mình với phương châm “Chiến trường đi chẳng tiếc trời xanh”, hy sinh cả tình yêu của mình để bảo vệ tình yêu cho bao người khác. Dân tộc Việt Nam đời đời nhớ ơn và tưởng niệm họ, đã xây dựng những nghĩa trang, dựng cao những tượng đài liệt sỹ. “ Ngã ba Đồng lộc rộn rã tiếng chuông Một dải trường sơn tưng bừng cờ xí Hoa ngàn bông tưởng niệm anh hùng Hương vạn nén nhớ thương liệt sỹ ”. Chúng tôi nay: “ Nặng nghĩa quê hương Xót tình đồng chí Hết dạ mến yêu Đầy lòng trọng quý Xây ngôi đền: Linh khí rạng mười phương Dựng bia đá: Hồn thiêng lưu vạn thế ”.
Bài văn bia chúng ta thấy được sự cảm kích, lòng tự hào về dân tộc Việt Nam trong nỗi xúc động thiêng liêng toát ra từ hơi văn hùng tráng, linh khí lan tỏa, với những câu biến ngẫu uyển chuyển, khiến chúng ta càng thêm tự hào trước truyền thống anh hùng của dân tộc, trước cuộc sống nhân văn cao cả của con người Việt Nam. |
Nhà bia tưởng niệm TNXP toàn quốc và các anh hùng liệt sỹ hy sinh tại Ngã ba Đồng lộc