* Dàn bài:
I/MB:
- Nêu vắn tắt khái niệm của ca dao dân ca.
- Từ đó giới thiệu câu ca dao dân ca: "Nhiễu điều phủ lấy giá guơng
Người trong một nước phải thương nhau cùng"
- Nêu ý nghĩa của câu ca dao dân ca đó.
- Dẫn đến thân bài.
II/TB:
1. Giải thích nghĩ đen và nghĩa bóng của câu tục ngữ:
" Nhiễu " là thứ vải tơ, cầm thấy nặng tay. " Điều " là màu đỏ. " Nhiễu điều " là một thứ vải quý, đựơc dùng để may áo đẹp hay lót trên bàn, trên kệ, trên khay để đặt những đồ quý. " Giá gương " là cái khung bằng gỗ để ngừơi ta đặt cái gương lên...
Thông qua những hình ảnh đẹp đẽ, gợi cảm của câu ca dao múôn ca ngợi những tình cảm trong sáng như tấm lụa điều và chiếc gương. Hãy nghĩ đến tình đồng hương, đồng bào, để rồi nhiệt tình cứu giúp nhau...
2. Ý nghĩa của câu ca dao dân ca trên
3. Truyền thống đã đựơc nhân ta thể hiện như thế nào?
- Tình làng nghĩ xóm...
- Mọi ngừơi tương trợ lẫn nhau qua chiến dịch "Mùa hè xanh"...
- Giúp đỡ đồng bào bị lũ lũt...
4. Người học sinh đã thể hiện tốt truyền thống ấy như thến ào trong gia đình, nhà trường?
- Thể hiện lòng yêu thương, tinh thần đoàn kết qua những việc gì?
- Còn ngoài xã hội? (nêu dẫn chứng)
III/ KB:
- Khẳng định tính đúng đắn của câu ca dao.
- Từ đó rút ra bài học cho bản thân.
* Bài văn:
Trong bài ca dao trên, Nhiễu điều là tấm vải đẹp màu đỏ. Trong quan niệm của nhân dân ta, màu đỏ còn là màu của may mắn, hạnh phúc. Tấm vải quý giá ấy “phủ lấy giá gương” để bảo vệ gương khỏi những ảnh hưởng của những tác nhân có hại bên ngoài (bụi bẩn, nắng, gió...). Hình ảnh tấm vải quý giá, đẹp đẽ bao bọc, chở che giúp tấm gương sáng trong, lành lặn là một hình ảnh đẹp của sự đùm bọc, giúp đỡ lẫn nhau. Hình ảnh đó khiến ta liên tưởng đến nhiều câu ca dao tục ngữ như:
"Bầu ơi thương lấy bí cùng
Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn",
"Lá lành đùm lá rách
Lá rách ít đùm lá rách nhiều",...
Trước hết, bởi tất cả chúng ta là “người trong một nước”. Chúng ta có cùng nguồn gốc tổ tiên, cùng một bọc trăm trứng nỡ trăm con của mẹ Âu Cơ, cùng một ngày lễ quốc Tổ cúng Vua Hùng. Hai tiếng “đồng bào” thiêng liêng biết mấy. Bởi vậy, ta phải biết thương yêu nhau bởi người người trên đất nước này đều là anh em cùng chung dòng máu con Lạc cháu Hồng. Không chỉ vậy, còn như ta đã biết, đất nước ta rất nghèo. Xưa, bao phen ta phải đối mặt với giặc ngoại xâm: Trung Quốc phong kiến, Pháp, Mĩ,... Nay, kinh tế ta lạc hậu, chủ yếu dựa vào nông nghiệp, hàng năm lại gặp nhiều thiên tai lũ lụt, hạn hán.... Chính bởi những điều đó ta phải đùm bọc lẫn nhau để tạo nên sức mạnh đoàn kết chống giặc cứu nước. Phải thương nhau cùng nhau chống lũ lụt, hạn hán; để cùng cấy cày, vun xới,... phát triển non sông.
Tình yêu thương ấy cần được thể hiện như thế nào? Trước hết, mỗi chúng ta cần biết yêu thương, giúp đỡ những người thân yêu trong gia đình: bố mẹ, anh chị em “Một lòng thờ mẹ kính cha. Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con”, “Anh em như thể tay chân. Rách lành đùm bọc dở hay đỡ đần”,... Tiếp đến là những người hàng xóm láng giềng của bản thân. Cha ông ta cũng từng dạy: Bán anh em xa mua láng giềng gần, Hàng xóm tắt lửa tối đèn có nhau.. Hơn thế, nếu có điều kiện thuận lợi, chúng ta có thể tham gia ủng hộ, giúp đỡ những đồng bào gặp hoạn nạn, khó khăn do thiên tai, do di chứng chiến tranh... qua các phong trào ủng hộ thường niên hoặc đột xuất: "Vì người nghèo", "Nối vòng tay lớn", ủng hộ đồng bào lũ lụt,...
Với mỗi người học sinh, chúng em cần hiểu rõ tư tưởng nhân văn của những câu ca dao, tục ngữ trên bởi chúng thể hiện những truyền thống quý báu của dân tộc. Tiếp thu lời căn dặn của tiền nhân, chúng em có thể thể hiện tình yêu thương đồng bào của mình ngay trong tập thể lớp, trong nhà trường qua các hoạt động giàu ý nghĩa như giúp đỡ gia đình những bạn có hoàn cảnh khó khăn, những bạn học yếu, tham gia các phong trào ủng hộ, giúp đỡ các bà mẹ Việt Nam anh hùng, các gia đình thương binh liệt sĩ,...
I/MB:
- Nêu vắn tắt khái niệm của ca dao dân ca.
- Từ đó giới thiệu câu ca dao dân ca: "Nhiễu điều phủ lấy giá guơng
Người trong một nước phải thương nhau cùng"
- Nêu ý nghĩa của câu ca dao dân ca đó.
- Dẫn đến thân bài.
II/TB:
1. Giải thích nghĩ đen và nghĩa bóng của câu tục ngữ:
" Nhiễu " là thứ vải tơ, cầm thấy nặng tay. " Điều " là màu đỏ. " Nhiễu điều " là một thứ vải quý, đựơc dùng để may áo đẹp hay lót trên bàn, trên kệ, trên khay để đặt những đồ quý. " Giá gương " là cái khung bằng gỗ để ngừơi ta đặt cái gương lên...
Thông qua những hình ảnh đẹp đẽ, gợi cảm của câu ca dao múôn ca ngợi những tình cảm trong sáng như tấm lụa điều và chiếc gương. Hãy nghĩ đến tình đồng hương, đồng bào, để rồi nhiệt tình cứu giúp nhau...
2. Ý nghĩa của câu ca dao dân ca trên
3. Truyền thống đã đựơc nhân ta thể hiện như thế nào?
- Tình làng nghĩ xóm...
- Mọi ngừơi tương trợ lẫn nhau qua chiến dịch "Mùa hè xanh"...
- Giúp đỡ đồng bào bị lũ lũt...
4. Người học sinh đã thể hiện tốt truyền thống ấy như thến ào trong gia đình, nhà trường?
- Thể hiện lòng yêu thương, tinh thần đoàn kết qua những việc gì?
- Còn ngoài xã hội? (nêu dẫn chứng)
III/ KB:
- Khẳng định tính đúng đắn của câu ca dao.
- Từ đó rút ra bài học cho bản thân.
