Câu 1: Đơn vị chức năng của thận có cấu tạo như thế nào? Liên hệ bản thân trong vấn đề vệ sinh cơ quan bài tiết nước tiểu?
Câu 2: Những đặc điểm cấu tạo nào của da giúp da thực hiện được chức năng bảo vệ? Liên hệ bản thân trong vấn đề vệ sinh da?
Câu 3: Nêu rõ các đặc điểm tiến hoá của đại não người so với đại não của các động vật khác trong lớp Thú? Hãy giải thích tại sao nói dây thần kinh tuỷ là dây pha? Liên hệ bản thân trong vấn đề vệ sinh tai?
Câu 4: Trình bày các tính chất của hoocmon. Phân biệt tuyến nội tiết và tuyến ngoại tiết; bệnh Bazơđô với bệnh bướu cổ? Giải thích điều gì xảy ra nếu hoocmon GH của tuyến yên tiết ra không bình thường? Hãy giải thích tại sao nói tuyến yên là tuyến nội tiết quan trọng nhất của hệ nội tiết?
Câu 5: Các hoocmoon của tuyến tuỵ, tuyến giáp có vai trò gì? Sự điều hoà lượng đường trong máu ở mức ổn định nhờ các hoocmon của tuyến tuỵ diễn ra như thế nào?
Câu 1:
Cấu tạo chung[sửa | sửa mã nguồn]Mỗi quả thận dài khoảng 10 - 12.5 cm, rộng 5–6 cm, dày 3–4 cm và nặng khoảng 170g, có một bờ lồi, một bờ lõm và được bọc bởi vỏ xơ. Ở bờ lõm có một chỗ lõm sâu gọi là rốn thận là nơi mạch máu và các tổ chức thận liên quan.Thận gồm 2 vùng: vùng ngoài cùng là phần vỏ (có màu hồng tới đỏ hay đỏ sẫm) dày khoảng 7 - 10mm, vùng kế tiếp là phần tủy và một khoang rỗng được gọi là bể thận hay tháp thận.
Liên quan ThậnThận phảiThận trái
| Phía trước | -Đầu trên: tuyến thượng thận. -Bờ trong: tá tràng, tĩnh mạch chủ bụng. -Mặt trước đại tràng lên, gan, ruột |
-Đầu trên: tuyến thượng thận. -Mặt sau dạ dày, đuôi tụy, lách, góc đại tràng trái và đại tràng xuống, ruột. |
| Phía sau | Xương sườn XII chia làm 2 tầng: -Tầng ngực ở trên: liên quan chủ yếu với xương sườn XI, XII, cơ hoành, góc sườn hoành của màng phổi. -Tầng thất lưng ở dưới: liên quan vớ các khối cơ ở lưng |
|
| Phía trong | -Cơ thắt lưng và phần bụng của thần kinh giao cảm. -Bó mạch tuyến thượng thận, bó mạch thận, phần trên niệu quản, tĩnh mạch chủ dưới bên phải và ĐMC bụng bên phải |
1. Tháp thận • 2. Động mạch gian thùy • 3. Động mạch thận • 4. Tĩnh mạch thận5. Rốn thận • 6. Bể thận • 7. Niệu quản • 8. đài thận bé • 9. Vỏ thận • 10. Inferior renal capsule • 11. Superior renal capsule • 12. Tĩnh mạch gian tiểu thùy • 13. Nephron • 14. Đài thận bé • 15. Đài thận lớn • 16. Nhú thận • 17. cột thận
Quan sát trên kính lúp có thể thấy rõ ở phần vỏ thận gồm các chấm đỏ, nhỏ li ti, đường kính khoảng 0.2mm. Đó là các cầu thận, còn được gọi là tiểu cầu Malpighi. Cầu thận, nang cầu thận và ống thận tạo thành một đơn vị chức năng. Nang cầu thận hay còn gọi là nang Bowman, do nhà khoa học Bowman phát hiện và mô tả nó, thực chất nó là một cái túi gồm 2 lớp mà lớp trong tiếp giáp với búi mao mạch (chính là cầu thận). Nhu mô thận: Gồm hai phần có màu sắc khác nhau: Vùng vỏ màu đỏ nhạt ở phía ngoài và vùng tuỷ màu đỏ thẫm ở phía trong.
Vùng vỏ: Dày khoảng 4mm bao gồm các hạt thận (hay tiểu cầu thận, hay tiểu cầu Malpighi); phần vỏ nằm giữa các tháp thận, gọi là cột thận.
Vùng tuỷ: Được cấu tạo bởi các tháp thận (tháp Malpighi). Mỗi tháp thận là một khối hình nón có đáy hướng về vỏ thận đỉnh hướng về bể thận. Đỉnh của tháp thận gọi là gai thận (nhú thận). Tháp thận thường nhiều hơn nhú thận. Mỗi thận có khoảng 12 gai thận.Trên mặt mỗi gai thận có nhiều lỗ nhỏ (từ 15-20 lỗ), đó là lỗ của các ống góp mở vào đài thận.
Ống thận thực chất cũng gồm 3 đoạn khác biệt nhau là ống lượn gần, quai Henle và ống lượn xa. Ống lượn gần và ống lượn xa nằm trong phần vỏ, quai Henle nằm trong phần tủy. Trên phần tủy là các tháp thận (hình tháp) được tạo bởi một phần các ống thận. Mỗi quả thận có thể gồm hàng chục tháp thận (hay còn gọi là tháp Manpighi).
Nước tiểu được tạo thành ở các đơn vị chức năng của thận (nephron). Đầu tiên là quá trình lọc máu qua màng lọc ở vách mao mạch ở cầu thận để tạo thành nước tiểu đầu ở nang cầu thận. Mỗi phút, động mạch thận đưa 1 lít máu vào thận, 40% số đó là hồng cầu không qua được lỗ lọc. Như vậy, chỉ 60% số đó tức 600ml huyết tương vào cầu thận mỗi phút, nhưng khi đó ở động mạch đi chỉ còn 480ml, nghĩa là có 120ml lọt qua lỗ lọc sang nang cầu thận tạo thành nước tiểu đầu. Làm phép nhân đơn giản thì mỗi ngày sẽ có khoảng 172 lít nước tiểu đầu được hình thành.
Sau đó là quá trình hấp thụ lại. Quá trình hấp thụ lại đã biến 172 lít nước tiểu đầu thành 1.5 lít nước tiểu chính thức mỗi ngày. Các chất độc hại còn sót lại trong 480ml huyết tươngqua cầu thận vào động mạch đi sẽ được lọc tiếp ở ống thận nhờ quá trình bài tiết tiếp.
Nước tiểu chính thức sẽ đổ vào bể thận, xuống ống dẫn nước tiểu, tích trữ ở bóng đái (bàng quang) rồi được thải ra ngoài qua ống đái.
