Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, phong trào giải phóng dân tộc ở châu Phi diễn ra sôi nổi, bùng nổ sớm nhất ở Bắc Phi, sau đó lan ra các vùng khác.

+ Ai Cập (1952), Libi (1952), Tuynidi, Ma-rốc, Xu-đăng (1956)...

+ Năm 1960 được ghi nhận là "năm châu Phi" với 17 nước được trao trả độc lập.

+ Năm 1975, Mô-dăm-bích và Ăng-gô-la giành độc lập.

- Hiện nay, những khó khăn mà châu lục này đang phải đối mặt: bệnh dịch, đói nghèo...

- Con người phát minh ra lửa trong thời kì người tối cổ, bằng việc ma-xát hai viên đá với nhau để tạo lửa.

- Lửa là một phát minh lớn với sự phát triển của con người nguyên thủy: giúp con người chuyển từ đời sống ăn lông ở lỗ sang ăn chín uống sôi; dùng lửa để sưởi ấm; xua đuổi thú dữ.

Các quốc gia cổ đại phương Đông ra đời bên các con sông lớn -> ưu điểm: đồng bằng phù sa, nông nghiệp phát triển; nhược điểm: lũ lụt nên cần trị thủy để bảo vệ mùa màng và cuộc sống của con người. Đó cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến sự ra đời của các quốc gia cổ đại phương Đông.

Khủng hoảng của Nga trong giai đoạn nào thế em?

Tôn giáo thời phong kiến Tây Âu có sức mạnh to lớn, là yếu tố tác động đến quan hệ hôn nhân, quan hệ thừa kế, quan hệ trái vụ…

Ví dụ: luật hôn nhân gia đình chịu nhiều ảnh hưởng của thế lực nhà thờ và luật lệ thiên chúa giáo. Luật lệ tôn giáo và luật pháp nhà nước đều ngăn cấm việc ly hôn.

Giáo hội có quyền lập ra những “toà án tôn giáo thiêng liêng” để xét xử những người bị coi là dị giáo, chống lại giáo hội…

Về cơ bản, em có thể hiểu xã hội chiếm hữu nô lệ có hai giai cấp cốt lõi, cơ bản là chủ nô và nô lệ. Còn xã hội phong kiến tồn tại hai giai cấp cơ bản là địa chủ - nông dân lĩnh canh (ở phương Đông) và lãnh chúa - nông nô (ở phương Tây).

Lãnh chúa phong kiến có quyền sở hữu tối cao với những vùng đất trong lãnh địa. Đồng thời, họ cũng là người đứng đầu lãnh địa, có quyền đưa ra luật pháp, lệnh chiến đấu... Phần đất đai trong lãnh địa như đất canh tác, đồng cỏ, ao hồ, đầm lầy... lãnh chúa giao cho nông nô sử dụng và thu tô thuế. Các lãnh chúa không phải lao động, suốt ngày chỉ luyện cung, cưỡi ngựa hoặc tổ chức yến tiệc.

Nguyên nhân của mọi sự tiến bộ của người nguyên thủy là do lao động.

- Nguyên nhân:

+ Phát triển sản xuất -> yêu cầu về vàng bạc, nguyên liệu và thị trường mới.
+ Tiến bộ về kĩ thuật hàng hải: đóng tàu, la bàn.

- Các cuộc phát kiến địa lí lớn:

+ Năm 1487, Đi-a-xơ đi vòng quanh điểm cực Nam châu Phi, tìm ra mũi Hảo Vọng.

+ Năm 1497, Ga-ma và đoàn thủy thủ đi đến mũi Hảo Vọng. Đến năm 1498, cập bến Ca-li-cút ở tây nam Ấn Độ.

- Năm 1492, Cô-lôm-bô đến châu Mĩ.

- Từ 1519 - 1522, Ma-gien-lan thực hiện chuyến đi vòng quanh Trái đất.

- Tác động:

+ Thúc đẩy thương nghiệp phát triển.
+ Đem lại nguồn lợi khổng lồ cho giai cấp tư sản châu Âu: nguyên liệu, vàng bạc, đất đai...
=> quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa hình thành ở châu Âu.

1. Nguồn gốc:

- Từ liên minh chống phát xít, sau chiến tranh, hai cường quốc Liên Xô - Mĩ nhanh chóng chuyển sang thế đối đầu và đi tới tình trạng chiến tranh lạnh do:

+ Sự đối lập về mục tiêu và chiến lược giữa hai cường quốc Xô - Mĩ.

+ Nhưng cũng sau chiến tranh, Mĩ đã vươn lên thành một nước tư bản giàu mạnh nhất, vượt xa các nước tư bản khác, nắm độc quyền vũ khí nguyên tử. Mĩ tự cho mình có quyền lãnh đạo thế giới.

2. Những sự kiện dẫn tới tình trạng Chiến tranh lạnh:

Chiến tranh lạnh là chính sách thù địch, làm căng thẳng trong quan hệ giữa Mĩ, các nước phương Tây với Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa.

* Phía Mĩ:

- Sự kiện được xem là khởi đầu cho chính sách chống Liên Xô là thông điệp của Tổng thống Truman ngày 12 – 3 – 1947 tại Quốc hội Mĩ. Thông điệp khẳng định sự tồn tại của Liên Xô là nguy cơ lớn đối với Mĩ và đề nghị viện trợ khẩn cấp 400 USD cho Hi Lạp và Thổ Nhĩ Kì biến hai nước này thành căn cứ tiền phương chống Liên Xô và các nước Đông Âu. Học thuyết Truman được công bố chính thức mở đầu chính sách chống Liên xô, khởi đầu chiến tranh lạnh.

- Hai là, tháng 6 – 1947, thông qua “kế hoạch Mácsan”, Mĩ viện trợ cho Tây Âu 17 tỉ USD, Mĩ giúp các nước Tây Âu khôi phục kinh tế, nhằm tập hợp các nước này vào liên minh quân sự chống Liên Xô và các nước Đông Âu. Việc thực hiện “kế hoạch Mácsan” đã tạo nên sự phân chia đối lập về chính trị và kinh tế giữa Tây Âu tư bản chủ nghĩa và Đông Âu xã hội chủ nghĩa.

- Ba là, việc thành lập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) vào ngày 4/4/ 1949. Đây là liên minh quân sự lớn nhất của các nước tư bản phương Tây do Mĩ cầm đầu nhằm chống Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa Đông Âu.

* Phía Liên Xô: Để đối phó lại, Liên Xô và các nước Đông Âu đã:

- 1 – 1949, Liên Xô và các nước Đông Âu đã thành lập Hội đồng tương trợ kinh tế (SEV) để hợp tác và giúp đỡ lẫn nhau giữa các nước xã hội chủ nghĩa.

- Tháng 5 – 1955, Liên Xô và các nước Đông Âu đã thành lập Tổ chức Hiệp ước Vácsava , một liên minh chính trị - quân sự mang tính chất phòng thủ của các nước xã hội chủ nghĩa châu Âu.

- Như vậy, sự ra đời của NATO và Tổ chức Hiệp ước Vácsava đã đánh dấu sự xác lập của cục diện hai cực, hai phe. Chiến tranh lạnh bao trùm cả thế giới.

3. Xu hướng hòa hoãn Đông – Tây

- Từ đầu những năm 70 của thế kỉ XX, xu hướng hòa hoãn Đông - Tây đã xuất hiện:

+ Đầu những năm 70, hai siêu cường Xô - Mĩ đã tiến hành những cuộc gặp cấp cao mặc dù còn những diễn biến phức tạp.

+ Trên cơ sở những thoả thuận Xô – Mĩ, tháng 11 – 1972, hai nước Cộng hòa Dân chủ Đức và Cộng hòa Liên bang Đức đã kí kết tại Bon Hiệp định về những cơ sở của quan hệ giữa Đông Đức và Tây Đức. Nhờ đó, tình hình căng thẳng tại châu Âu giảm đi rõ rệt.

+ 1972, hai siêu cường Liên Xô và Mĩ đã thỏa thuận về việc hạn chế vũ khí chiến lược và kí Hiệp ước về việc hạn chế hệ thống phòng chống tên lửa (ABM), sau đó là Hiệp định hạn chế vũ khí tiến công chiến lược (SALT-1)

+ Tháng 8 - 1975, 33 nước châu Âu cùng với Mĩ và Canađa kí kết Định ước Henxinki khẳng định những nguyên tắc trong quan hệ giữa các quốc gia (như bình đẳng, chủ quyền, sự bền vững của đường biên giới, giải quyết bằng biện pháp hòa bình các cuộc tranh chấp...nhằm đảm bảo an ninh châu Âu) và tạo nên một cơ chế giải quyết các vấn đề liên quan đến hoà bình và an ninh ở châu Âu

+ Từ đầu những năm 70, hai siêu cường Xô – Mĩ đã tiến hành những cuộc gặp gỡ cấp cao với nhiều văn kiện hợp tác được kí kết: thủ tiêu các tên lửa tầm trung châu Âu, cắt giảm vũ khí chiến lược cũng như hạn chế cuộc chạy đua vũ trang giữa hai nước...

4. Chiến tranh lạnh chấm dứt

- Tháng 12 – 1989, tại cuộc gặp gỡ cấp cao không chính thức Xô - Mĩ tại đảo Manta (Địa Trung Hải) hai nhà lãnh đạo M. Goócbachốp và G. Busơ đã chính thức tuyên bố chấm dứt chiến tranh lạnh.

- Chiến tranh lạnh chấm dứt đã mở ra chiều hướng và những điều kiện để giải quyết hòa bình các vụ tranh chấp, xung đột đang diễn ra ở nhiều khu vực trên thế giới như Ápganixtan, Campuchia, Namibia…