Hoạt động 5. Rèn luyện giao tiếp, ứng xử phù hợp trong gia đình

Khi giao tiếp với ông bà, bố mẹ, cách xưng hô và thái độ nào sau đây là phù hợp và thể hiện sự kính trọng?

1. Luôn dùng kính ngữ ("ông, bà, bố, mẹ"), nói năng lễ phép, có "dạ", "thưa"
2. Nói trống không, gọi tên trực tiếp
3. Cãi lại ngay khi không vừa ý
4. Vừa nói vừa chỉ tay vào mặt người lớn

Trong lúc bố mẹ đang nói chuyện hoặc khuyên bảo điều gì đó, hành động nào thể hiện bạn đang lắng nghe một cách tôn trọng?

1. Nhìn vào người nói, tập trung nghe, gật đầu nhẹ để thể hiện sự tiếp thu
2. Làm việc riêng như đọc truyện, bấm điện thoại
3. Bỏ đi chỗ khác chơi vì thấy chán
4. Liên tục ngắt lời để trình bày ý kiến của mình

Khi nhận được một món quà hoặc sự giúp đỡ từ bố mẹ, người thân, việc nói lời "Cảm ơn" thể hiện điều gì?

1. Lòng biết ơn, sự trân trọng tình cảm và sự lịch sự trong ứng xử
2. Sự khách sáo, không thân thiết
3. Sự coi đó là điều hiển nhiên mình phải nhận được
4. Mong muốn được nhận nhiều hơn nữa

Nếu bạn không may mắc lỗi với bố mẹ hoặc người thân (ví dụ: lỡ lời, làm hỏng đồ), hành động nào là phù hợp nhất để thể hiện trách nhiệm?

1. Chủ động nhận lỗi, nói lời xin lỗi một cách chân thành và tìm cách khắc phục (nếu có thể)
2. Im lặng, coi như không có chuyện gì xảy ra
3. Tìm cách đổ lỗi cho người khác hoặc hoàn cảnh
4. Trốn tránh, không dám đối mặt với người thân

Việc gõ cửa trước khi vào phòng riêng của bố mẹ hoặc anh chị em thể hiện điều gì trong ứng xử gia đình?

1. Sự tôn trọng không gian riêng tư và ranh giới cá nhân của người khác
2. Sự tò mò muốn biết họ đang làm gì
3. Sự sợ hãi, không dám tự nhiên
4. Sự thiếu thân thiết giữa các thành viên

Tại sao việc con cái chủ động lắng nghe bố mẹ chia sẻ về những khó khăn, niềm vui trong công việc và cuộc sống lại giúp tăng cường sự gắn kết gia đình?

1. Vì giúp con cái thấu hiểu, đồng cảm hơn với những vất vả, tâm tư của bố mẹ, tạo sự gần gũi, tin cậy
2. Để biết được tình hình tài chính của gia đình
3. Để có thêm chuyện để kể với bạn bè
4. Vì đó là nghĩa vụ bắt buộc của người con

Khi bạn có ý kiến khác biệt với bố mẹ về một vấn đề nào đó (ví dụ: chọn trường học), tại sao nên trình bày quan điểm một cách bình tĩnh, lễ phép thay vì tranh cãi gay gắt?

1. Vì thái độ tôn trọng giúp bố mẹ dễ dàng lắng nghe ý kiến của bạn hơn, tạo cơ hội đối thoại để tìm ra giải pháp tốt nhất
2. Vì cãi lại chỉ làm bố mẹ thêm tức giận và không giải quyết được gì
3. Vì sợ bố mẹ sẽ cắt tiền tiêu vặt
4. Vì ý kiến của học sinh thường không quan trọng

Em trai/em gái của bạn còn nhỏ và đôi khi có những hành động gây phiền phức. Cách ứng xử nào thể hiện tình yêu thương và sự bao dung của người anh/chị?

1. Nhẹ nhàng giải thích, nhường nhịn, hướng dẫn em làm điều đúng và bảo vệ em khi cần thiết
2. Luôn quát mắng, trêu chọc hoặc đánh em
3. Không bao giờ chơi cùng hay nói chuyện với em
4. Luôn kể tội của em với bố mẹ để em bị phạt

 Tại sao không khí vui vẻ, cởi mở trong bữa cơm gia đình lại được xem là một yếu tố quan trọng giúp kết nối yêu thương?

1. Vì giúp mọi người ăn nhanh hơn để đi làm việc khác
2. Vì bữa cơm là thời gian các thành viên quây quần, chia sẻ về một ngày, trò chuyện thân mật, giúp giải tỏa căng thẳng và tăng cường gắn kết
3. Vì chỉ trong bữa cơm mới có thể nói chuyện được với nhau
4. Vì giúp đồ ăn trở nên ngon miệng hơn

"Đồng cảm" trong mối quan hệ gia đình có nghĩa là gì?

1. Cố gắng đặt mình vào vị trí của người thân để hiểu được cảm xúc và suy nghĩ của họ
2. Luôn luôn đồng ý và làm theo mọi yêu cầu của người thân
3. Chỉ nghĩ đến cảm xúc và mong muốn của bản thân mình
4. Luôn cảm thấy buồn bã hoặc tức giận giống hệt người thân

Khi thấy bố mẹ có vẻ mệt mỏi sau một ngày làm việc, hành động nào thể hiện sự quan tâm, ứng xử phù hợp của bạn?

1. Hỏi han nhẹ nhàng "Bố/mẹ có mệt không ạ?", lấy giúp cốc nước, hoặc lặng lẽ giúp đỡ việc nhà phù hợp
2. Đòi bố mẹ đưa đi chơi hoặc mua quà ngay
3. Mở nhạc thật to hoặc rủ bạn bè về nhà chơi ồn ào
4. Tỏ ra khó chịu vì bố mẹ không vui vẻ

Bạn muốn xin phép bố mẹ cho tham gia một hoạt động ngoại khóa kéo dài hai ngày. Cách trình bày nào thể hiện sự lễ phép và có khả năng thuyết phục cao nhất?

1. Chuẩn bị đầy đủ thông tin (mục đích, thời gian, địa điểm, người phụ trách, chi phí...), trình bày rõ ràng, xin phép bố mẹ và lắng nghe ý kiến góp ý
2. Nói dối về thời gian hoặc địa điểm của hoạt động
3. Chờ đến sát ngày mới thông báo và đòi đi bằng được
4. Khóc lóc, năn nỉ hoặc giận dỗi nếu bố mẹ chưa đồng ý ngay

Em của bạn vô tình làm bẩn quyển truyện bạn yêu thích. Thay vì nổi nóng, cách ứng xử nào thể hiện sự bình tĩnh và bao dung hơn?

1. Giải thích nhẹ nhàng cho em hiểu đó là quyển truyện bạn thích, lần sau cần cẩn thận hơn, và cùng em tìm cách lau sạch vết bẩn
2. Quát mắng em thật to và giật lại quyển truyện
3. Làm bẩn lại một đồ vật của em để trả đũa
4. Mách bố mẹ để em bị phạt nặng

Giữa bạn và anh/chị trong nhà có sự bất đồng ý kiến về việc sử dụng máy tính. Cách giải quyết nào thể hiện sự tôn trọng và mong muốn hòa giải?

1. Đề nghị cùng ngồi xuống nói chuyện rõ ràng, lắng nghe lý do của anh/chị, trình bày mong muốn của mình và thương lượng lịch sử dụng hợp lý
2. Tranh giành máy tính bằng được, không nhường bộ
3. Không thèm nói chuyện với anh/chị nữa
4. Nhờ bố mẹ can thiệp và phân xử ai đúng ai sai ngay lập tức

Để thể hiện tình cảm và lòng biết ơn đối với ông bà (dù không sống cùng), bạn có thể thường xuyên làm gì?

1. Gọi điện thoại hỏi thăm sức khỏe, kể chuyện trường lớp, gửi thư hoặc quà nhỏ tự làm vào dịp lễ, Tết, sinh nhật
2. Chỉ gọi điện khi cần xin tiền hoặc có việc nhờ
3. Chờ ông bà gọi điện cho mình trước
4. Quên mất ngày sinh nhật của ông bà