Bài 40. Ôn tập phần di truyền và biến dị

Hướng dẫn giải

Tên quy luật	Nội dung	Giải thích	Ý nghĩa
Phân li	Do sư phân li của các cặp nhân tố di truyền trong sự hình thành giao tử nên mỗi giao tử chỉ chứa một nhân tố di truyền trong cặp .	Các nhân tố di truyền không hòa trộn vào nhau. Phân li và tổ hợp của cặp gen tương ứng.	Xác định tính trội (thường là tính tốt)
Phân li độc lập	Phân li độc lập của các cặp nhân tố di truyền trong quá trình phát sinh giao tử.	F2 chỉ có tỉ lệ mỗi kiểu hình bằng tích tỉ lệ của các tính trạng hợp thành.	Tạo biến dị tổ hợp
Di truyền liên kết	Các tính trạng do nhóm gen liên kết quy định được di truyền cùng nhau.	Các gen liên kết cùng phân li với NST trong quá trình phân bào.	Tạo ra sự di truyền ổn định của cả nhóm tính trạng có lợi.
Di truyền giới tính	Ở các loài giao phối tỉ lệ đực: cái xấp xỉ 1:1	Phân li và tổ hợp của các cặp NST giới tính	Điều khiển tỉ lệ đực: cái

(Trả lời bởi Nguyễn Trần Thành Đạt)

Hướng dẫn giải

Các kì	Nguyên phân	Giảm phân I	Giảm phân II
Kì đầu	NST co ngắn, đóng xoắn và đính vào các sợi thoi phân bào ở tâm động	NST co ngắn, đóng xoắn. Cặp NST tương đồng tiếp hợp theo chiều dọc và bắt chéo	NST kép co lại thấy rõ số lượng NST kép ( đơn bội)
Kì giữa	Các NST co ngắn cực đại và xép thành một hàng tren mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào.	Từng cặp NST kép xếp thành hai hàng ở mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào.	Các NST kép xếp thành 1 hàng ở mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào.
Kì sau	Từng NST kép chẻ dọc ở tâm động thành 2 NST đơn phân li về 2 cực của tế bào.	Các cặp NST kép tương đồng phân li độc lập về cực của tế bào.	Từng NST kép chẻ dọc ở tâm động thành 2 NST đơn phân li về 2 cực của tế bào.
Kì cuối	Các NST đơn thuần nằm gọn trong nhân với số lượng = 2n như ở tê bào mẹ	Các NST kép nằm gọn trọng nhân với số lượng = n ( kép) = 1/2 ở tế bào mẹ.	Các NST đơn nằm gọn trong nhân với số lượng = n ( NST đơn).

(Trả lời bởi Doraemon)

Hướng dẫn giải

Các quá trình	Bản chất	Ý nghĩa
Nguyên phân	Gữ nguyên bộ NST, nghĩa là 2 tế bào con được tạo ra có bộ NST 2n giống như té bào mẹ.	Duy trì ổn định bộ NST trong sự lớn lên của cơ thể và ở những loài sinh sản vô tính.
Giảm phân	Làm giảm số lượng NST đi một nửa , nghĩa là tế bào con sinh ra có số lượng NST là n= 1/2 của tế bào mẹ.	Góp phần duy trì ổn định bộ NST qua các thé hệ ở những loài sinh sản hữu tính và tạo ra nguồn biến dị tổ hợp
Thụ tinh	Kết hợp 2 bộ phận đơn bội (n) thành bộ nhân lưỡng bội (2n)	Góp phần duy trì ổn định bộ NST qua các thé hệ ở những loài sinh sản hữu tính và tạo ra nguồn biến dị tổ hợp

(Trả lời bởi Doraemon)

Hướng dẫn giải

Đại phân tử	Cấu trúc	Chức năng
ADN (gen)	Chuỗi xoắn kép. 4 loại nucleotit: A, T, G, X.	Lưu giữ thông tin di truyền - Truyền đạt thông tin di truyền.
ARN	Chuỗi xoắn đơn . 4 loại nucleotit: A, U, G, X.	Tryền đạt thông tin di truyền. - Vận chuyển axit amin. - Tham gia cấu trúc riboxom
Protein	Một hay nhiều chuỗi đơn 20 loại axit amin	Cấu trúc các bộ phận của tế bào . - Enzim xúc tác quá trình trao đổi chất. - Hoocmon điều hòa quá trình trao đổi chất. - Vận chuyển, cung cấp năng lượng.

(Trả lời bởi Hiiiii~)

Hướng dẫn giải

Bảng 40.5. các dạng đột biến

Các loại đột biến	Khái niệm	Các dạng đột biến
Đột biến gen	Những biến đổi trong cấu trúc của gen ( thường tại một điểm nào đó)	Mất, them, thay thé một cặp nucleotit
Đột biến cấu trúc NST	Những biến đổi trong cấu trúc của NST .	Mất, lặp, đaỏ đoạn. chuyển đoạn
Đột biến số lượng NST	Những biến đổi về số lượng của bộ NST .	Dị bội thể và đa bội thể

(Trả lời bởi Doraemon)

Hướng dẫn giải

Sơ đồ trên khái quát mối liên hệ giữa gen và tính trạng: gen (ADN) → mARN → Prôtêin → Tính trạng. Mối liên hệ này cho thấy ADN làm khuôn mẫu tổng hợp mARN diễn ra ở trong nhân, mARN làm khuôn mẫu để tổng hợp chuỗi axit amin diễn ra ở chất tế bào cấu thành prôtêin và biểu hiện thành tính trạng.

- Bản chất của mối quan hệ này chính là trình tự các nuclêôtit trong mạch khuôn ADN quy định trình tự các nuclêôtit trong mạch mARN, trình tự các nuclêôtit trong mạch mARN quy định trình tự các axit amin trong cấu trúc bậc một của prôtêin, từ đó biểu hiện thành tính trạng của cơ thể.

(Trả lời bởi Doraemon)

Hướng dẫn giải

Kiểu hình là kết quả tương tác giữa kiểu gen và môi trường. Bố mẹ không truyền cho con cái những tính trạng (kiểu hình) đã đưuọc hình thành sẵn mà chỉ truyền cho con một kiểu gen quy định cách phản ứng trước môi trường. Các tính trạng chất lượng như các tính trạng về hình dáng, màu sắc…. Phụ thuộc chủ yếu vào kiểu gen, không hoặc rất ít chịu ảnh hưởng của môi trường. Còn tính trạng số lượng (cân, đong, đo, đếm,..) chịu nahr hưởng nhiều của môi trường nên biểu hiện rất khác nhau. Người ta vận dụng những hiểu biết về ảnh hưởng của môi trường đối với các tính trạng số lượng, tạo điều kiện thuần lợi để kiểu hình phát triển tối đa nhằm tăng năng suất và hạn chế các điều kiện ảnh hưởng xấu, làm giảm năng suất.

(Trả lời bởi Phan Thùy Linh)

Hướng dẫn giải

Việc nghiên cứu di truyền ở người gặp những khó khăn:

- Người sinh sản chậm và đẻ ít con.

- Vì lí do xã hội, không thể áp dụng các phương pháp lai và gây đột biến vì vậy người ta đã đưa ra một số phương pháp nghiên cứu thích hợp, thông dụng, đơn giản dễ thực hiện, hiệu quả cao đó là phương pháp nghiên cứu phả hệ và trẻ đồng sinh.

a) Phương pháp phả hệ:

Là phương pháp theo dõi dự di truyền của một tính trạng nhất định trên những người thuộc cùng một dòng họ qua nhiều thế hệ để xác định đặc điểm di truyền của tính trạng đó (trội, lặn, do một hay nhiều gen kiểm soát).

b) Nghiên cứu trẻ đồng sinh: giúp ta hiểu rõ vai trò của kiểu gen, vai trò của môi trường đối với sự hình thành tính trạng. Nghiên cứu trẻ đồng sinh cùng trứng có thể xác định được tính trạng nào do gen quy định là chủ yếu, tính trạng nào chịu ảnh hưởng nhiều của môi trường tự nhiên và xã hội.

(Trả lời bởi Phan Thùy Linh)

Hướng dẫn giải

Di truyền y học tư vấn chẩn đoán, cung cấp thông tin và cho ta lời khuyên, chẳng hạn về khả năng mắc bệnh di truyền ở đời con cùa các gia đình đã mắc bệnh di truyền, có nên kết hôn hoặc tiếp tục sinh con nữa hay không.

(Trả lời bởi Nguyễn Trần Thành Đạt)

Hướng dẫn giải

Công nghệ tế bào được ứng dụng khá rộng rãi trong nhán giống vô tính ở cáy trồng và tạo giông cây trồng mới, ở vật nuôi đã thu được một số kết quả bước đầu như đã nhân bản thành công đốì với cừu, bò và một số loài động vật khác, mở ra triển vọng nhân nhanh nguồn gen động vật quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng, mở ra khả năng chù động cung cấp các cơ quan thay thế cho các bệnh nhân bị hỏng các cơ quan tương ứng.

(Trả lời bởi Nguyễn Trần Thành Đạt)