Em hãy cho biết môi trường sống của thực vật bằng cách hoàn thành bảng theo mẫu sau:
| Tên cây | Môi trường sống |
| Cây rêu | Tường ẩm |
| Cây dương xỉ | ? |
| Cây thông | ? |
| Cây xương rồng | ? |
| Cây phong lan | ? |
| .... | ? |
Dựa vào đặc điểm các nhóm thực vật, hãy xây dựng khoá lưỡng phân theo gợi ý sau:
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải
Quan sát hình 29.2 và 29.3, em hãy nêu vai trò của thực vật trong tự nhiên.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiVai trò của thực vật trong tự nhiên:
- Thực vật là thức ăn của nhiều loài sinh vật khác.
- Thực vật cung cấp nơi ở, nơi sinh sản cho nhiều loài sinh vật.
(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Quan sát hình 29.7, hãy nêu vai trò của thực vật đối với đời sống con người.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiVai trò của thực vật đối với đời sống con người:
- Cung cấp lương thực: lúa, ngô, khoai, sắn,…
- Cung cấp thực phẩm: các loại rau, củ, quả, một số loại hạt,…
- Cung cấp nguyên liệu cho xây dựng và công nghiệp: cây lấy gỗ cung cấp nguyên liệu cho xây dựng và công nghiệp chế biến gỗ; cây cà phê cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp sản xuất cà phê,…
- Cung cấp nguyên liệu để làm thuốc: cây linh chi, cây tam thất, cây nhân sâm,…
- Dùng để làm cây cảnh trang trí.
(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Quan sát hình 29.4, hãy cho biết hàm lượng khí carbon dioxide và oxygen trong không khí được cân bằng như thế nào? Từ đó, hãy nêu vai trò của thực vật trong điều hòa khí hậu.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiQuan sát hình 29.4 ta thấy:
- Thực vật tiến hành quá trình quang hợp hấp thu khí CO2 và thải O2.
- Quá trình hô hấp của động vật cũng như các sinh vật khác hoặc các hoạt động đốt cháy nhiên liệu,… sử dụng khí O2 và thải khí CO2.
→ Vai trò của thực vật trong điều hòa khí hậu: Thực vật quang hợp giúp điều hòa lượng O2 và CO2 trong không khí.
(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Đặc điểm nào giúp em phân biệt Hạt trần và cây Hạt kín?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiĐặc điểm giúp phân biệt Hạt trần và Hạt kín là dựa vào vị trí của hạt:
+ Cây Hạt trần có hạt nằm lộ trên noãn, không được bảo vệ trong quả.
+ Cây Hạt kín có hạt nằm trong quả.
(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Quan sát hình 29.1, hãy kể tên một số đại diện thuộc các nhóm thực vật. Xác định đặc điểm của mỗi nhóm.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Nhóm thực vật
Đại diện
Đặc điểm
Rêu
Rêu tường
- Chưa có hệ mạch
- Rễ giả
- Sinh sản bằng bào tử
Dương xỉ
Dương xỉ, bèo ong, rau bợ
- Có hệ mạch
- Rễ, thân, lá thật; lá non thường cuộn ở đầu
- Không có hạt, sinh sản bằng bào tử
Hạt trần
Thông, vạn tuế
- Có hệ mạch
- Rễ, thân, lá thật phát triển
- Có hạt, hạt nằm trên lá noãn, không có hoa
Hạt kín
Bàng, cam, bưởi, nho, táo
- Có hệ mạch
- Rễ, thân, lá thật phát triển.
- Có hạt, hạt nằm trong quả, có hoa
Giờ ra chơi, các bạn đố nhau xem ai có thể kể tên của nhiều loài thực vật trong vườn trường nhất. Theo em, các bạn có thể liệt kê được hết tên các loài thực vật trong vườn trường không?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiTùy theo độ đa dạng của thực vật trong vườn trường và sự hiểu biết của các bạn học sinh để dự đoán.
- Nếu độ đa dạng của vườn trường thấp và các bạn học sinh có sự hiểu biết phong phú sẽ kể được hết
- Nếu độ đa dạng của vườn trường cao và các bạn học sinh có vốn kiến thức chưa nhiều sẽ không liệt kê được hết
(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Có thể phân biệt nhóm Rêu và nhóm Dương xỉ nhờ đặc điểm cấu tạo bên trong nào?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiCó thể phân biệt nhóm Rêu và nhóm Dương xỉ nhờ đặc điểm cấu tạo bên trong là sự xuất hiện của mạch dẫn:
+ Nhóm Rêu gồm những thực vật chưa có mạch dẫn.
+ Nhóm Dương xỉ gồm những thực vật có hệ mạch dẫn với chức năng vận chuyển các chất trong cây.
(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Quan sát hình 29.5, em hãy cho biết tại sao phải trồng cây gây rừng?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiQuan sát hình ảnh, ta thấy:
- Hệ rễ của cây bám sâu vào đất để giữa đất → Nếu không có cây xanh, đất dễ bị sạt lở.
- Tán cây cản bớt sức nước chảy do mưa lớn gây ra → Nếu không có cây xanh, sức nước chảy mạnh gây xói mòn đất.
- Cây cản bớt sức nước, giúp đất ngấm được nhiều nước hơn tạo nguồn nước ngầm, ngăn cản hiện tượng lũ lụt → Nếu không có cây xanh, nước chảy mạnh không kịp thoát gây hiện tượng lũ lụt, đất không ngấm được nước không có nước ngầm dự trữ gây hiện tượng hạn hán.
→ Phải trồng cây gây rừng vì cây có vai trò quan trọng trong việc giữ đất, giữ nước, chống xói mòn, rửa trôi và điều hòa khí hậu. Do đó, nếu không trồng cây gây rừng hoặc khai thác rừng quá mức thì các thiên tai sẽ xảy ra nhiều và gây hậu quả nặng nề hơn, đe dọa trực tiếp đến sự sống của con người.
(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
