BÀI 29: Thực vật
Nội dung lý thuyết
I. Đa dạng thực vật
Dựa trên các đặc điểm khác nhau thực vật có thể được chia thành các nhóm: có mạch dẫn hoặc không có mạch dẫn, có hạt hoặc không có hạt, có hoa hoặc không có hoa.
Khóa phân loại các ngành thực vật
1. Rêu
Rêu là nhóm thực vật bậc thấp, thường mọc thành từng thảm, cây chưa có rễ chính thức, chưa có mạch dẫn.
.jpg)
Cấu tạo của đại diện ngành Rêu - rêu tường
Rêu sống ở những nơi ẩm ướt (chân tường, trên thân cây to).
|
|
@1082707@
2. Dương xỉ
Dương xỉ là nhóm thực vật có tổ chức cơ thể gồm rễ, thân, lá (lá khi còn non thường cuộn lại ở đầu), có hệ mạch dẫn với chức năng vận chuyển các chất trong cây, sinh sản bằng bào tử.
Cấu tạo đại diện Dương xỉ
Dương xỉ rất đa dạng, thường sống nơi đất ẩm, chân tường, dưới tán cây trong rừng.
Cây dương xỉ thường |
Cây dương xỉ thân gỗ |
@1082789@
3. Hạt trần
Hạt trần là nhóm thực vật bậc cao, sống trên cạn, cấu tạo phức tạp: thân gỗ, có mạch dẫn trong thân, hạt nằm lộ trên noãn gọi là Hạt trần), chưa có hoa và quả, cơ quan sinh sản là nón (nón thông).
Cơ quan sinh sản của đại diện Hạt trần - cây thông
Cây bách tán |
Cây vạn tuế |
Cây thông |
Một số đại diện ngành Hạt trần
4. Hạt kín
Hạt kín là nhóm thực vật tiến hóa nhất về sinh sản, các cơ quan rễ, thân, lá biến đổi đa dạng, thân có hệ mạch dẫn hoàn thiện, cơ quan sinh sản là hoa, hạt được bảo vệ trong quả, môi trường sống đa dạng (môi trường nước và môi trường cạn).
Cây bèo tấm |
Cây xương rồng |
Cây bưởi |
❗ Cây bèo tấm là thực vật Hạt kín có kích thước bé nhất và cấu tạo đơn giản nhất. Hình thái ngoài chỉ là một lá nhỏ, mỏng, màu lục và chỉ có một rễ.
| Cây nong tằm hay còn gọi là cây súng nia, thuộc nhóm thực vật Hạt kín có lá khổng lồ, lá cây này có đường kính lên đến 3 mét nổi trên mặt nước, thân cây chím dưới nước dài đến 8 mét. Đây là loài sinh sống ở cùng nước nông lưu vực sông Amazon. Súng nia là quốc hoa của nước Guyana. |
|
| Cây gọng vó là thực vật ăn thịt đặc hữu ở Nam Phi, những chiếc lá có rất nhiều lông tuyến đầu những lông tuyến này có chất lỏng dính, thu hút côn trùng. Đó lá cái bẫy. |
|
| Cây nắp ấm (Nepenthes) là cây ăn thịt lớn ở Châu Á. Vỏ ngoài khô ráo, trơn, giống như lớp sáp, có mùi hương ngọt ngào để thu hút côn trùng. |
|
Cây bắt ruồi xuất hiện nhiều ở Tây Nam Australia và khu vực Địa Trung Hải. Loài này có 2 chiếc lá dính với nhau ở gân lá, quanh viền lá có những chiếc gai nhỏ để bắt mồi, tốc độ trung bình bẫy sập là 0,2 giây. |
|
| Cây hố bẫy thường sống trong đầm lầy Bắc Mỹ, lá cây nằm sát mặt đất có dạng bao đài, phiến lá có nắp sặc sỡ trông như cái "dạ dày", trong đó có túi tiết mật thu hút sâu bọ. |
|
.jpg)
@1082547@@1082612@@1082933@
II. Vai trò của thực vật
1. Vai trò của thực vật trong tự nhiên
Thực vật có vai trò quan trọng trong chuỗi và lưới thức ăn trong tự nhiên
Sơ đồ chuỗi thức ăn trong tự nhiên
@1076549@
Thực vật là nơi sinh sống và sinh sản của động vật
Chim làm tổ trên cây |
Côn trùng đẻ trứng trên lá |
2. Vai trò của thực vật trong với vấn đề bảo vệ môi trường
Thực vật giúp điều hòa khí hậu
Sơ đồ trao đổi khí CO2 và O2 trong tự nhiên
Thực vật bảo vệ đất, phòng chống thiên tai
Sạt lở đất |
Lũ lụt |
Xói mòn |
Hạn hán |
Hậu quả của việc chặt phá rừng quá mức
@1082481@
Một số biện pháp giảm ô nhiêm môi trường và thiên tai
Trồng cây trong thành phố |
Trồng cây gây rừng |
3. Vai trò của thực vật trong đời sống
Cung cấp rau quả |
Cung cấp lương thực |
Gia vị |
Cung cấp nguyên liệu cho các ngành công nghiệp |
Làm cảnh |
Làm thuốc |
Một số thực vật khi sử dụng, tiếp xúc có thể gây hại cho sức khỏe con người
Cành cây trúc đào có chứa chất độc. |
Cây cà độc dược chứa nhựa mủ gây độc cho da. |
Cây thuốc lá chứa chất nicotine ảnh hưởng tới cơ quan hô hấp và gây ung thư. |
Lá ngón hoa vàng chứa chất độc có thể gây chết người. |
@1082840@
Trong tự nhiên, thực vật là thức ăn của nhiều loài sinh vật khác.
Thực vật cung cấp nơi ở, nơi sinh sản cho nhiều loài sinh vật, ...
Thực vật góp phần giữ cân bằng hàm lượng khí oxygen và carbon dioxide trong không khí, điều hòa khí hậu, chống xói mòn đất.
Thực vật có vai trò quan trọng trong thực tiễn như cung cấp lương thực, thực phẩm, nguyên liệu làm thuốc, nguyên liệu cho các ngành công nghiệp, làm cảnh,...