Tuần 8

I. Gặp gỡ chuyên gia tư vấn tâm lí

1. Mục tiêu: Đây là một cơ hội đặc biệt để chúng ta được trò chuyện và học hỏi từ những người có chuyên môn sâu về tâm lý. Các chuyên gia sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn tại sao chúng ta lại có những cảm xúc khác nhau và chia sẻ những phương pháp khoa học để điều chỉnh cảm xúc một cách hiệu quả.

2. Hướng dẫn tham gia:

- Lắng nghe tích cực: Hãy chú ý lắng nghe những chia sẻ của chuyên gia.

- Mạnh dạn đặt câu hỏi: Đừng ngần ngại hỏi về những điều em còn thắc mắc. Không có câu hỏi nào là ngớ ngẩn cả.

- Ví dụ: Em có thể hỏi: "Thưa chuyên gia, làm thế nào để hết cảm thấy lo lắng trước mỗi kỳ thi ạ?" hoặc "Khi con tức giận, con nên làm gì để không nói những lời làm tổn thương người khác ạ?".

II. Cảm xúc của em: Từ nhận diện đến làm chủ

Chúng ta sẽ tiếp tục rèn luyện kỹ năng điều chỉnh cảm xúc thông qua các tình huống và hoạt động thực hành.

1. Nhiệm vụ 3: Nhận diện và điều chỉnh cảm xúc (Thực hành qua tình huống)

a. Mục tiêu: Mục tiêu của nhiệm vụ này là áp dụng những kiến thức đã học vào việc phân tích các tình huống thực tế. Qua đó, các em sẽ học cách đặt mình vào vị trí của người khác để thấu hiểu cảm xúc của họ và tìm ra cách ứng xử phù hợp, tích cực.

b. Phân tích tình huống:

- Tình huống 1: "Bạn làm rách sách của mình!"

+ Nhận diện cảm xúc: Khi thấy sách bị rách, cảm xúc tự nhiên đầu tiên của Linh có thể là tức giận, bực bội, và có thể cả buồn bã vì đó là quyển sách mình rất yêu quý. Suy nghĩ lúc đó có thể là: "Tại sao bạn lại bất cẩn như vậy? Bạn không hề tôn trọng đồ dùng của mình!"

+ Gợi ý cách điều chỉnh và hành động:

Bước 1 - Tạm dừng: Thay vì phản ứng ngay lập tức, Linh nên hít một hơi thật sâu.

Bước 2 - Thay đổi suy nghĩ: Linh có thể nghĩ rằng: "Có thể bạn không cố ý. Ai cũng có lúc sơ suất."

Bước 3 - Lựa chọn hành động: Thay vì quát mắng, Linh có thể nói một cách bình tĩnh: "Tớ rất buồn vì quyển sách bị rách. Lần sau cậu cẩn thận hơn nhé." Cách nói này vừa thể hiện được cảm xúc của mình, vừa không làm tổn thương tình bạn.

- Tình huống 2: "Đội bóng của lớp mình thua rồi..."

+ Nhận diện cảm xúc: Cảm xúc của Tân và cả đội lúc này là thất vọng, buồn bã, và có thể là chán nản. Suy nghĩ của Long ("Tại cậu đá kém nên...") là một phản ứng đổ lỗi do không điều chỉnh được cảm xúc thất vọng của mình.

+ Gợi ý cách điều chỉnh và hành động:

Bước 1 - Chấp nhận cảm xúc: Buồn và thất vọng khi thua cuộc là điều bình thường. Các bạn không cần phải giả vờ vui vẻ.

Bước 2 - An ủi và động viên: Thay vì đổ lỗi cho nhau, đây là lúc cả đội cần đoàn kết nhất. Tân có thể nói với Long và cả đội: "Thua trận này tớ cũng rất buồn. Nhưng chúng ta đã cố gắng hết sức rồi. Lần sau chúng ta sẽ cùng nhau tập luyện nhiều hơn để chiến thắng nhé!"

Trong thể thao, thắng thua là chuyện bình thường. Điều quan trọng nhất là tinh thần đồng đội và sự nỗ lực. Việc đổ lỗi cho nhau chỉ làm đội yếu đi, còn sự động viên sẽ giúp cả đội mạnh mẽ hơn.

2. Nhiệm vụ 4: Làm "Cẩm nang điều chỉnh cảm xúc"

a. Mục tiêu: Mỗi người chúng ta có những cách khác nhau để đối diện với cảm xúc. Hoạt động này giúp các em tự xây dựng một "bộ công cụ" của riêng mình, một cuốn cẩm nang cá nhân để có thể sử dụng bất cứ khi nào cần. Đây là một bài thực hành về sự tự thấu hiểu và chủ động chăm sóc sức khỏe tinh thần.

b. Hướng dẫn thực hiện:

- Bước 1: Liệt kê: Gấp một tờ giấy làm đôi. Một bên ghi "Khi tôi cảm thấy...", bên còn lại ghi "Tôi có thể...".

+ Hãy liệt kê những cảm xúc em thường gặp (căng thẳng, tức giận, buồn bã, lo lắng...).

- Bước 2: Tìm giải pháp: Với mỗi cảm xúc, hãy viết ra những hành động giúp em cảm thấy tốt hơn.

+ Ví dụ như trong sách:

   - Khi tôi cảm thấy căng thẳng: Tôi có thể ngủ một giấc, nghe một bản nhạc êm dịu, hoặc đi chơi thể thao.

   - Khi tôi cảm thấy tức giận: Tôi có thể viết cảm xúc ra giấy, hít thở sâu 10 lần, hoặc tìm một người bạn thân để tâm sự.

Bước 3: Thiết kế sáng tạo: Hãy trang trí cuốn cẩm nang của em thật đẹp mắt với hình vẽ, màu sắc yêu thích. Cuốn cẩm nang này sẽ là người bạn đồng hành bí mật của em.

3. Hoạt động: Xây dựng "Góc Nhật kí cảm xúc"

a. Mục tiêu: Hoạt động này nhằm tạo ra một không gian an toàn ngay tại lớp học để tất cả chúng ta có thể thực hành việc nhận diện và thể hiện cảm xúc của mình mỗi ngày. Nó giúp chúng ta hiểu rằng mọi cảm xúc đều được chấp nhận và việc chia sẻ cảm xúc là một điều lành mạnh.

b. Hướng dẫn thực hiện:

- Thảo luận ý tưởng: Cả lớp sẽ cùng nhau thảo luận và lựa chọn một hình thức cho "Góc Nhật kí cảm xúc".

+ Ví dụ 1 (Dạng biểu đồ): Chúng ta có thể kẻ một bảng lớn với các hàng cảm xúc (vui, buồn, hào hứng, sợ hãi, giận dữ). Mỗi sáng, mỗi bạn sẽ dán một sticker hoặc một mảnh giấy màu vào ô cảm xúc tương ứng với mình ngày hôm đó.

+ Ví dụ 2 (Dạng hộp thư): Chúng ta có thể tạo những chiếc hộp/túi nhỏ, mỗi chiếc đại diện cho một cảm xúc. Hàng ngày, các bạn có thể bỏ một viên sỏi, một que kem hoặc một mẩu giấy vào chiếc hộp cảm xúc của mình.

- Sử dụng Góc cảm xúc: Đây là nơi riêng tư. Chúng ta sẽ không phán xét cảm xúc của bạn. Nếu thấy một người bạn thường xuyên có cảm xúc buồn bã, đó có thể là một dấu hiệu để chúng ta đến bên cạnh quan tâm và hỏi han bạn một cách tế nhị.