Tuần 3

I. Mở đầu: "Niềm vui nhân đôi, nỗi buồn chia nửa"

1. Mục tiêu: Hoạt động này giúp các em hiểu được ý nghĩa sâu sắc của câu thành ngữ: Tình bạn và tình yêu thương có sức mạnh kỳ diệu. Khi chúng ta chia sẻ niềm vui, niềm vui đó sẽ lan tỏa và lớn lên. Khi chúng ta chia sẻ nỗi buồn, nỗi buồn đó sẽ vơi đi một nửa. Đây chính là giá trị của sự đồng cảm và thấu hiểu trong cuộc sống.

2. Hoạt động

- Chúng ta sẽ cùng nhau thưởng thức các tiết mục kể chuyện, hoạt cảnh về chủ đề này.

- Hãy chú ý đến hình ảnh các bạn học sinh, bao gồm cả bạn ngồi xe lăn, cùng nhau vui vẻ trên sân khấu. Điều đó thể hiện sự bình đẳng, sự sẻ chia không phân biệt, nơi mọi người đều được đón nhận và yêu thương.

- Sau hoạt động, hãy chia sẻ thông điệp mà em nhận được từ những câu chuyện đó nhé.

II. Nhận diện cảm xúc và sự cần thiết phải cân bằng

Để cân bằng cảm xúc, trước hết chúng ta phải hiểu cảm xúc của mình là gì và tại sao việc cân bằng lại quan trọng.

Hoạt động 1: Nhận diện các cách cân bằng cảm xúc

1. Mục tiêu Hoạt động này giúp các em rèn luyện kỹ năng tự nhận thức cảm xúc, gọi tên được cảm xúc của mình trong những tình huống cụ thể. Các em cũng sẽ hiểu được hậu quả của việc không kiểm soát được cảm xúc tiêu cực và lý do tại sao việc cân bằng cảm xúc lại cần thiết.

2. Phân tích tình huống mẫu

- Câu chuyện của bạn nhỏ: "Hôm ấy, mình bị điểm kém nên không được vui. Về nhà, em trai đòi mình chơi cùng, mình đã quát em, khiến em khóc oà."

- Phân tích cảm xúc:

+ Cảm xúc gốc: Bạn nhỏ cảm thấy thất vọng và buồn bã vì bị điểm kém. Đây là cảm xúc hoàn toàn bình thường.

+ Hành vi bộc phát: Vì không biết cách xử lý nỗi buồn của mình, bạn đã biến nó thành sự tức giận và trút lên em trai. Đây gọi là cảm xúc bị chuyển hướng (misplaced emotion).

+ Hậu quả: Làm tổn thương em trai (khiến em khóc), và sau đó bản thân bạn nhỏ có thể sẽ cảm thấy hối hận, làm nỗi buồn tăng lên gấp bội.

3. Thảo luận: Tại sao phải cân bằng cảm xúc?

- Dựa vào phân tích trên, chúng ta thấy rõ lý do phải cân bằng cảm xúc:

+ Để không làm tổn thương những người xung quanh, đặc biệt là người thân yêu của mình.

+ Để giữ gìn các mối quan hệ tốt đẹp.

+ Để giúp chính bản thân mình bình tĩnh hơn, tìm ra giải pháp tích cực cho vấn đề thay vì chìm trong cảm xúc tiêu cực.

III. "Hộp dụng cụ" Cân bằng Cảm xúc

Khi gặp một cảm xúc tiêu cực, chúng ta không nên kìm nén nó, mà hãy học cách "xử lý" nó một cách thông minh. Cô sẽ giới thiệu cho các em một "hộp dụng cụ" với rất nhiều phương pháp hiệu quả.

Hoạt động 2: Lựa chọn cách cân bằng cảm xúc phù hợp

1. Mục tiêu: Hoạt động này cung cấp cho các em một loạt các chiến lược đối phó lành mạnh. Các em sẽ học cách lựa chọn "dụng cụ" phù hợp nhất cho từng loại cảm xúc, từng tình huống cụ thể.

2. Hướng dẫn chi tiết các "dụng cụ" trong hộp

Các em hãy tưởng tượng mỗi khi mình tức giận hay buồn bã, mình sẽ mở "hộp dụng cụ" này ra và chọn một món:

- Dụng cụ 1: Hít thở sâu để lấy lại bình tĩnh

+ Khi nào dùng? Khi em cảm thấy tim đập nhanh, mặt nóng bừng vì tức giận hoặc lo lắng.

+ Tại sao hiệu quả? Hít thở sâu giúp làm chậm nhịp tim, cung cấp thêm oxy cho não. Nó gửi tín hiệu đến cơ thể rằng "Mọi thứ vẫn ổn, hãy bình tĩnh lại". Đây là cách "hạ hỏa" nhanh nhất về mặt sinh học.

+ Cách thực hiện: Hít vào thật sâu bằng mũi, đếm từ 1 đến 4. Giữ hơi lại, đếm từ 1 đến 4. Thở ra từ từ bằng miệng, đếm từ 1 đến 6. Lặp lại 3-5 lần.

- Dụng cụ 2: Điều chỉnh suy nghĩ cho tích cực (Tái cấu trúc nhận thức)

+ Khi nào dùng? Khi em đang có những suy nghĩ tiêu cực như "Mình thật tệ", "Mọi thứ hết rồi".

+ Tại sao hiệu quả? Suy nghĩ tiêu cực giống như đeo một cặp kính màu đen, làm mọi thứ trở nên u ám. Thay đổi suy nghĩ là tháo cặp kính đó ra.

+ Cách thực hiện: Thay vì nghĩ: "Mình bị điểm kém, mình học dốt quá!", hãy nghĩ: "Lần này mình chưa may mắn, mình sẽ tìm hiểu xem mình sai ở đâu và cố gắng hơn ở bài kiểm tra sau."

- Dụng cụ 3: Tâm sự, chia sẻ với người tin cậy

+ Khi nào dùng? Khi em cảm thấy cô đơn, bế tắc hoặc nỗi buồn quá lớn không thể tự mình giải quyết.

+ Tại sao hiệu quả? Đây chính là thực hành "nỗi buồn chia nửa". Khi nói ra, em sẽ cảm thấy nhẹ nhõm hơn. Quan trọng hơn, người lắng nghe (bố mẹ, thầy cô, bạn thân) có thể cho em một góc nhìn mới hoặc một lời khuyên quý báu.

- Dụng cụ 4: Đặt mình vào vị trí người khác (Thấu cảm)

+ Khi nào dùng? Khi em đang mâu thuẫn với ai đó hoặc chuẩn bị nổi nóng với họ.

+ Tại sao hiệu quả? Giúp em hiểu được lý do hành động của người khác. Quay lại tình huống ví dụ: Nếu bạn nhỏ đặt mình vào vị trí em trai (chỉ muốn chơi với anh/chị), bạn sẽ thấy việc quát em là rất không công bằng.

- Dụng cụ 5: Viết nhật ký

+ Khi nào dùng? Khi em có nhiều cảm xúc bực bội, ngổn ngang mà không muốn nói với ai ngay lập tức.

+ Tại sao hiệu quả? Viết ra giấy là cách để "xả" cảm xúc tiêu cực ra khỏi đầu một cách an toàn. Khi viết, em cũng có cơ hội sắp xếp lại suy nghĩ của mình rõ ràng hơn.

3. Thực hành cân bằng cảm xúc

- Thực hành trong thực tế: Các em hãy thử áp dụng một trong những cách trên khi gặp chuyện không vui trong tuần này. Ghi lại kết quả xem cách nào hiệu quả nhất với em nhé.

- Sắm vai: Các nhóm sẽ bốc thăm một tình huống (ví dụ: bị bạn hiểu lầm, bị bố mẹ mắng oan) và đóng vai thể hiện cách các em lựa chọn để cân bằng cảm xúc.