Thực hành đọc hiểu: Nhật trình Sol 6 (En-đi-Uya)

I. Tìm hiểu chung

1. Tác giả

- Andy Weir sinh ngày 16-6-1972 (49 tuổi), Mỹ.

2. Tác phẩm

a. Thể loại

Tiểu thuyết.

b. Xuất xứ

- Văn bản Sol 6 được trích từ cuốn tiểu thuyết “Người về từ Sao Hỏa” là một trong những tiểu thuyết khoa học viễn tưởng nổi bật.

- "Người về từ Sao Hỏa" kể về Mark Watney, một phi hành gia trên Sao Hỏa. Trong một trận bão, đồng đội để lạc mất anh. Vì tưởng anh đã chết, họ rời đi mà không có anh. Bất ngờ thay, Mask vẫn xoay xở sống sót được sau trận bão đó. Mask trơ trọi một mình trên Sao Hỏa, với lượng nhu yếu phẩm chỉ đủ cho một tháng. Anh tuyệt vọng chạy đua cùng thời gian và các yếu tố của môi trường để tìm cách sống sót. Truyện xoay quanh hành trình sinh tồn của Watney và những nỗ lực của NASA trong việc đưa anh về lại Trái Đất.

c. Ngôi kể

d. Tóm tắt

e. Bố cục

2 phần:

- Đoạn 1: Từ đầu đến “tình trạng này quá lâu”.

- Đoạn 2: Còn lại.

II. Khám phá văn bản

1. Hoàn cảnh của nhân vật Mác trên Sao Hỏa

- Một cơn bão cát với tốc độ lớn xảy ra trên Sao Hỏa.

- Mọi người di chuyển từ căn Háp đến chiếc MAV để trở về.

- Mác bị một ăng-ten bay đến đâm vào người: "Rồi một trong những chiếc ăng-ten dài mỏng bay thẳng, đâm vào người tôi. Nó xuyên thủng qua bộ đồ của tôi ngọt xớt như đạn bắn vào bơ sữa ...". 

- Các đồng đội nghĩ Mác đã chết nên rời đi: "Điều cuối cùng tôi nhớ là đã thấy Giô-han-xen tuyệt vọng nhìn theo hướng của tôi.".

=> Một tình huống bất ngờ, nguy hiểm xảy ra với phi công vũ trụ Mác. Anh không may bị bỏ lại trên Sao Hỏa.

2. Cách đối diện với khó khăn của Mác

- Mác suýt mất mạng vì cơn bão cát và tỉnh dậy vì tiếng báo động oxi của bộ đồ: "Tiếng bíp bíp đều đặn đáng ghét cuối cùng cũng kéo tôi tỉnh lại từ khao khát mãnh liệt sâu sắc rằng xin được chết đi cho rồi”, “vì sao tôi chưa chết, chết nữa, chết mãi đi cho rồi”. 

=> Nhờ có bộ đồ du hành, Mác đã được cứu sống. Mác tỉnh dậy nhưng anh phần nào nhận ra được tình trạng hiện tại của mình. Chính vì vậy anh đã rơi vào tuyệt vọng và mong muốn được chết đi.

- Ngay sau đó, Mác đã vực dậy tinh thần:

• Anh đã vận dụng những kiến thức trong những buổi huấn luyện trước chuyến du hành để tìm cách tự cứu bản thân.
• Anh chữa lại bộ đồ du hành.
• Mác tìm cách trở về căn Háp và phát hiện chiếc MAV đã rời đi - Điều này làm Mác "buồn da diết".
• Anh vào căn Háp xử lí vết thương của mình.
• Mác đã cố gắng khởi động lại thiết bị liên lạc nhưng không được vì không có tín hiệu, chiếc MAV cũng đã rời đi.

=> Mác đã bị mắc kẹt trên Sao Hỏa. Đồng đội của anh nghĩ anh đã chết. Anh phải đối diện với rất nhiều khó khăn có thể mất mạng bất cứ lúc nào và anh cũng không thể ở trong tình trạng này lâu được. 

NHẬN XÉT: Trước những khó khăn, nguy hiểm, Mác vẫn luôn cố gắng tìm kiếm sự sống cho bản thân. Tuy nhiên, anh cũng rất lo lắng, có phần bất lực trước hoàn cảnh.

3. Những chi tiết đặc sắc

- Những chi tiết cho thấy tác giả dựa vào thành tựu, hiểu biết của khoa học kĩ thuật:

• Sự hiểu biết của tác giả về ngành khoa học vũ trụ.
• Con người có thể di chuyển trên bề mặt của những hành tinh khác nhờ bộ đồ của phi hành gia.
• Sự ra đời của những con tàu vũ trụ đưa con người khám phá những hành tinh khác.
• Những hiểu biết của con người về bề mặt Sao Hỏa: lượng nước bốc hơi do dòng khí lưu thông và áp suất thấp.
• Hiểu biết về vũ trụ: khí quyển Trái Đất khoảng 21%, ... 

- Tính chất "viễn tưởng" của văn bản:

• Mác bị thương trong trận bão cát và suýt mất mạng. Anh được cứu sống nhờ bộ đồ du hành: "... một dòng máu tuôn trào từ vết thương của tôi chảy xuống cái chỗ... thêm máu rỉ rả chảy ra và chúng được khử nước còn lại cặn... máu đóng lại những khe hở quanh cái lỗ và giảm sự rò rỉ xuống, đủ cho bộ đồ trung hòa trở lại" 
• Con tàu du hành không gian hiện đại.
• Bộ đồ du hành tự làm đầy khí....

=> Bằng những hiểu biết về khoa học vũ trụ, tác giả đã mở ra một câu chuyện hấp dẫn về một phi hành gia bị mắc kẹt trên Sao Hỏa. Qua đó, người đọc có thêm hiểu biết về khoa học và thấy được bản lĩnh của con người trong hoàn cảnh khắc nghiệt. 

III. Tổng kết

1. Nội dung

Truyện khơi gợi ra một "cuộc phiêu lưu" bất đắc dĩ của phi hành gia Mác trên Sao Hỏa để tự cứu lấy bản thân. Qua đó, truyện ca ngợi sự bình tĩnh, thông minh của anh trước những sự cố bất ngờ, nguy hiểm.

2. Nghệ thuật

- Cốt truyện độc đáo, hấp dẫn.

- Bối cảnh đặc sắc.

- Kết hợp tự sự và miêu tả sinh động.