Nội dung lý thuyết
- Truyện cổ tích: là loại truyện dân gian xoay quanh cuộc đời của một số kểu nhân vật. Truyện thể hiện cách nhìn, cách nghĩ của người xưa với cuộc sống đồng thời nói lên mơ ước về cuộc sống tốt đẹp.
- Truyện có yếu tố hoang đường, kỳ ảo.
- Một số kiểu nhân vật: bất hạnh, dũng sĩ, thông minh...
- Truyện kể theo thứ tự tự nhiên (trình tự thời gian).
Bố cục 3 phần:
(Sự ra đời của Sọ Dừa)
(Những thử thách của Sọ Dừa)
a) Ngoại hình:
- Giống như quả dừa, không có chân tay,…
- Di chuyển: Lăn lông lốc.
=> Xấu xí, dị biệt.
- Cảm nghĩ: Nhân vật thiệt thòi, đáng thương.
b) Phẩm chất:
- Chăn bò rất giỏi.
- Có tài thổi sáo; lo đủ sính lễ cưới vợ.
- Kiên trì học hành, thi đỗ trạng nguyên.
- Lo lắng cho vợ; dự đoán, đề phòng trước những thử thách.
=> Chăm chỉ, chịu khó, không sợ gian khổ, biết giúp đỡ mẹ; Tự tin vào bản thân; Giỏi giang, thông minh lỗi lạc; Thủy chung, ngay thẳng.
- Cảm nghĩ: Khâm phục, ngưỡng mộ, yêu mến.
c) Kết cục của nhân vật:
- Vợ chồng Sọ Dừa sống hạnh phúc.
- Bài học:
- Sự ra đời của Sọ Dừa (Bà mẹ mang thai sau khi uống nước trong sọ dừa, hình dáng của Sọ Dừa).
- Chăn bò giỏi.
- Thổi sáo hay.
- Chuẩn bị đủ sính lễ.
- Biến thành chàng trai khôi ngô.
- Vợ Sọ Dừa thoát khỏi bụng cá, sống sót;
- Gà trống gáy thành tiếng người,…
-> Ý nghĩa:
- Cốt truyện ly kỳ, hấp dẫn.
- Các chi tiết tưởng tượng kỳ ảo thú vị, bất ngờ.
- Xây dựng nhân vật có đặc điểm đặc biệt.
- Đề tài: Ngoại hình và phẩm chất bên trong của con người.
- Chủ đề: Thể hiện ước mơ của nhân dân về công bằng xã hội: Những người thiệt thòi, bất hạnh, tốt bụng sẽ được hưởng hạnh phúc; những kẻ ác, tham lam sẽ bị trừng trị.
-> Ý nghĩa: Nêu bài học về cách nhìn nhận, đánh giá con người (Không nên chỉ nhìn vẻ bề ngoài, cần tìm hiểu, coi trọng phẩm chất bên trong của họ).