Nội dung lý thuyết
| Dấu câu | Công dụng |
| Dấu chấm | Kết thúc câu tường thuật. |
| Dấu chấm hỏi | Kết thúc câu nghi vấn. |
| Dấu chấm than | Kết thúc câu cảm thán hay cầu khiến. |
| Dấu phẩy | Ngăn cách các từ; cụm từ. |
| Dấu chấm phẩy | Ngăn cách các bộ phận của câu. |
| Dấu hai chấm | Biểu hiện sự giải thích câu dẫn chứng, liệt kê. |
| Dấu chấm lửng | Thay thế phần ý không diễn đạt thành lời... |
| Dấu gạch ngang | Tách biệt các thành phần biệt lập hoặc báo hiệu một lời nói độc thoại hay đối thoại. |
| Dấu ngoặc đơn | Tách biệt các thành phần biệt lập. |
| Dấu ngoặc kép | Đánh dấu lời dẫn trực tiếp, hoặc đánh dấu từ ngữ với ý mỉa mai (dấu nháy) hoặc dùng ghi tên tác phẩm, sách trong một để cập đến chúng. |
VD. Xét ví dụ sau và trả lời câu hỏi.
Tác phẩm "Lão Hạc" làm em vô cùng xúc động trong xã hội cũ, biết bao nhiêu người nông dân đã sống nghèo khổ cơ cực như lão Hạc.
❔ Ví dụ trên thiếu ngắt câu ở chỗ nào? Nên dùng dấu gì để kết thúc câu ở chỗ đó?
Trả lời:
- Lời văn ở đây thiếu dấu ngắt câu sau từ xúc động. Dùng dấu chấm để kết thúc câu. Viết hoa chữ t ở đầu câu.
VD: Thời cong trẻ, học ở trường này. Ông là học sinh xuất sắc nhất.
❔ Dùng dấu chấm sau từ này là đúng hay sai? Vì sao? Ở chỗ này nên dùng dấu gì?
Trả lời:
- Dùng dấu ngắt câu sau từ này là sai vì câu chưa kết thúc. Nên dùng dấu phẩy.
VD: Cam quýt bưởi xoài là đặc sản vùng này.
❔ Câu này thiếu dấu gì để phân biệt tanh giới giữa các thành phần đồng chức? Hãy đặc dấu đó vào chỗ thích hợp.
Trả lời:
- Câu này thiếu dấu phẩy đế tách các bộ phận liên kết.
- Sửa lại: Cam, quýt, bưởi, xoài là đặc sản vùng này.
VD: Quả thật, tôi không biết nên giải quyết vấn đề này như thế nào và bắt đầu từ đâu? Anh có thể cho tôi một lời khuyên không. Đừng bỏ mặc tôi lúc này.
❔ Đặt dấu chấm hỏi ở cuối câu thứ nhất và dấu chấm ở cuối câu thứ hai trong đoạn văn này đã đúng chưa? Vì sao? Ở các vị trí đó nên dùng dấu gì?
Trả lời:
- Dấu chấm hỏi ở cuối câu đầu dùng sai vì đây không phải là câu hỏi. Đây là câu tường thuật, nên dùng dấu chấm.
- Dấu câu ờ cuối câu thứ hai là sai. Đây là câu hỏi nên dùng dấu chấm hỏi.
Khi viết, cần tránh các lỗi sau đây về dấu câu:
- Thiếu dấu ngắt các câu khi câu đã kết thúc;
- Dùng dấu ngắt câu khi câu chưa kết thúc;
- Thiếu dấu thích hợp để tách các bộ phân của câu khi cần thiết;
- Lẫn lộn công dụng của các dấu câu.