1. Định hướng
@2009138@
a. Để có thể hiểu đúng hơn một vấn đề, các em thường phải trao đổi về vấn đề đó. Vấn đề trao đổi có thể là một hiện tượng đời sống hoặc một vấn đề văn học. Ví dụ:
- Trao đổi về hiện tượng một số người chưa hiếu thảo với ông, bà hoặc cha, mẹ.
- Trao đổi về nội dung hoặc nghệ thuật của một bài thơ bốn chữ, năm chữ.
@2009216@
b. Để trao đổi về một vấn đề, các em cần chú ý:
- Lựa chọn vấn đề cần trao đổi (một hiện tượng đời sống hoặc đặc điểm nội dung, nghệ thuật của một khổ thơ, đoạn thơ hay cả bài thơ bốn chữ, năm chữ).
- Xác định nội dung các ý kiến cần trao đổi.
- Trao đổi, thảo luận trong nhóm về vấn đề đó.
- Khi trao đổi, cần nêu rõ cách hiểu hoặc quan điểm của bản thân; đồng thời, tôn trọng các ý kiến khác.
2. Thực hành
Bài tập: Trong các bài thơ "Mẹ" (Đỗ Trung Lai), "Ông đồ" (Vũ Đình Liên), "Tiếng gà trưa" (Xuân Quỳnh", em thích nhất bài thơ nào? Vì sao?
@2009051@
a. Chuẩn bị (về bài thơ Tiếng gà trưa của Xuân Quỳnh)
- Xem lại nội dung đọc hiểu bài thơ Tiếng gà trưa.
- Xác định những nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của bài thơ.
b. Tìm ý và lập dàn ý
- Tìm ý cho bài nói bằng cách đặt và trả lời các câu hỏi sau:
- Trong bài thơ, em thích hoặc ấn tượng với điều gì nhất?
- Điều đó đã được thể hiện ở những yếu tố nào?
- Vì sao em thích hoặc ấn tượng với điều đó?
- Lập dàn ý cho bài nói bằng cách lựa chọn, sắp xếp ý theo bố cục ba phần:
- Mở đầu: Nêu điều em thích hoặc ấn tượng nhất ở bài thờ.
- Ví dụ: Trong bài thơ Tiếng gà trưa, tác giả đã rất thành công khi sử dụng một số biện pháp tu từ đặc sắc.
- Nội dung chính: Nêu ý kiến cụ thể của em về các biện pháp tu từ đặc sắc đã xác định ở phần mở đầu.
- Ví dụ: Ở đoạn thơ: "Nghe xao động nắng trưa / Nghe bàn chân đỡ mỏi / Nghe gọi về tuổi thơ", nhà thơ đã dùng biện pháp "ẩn dụ chuyển đổi cảm giác, lấy thính giác (nghe) thay cho thị giác (nhìn) và việc lặp lại ba lần ở đầu dòng thơ động từ nghe có tác dụng đem lại ấn tượng như tiếng gà ngưng lại, làm xao động không gian và cũng làm xao động cả lòng người. Tiếng gà cũng làm kí ức ta quay lại với những kỉ niệm của tuổi thơ." (Đinh Trọng Lạc)
- Kết thúc: Khẳng định lại ý kiến của bản thân.
- Ví dụ: Các biện pháp tu từ đã mang lại cho bài thơ một vẻ đẹp độc đáo về nghệ thuật ngôn từ.
c. Nói và nghe
Tham khảo yêu cầu về nói và nghe ở Bài 1, phần Nói và nghe, mục c (trang 38).
d. Kiểm tra và chỉnh sửa
Tham khảo hướng dẫn kiểm tra và chỉnh sửa đã nêu ở Bài 1, phần Nói và nghe, mục d (trang 38).