Bài 9. Tính chất hóa học của muối

I. TÍNH CHẤT HÓA HỌC CỦA MUỐI

1. Tác dụng với kim loại

• Thí nghiệm: Ngâm một đoạn dây đồng trong dung dịch bạc nitrat AgNO₃.

• Hiện tượng: Có kim loại màu xám bám xung quanh đoạn dây đồng. Dung dịch bạc nitrat ban đâu không màu chuyển dần sang màu xanh.
• Giải thích: Đồng đã phản ứng với dung dịch bạc nitrat, đẩy kim loại bạc ra khỏi dung dịch muối (chính là phần kim loại màu xám bám xung quanh đoạn dây đồng) và một phần đồng bị hòa tan tạo ra dung dịch muối đồng nitrat Cu(NO₃)₂ màu xanh lam.

Cu   +    2AgNO₃   →  Cu(NO₃)₂   +   2Ag

Phản ứng xảy ra tương tự khi ta cho các kim loại hoạt động mạnh tác dụng với dung dịch muối của các kim loại hoạt động yếu hơn. Ví dụ như khi ta cho kim loại Zn, Fe... tác dụng với dung dịch CuSO₄, AgNO₃... (kim loại hoạt động yếu hơn không thể phản ứng được với dung dich muối của kim loại hoạt động mạnh hơn tính theo dãy hoạt động hóa học của kim loại).

Fe     +   CuSO₄ → FeSO₄    +   Cu↓

Vậy, dung dịch muối có thể tác dụng với kim loại tạo thành muối mới và kim loại mới.

2. Tác dụng với axit

• Thí nghiệm: Nhỏ vài giọt dung dịch axit sunfuric vào ống nghiệm đựng dung dịch muối bari clorua BaCl₂.

• Hiện tượng: Có kết tủa trắng xuất hiện.
• Giải thích: Phản ứng tạo thành muối BaSO₄ màu trắng, không tan trong axit.

H₂SO₄  +   BaCl₂   →   BaSO₄↓   +  2HCl

Nhiều muối khác cũng tác dụng với axit tạo thành muối mới và axit mới.

Vậy, muối có thể tác dụng với axit tạo thành muối mới và axit mới.

3. Tác dụng với dung dịch muối

• Thí nghiệm: Phản ứng của dung dịch bạc nitrat với dung dịch natri clorua.

• Hiện tượng: Xuất hiện kết tủa trắng lắng xuống đáy ống nghiệm.
• Giải thích: Phản ứng tạo thành muối bạc clorua AgCl không tan.

AgNO₃   +   NaCl    →  AgCl↓   +   NaNO₃ 

Nhiều dung dịch muối khác nhau cũng có thể tác dụng với nhau tạo thành hai muối mới.

Vậy, hai dung dịch muối có thể tác dụng với nhau tạo thành hai muối mới.

4. Tác dụng với dung dịch bazơ

• Thí nghiệm: Phản ứng giữa dung dịch muối đồng sunfat CuSO₄ và dung dịch natri hidroxit NaOH.

Nhỏ dung dich NaOH không màu vào dung dịch CuSO₄.

• Hiện tượng: Xuất hiện chất không tan màu xanh lơ.
• Giải thích: Muối CuSO₄ tác dụng với dung dịch NaOH tạo ra chất không tan màu xanh là đồng (II) hidroxit.

CuSO₄  +  NaOH    →   Cu(OH)₂   +  Na₂SO₄

Dung dịch muối khác cũng có thể tác dụng với dung dịch bazơ tạo ra chất không tan. Ví dụ, muối Na₂CO₃ phản ứng với Ba(OH)₂ tạo ra BaCO₃ không tan:

Na₂CO₃   +    Ba(OH)₂   →   BaCO₃↓   +   2NaOH

Vậy, dung dịch muối có thể tác dụng với dung dịch bazơ tạo thành muối mới và bazơ mới.

5. Phản ứng phân hủy muối

Có nhiều muối bị phân hủy ở nhiệt độ cao như: KClO₃, KMnO₄, CaCO₃,...

2KClO₃    2KCl   +   3O₂

2KMnO₄    K₂MnO₄  +  MnO₂  +   O₂

CaCO₃   CaO  +  O₂

II. PHẢN ỨNG TRAO ĐỔI TRONG DUNG DỊCH

1. Nhận xét về các phản ứng hóa học của muối

Trong phản ứng của dung dịch muối với axit, bazơ, muối ta thấy có sự trao đổi các thành phần giữa các chất với nhau để tạo ra hợp chất mới.

BaCl₂    +    Na₂SO₄    →   BaSO₄    +   2NaCl

CuSO₄   +   2NaOH  →   Cu(OH)₂   +  Na₂SO₄ 

Na₂CO₃   +   H₂SO₄   →   Na₂SO₄   +  CO₂  +  H₂O

2. Phản ứng trao đổi

Phản ứng trao đổi là phản ứng hóa học, trong đó hai hợp chất tham gia phản ứng trao đổi với nhau những thành phần cấu tạo của chúng để tạo ra những hợp chất mới.

3. Điều kiện xảy ra phản ứng trao đổi

Phản ứng trao đổi của các chất trong dung dịch chỉ xảy ra nếu sản phẩm tạo thành có chất không tan hoặc chất khí hoặc nước.

Phản ứng trung hòa cũng thuộc loại phản ứng trao đổi và luôn xảy ra.

NaOH  +  HCl  →   NaCl   +   H₂O

1. Tính chất hóa học của muối: phản ứng thế với kim loại, phản ứng trao đổi với axit, với muối, với bazơ và có thể bị phân hủy ở nhiệt độ cao.

2. Phản ứng trao đổi là phản ứng hóa học, trong đó hai hợp chất tham gia phản ứng trao đổi với nhau những thành phần cấu tạo của chúng để tạo ra hợp chất mới không tan hoặc chất khí.

Trong quá trình học tập, nếu có bất kỳ thắc mắc nào, các em hãy để lại câu hỏi ở mục hỏi đáp để cùng thảo luận và trả lời nhé . Chúc các em học tốt!