Bài 44. Ảnh hưởng lẫn nhau giữa các sinh vật

BÀI 44: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT

I/ Quan hệ cùng loài:

- Các sinh vật cùng loài sống gần nhau, liên hệ với nhau, hình thành nên nhóm cá thể.

- Các SV trong cùng một nhóm thường hỗ trợ hoặc cạnh tranh nhau.

+Hỗ trợ: sinh vật được bảo vệ tốt hơn, kiếm được nhiều thức ăn.

VD: Khi có gió bão,TV sống chụm thành nhóm có tác dụng giảm bớt sức thổi của gió, làm cây  không bị đỗ.

+Cạnh tranh: ngăn ngừa gia tăng số lượng cá thể và sự cạn kiệt thức ăn. 1 số cá thể tách ra khỏi nhóm chuyển đi sống nơi khác. Hiện tượng cá thể tách ra khỏi nhóm, làm giảm nhẹ cạnh tranh giữa các cá thể, hạn chế sự cạn kiệt nguồn thức ăn trong vùng

VD: Động vật sống thành bầy đàn có lợi trong tìm kiếm thức ăn, phát hiện kẻ thù nhanh hơn và tự vệ tốt hơn.

II/ Quan hệ khác loài

1/ Hỗ trợ:

- Cộng sinh: Sự hợp tác cùng có lợi giữa các loài sinh vật.

VD: Vi khuẩn sống trong nốt sần ở rễ cây họ đậu ( H43.3)

- Hội sinh: Sự hợp tác giữa hai loài sinh vật, trong đó một bên có lợi còn bên kia không có lợi và cũng không có hại.

VD: Địa y sống bám trên cành cây.

2/ Đối địch:

- Cạnh tranh: Các sinh vật khác nhau tranh giành thức ăn,nơi ở và các điều kiện sống khác của môi trường.Các loài kìm hãm sự phát triển của nhau.

VD: Trên một cánh đồng lúa, khi cỏ dại phát triển năng suất lúa giảm

- Kí sinh nửa kí sinh: Sinh vật sống nhờ trên cơ thể sinh vật khác,lấy các chất dinh dưỡng,máu…..từ sinh vật đó.

VD: Rận và bét sống bám trên da trâu,bò.Chúng sống đượcnhờ hút máu của trâu, bò

- Sinh vật ăn sinh vật: Gồm các trường hợp: động vật ăn thịt con mồi, động vật ăn thực vật, thực vật bắt sâu bọ.

VD: Hươu, nai và hổ cùng sống trong một cánh rừng .Số lượng hươu, nai bị khống chế bởi số lượng hổ.

--------------------------------------------------------------------------------------

CÂU HỎI & BÀI TẬP

Câu 1: Các sinh vật cùng loài hỗ trợ hoặc cạnh tranh lẫn nhau trong những điều kiện nào

Câu 2: Quan hệ giữa các cá thể trong hiện tượng tự tỉa ở thực vật là mối quan hệ gì ? trong điều kiện nào hiện tượng tự tỉa diễn ra mạnh mẽ?

Câu 3: Tìm ví dụ minh họa quan hệ hỗ trợ và đối địch của các sinh vật khác loài. Trong các ví dụ đó , những sinh vật nào là sinh vật được lợi hoặc bị hại ?

Câu 4: Trong thực tiễn sản xuất , cần phải làm gì để tránh sự cạnh tranh gay gắt giữa các cá thể sinh vật , làm giảm năng suất vật nuôi , cây trồng ?