Bài 4: Luyện tập Este và Chất béo

I. KIẾN THỨC CẦN NHỚ

II. BÀI TẬP

Bài 1. Để thủy phân hoàn toàn m gam este đơn chức X có khả năng tham gia phản ứng tráng gương cần dùng vừa đủ 200ml dung dịch NaOH 0,25M, sau phản ứng thu được 2,3 gam ancol và 3,4 gam muối. Tìm công thức cấu tạo của X.

Lời giải

Gọi công thức của X là: RCOOR^'.

RCOOR^'    +   NaOH   →   RCOONa   +   R'OH

Áp dụng ĐLBT khối lượng: m_este  +   m_NaOH  = m_RCOONa  +  m_R'OH

<=> m_este + 0,2.0,25.40 = 2,3 + 3,4 

<=> m_este = 3,7 gam

Mà n_este = n_NaOH = 0,2.25 = 0,05 mol

➜ M_este = \(\dfrac{3,7}{0,05}\) = 74 g/mol

Mà este có khả năng tham gia phản ứng tráng gương ➜ CTCT của X là HCOOC₂H₅.

Bài 2. Đốt cháy hoàn toàn 4,2 gam một este E thu được 6,16 gam CO₂ và 2,52 gam H₂O. Xác định công thức phân tử, công thức cấu tạo, và tên gọi của E.

Lời giải

nCO₂ = \(\dfrac{6,16}{44}\) = 0,14 mol và nH₂O = \(\dfrac{2,52}{18}\) = 0,14 mol.

Ta thấy khi đốt cháy E thu được CO₂ và H₂O có số mol bằng nhau, vậy E là este no, đơn chức, mạch hở.

Phương trình cháy: 

C_nH_2nO₂   +   \(\dfrac{3n-2}{2}\)O₂   \(\underrightarrow{t^o}\)    nCO₂    +    nH₂O

➜nE = \(\dfrac{nCO_2}{n}=\dfrac{0,14}{n}\) 

<=> M_E = 4,2 : \(\dfrac{0,14}{n}\)= 30n ➜ n = 2 và M_E = 60 g/mol

Công thức phân tử của E: C₂H₄O₂.

Công thức cấu tạo của E: HCOOCH₃ (metyl fomat).

Bài 3. Thủy phân hoàn toàn triglixerit X trong NaOH dư, thu được 18,4 gam glixerol và 182,4 gam một muối của axit béo. Xác định tên gọi của X.

Lời giải

n_glixerol = \(\dfrac{18,4}{92}\) = 0,2 mol. 

(RCOO)₃C₃H₅   +  3NaOH  →    3RCOONa   +  C₃H₅(OH)₃ 

Theo phương trình ta có: n_RCOONa = 3n_glixerol = 0,2.3 = 0,6 mol

➜ M_RCOONa = \(\dfrac{182,4}{0,6}\) = 304 g/mol

<=> M_R = 304 - 67 = 237 (C₁₇H₃₃)

Vậy X là (C₁₇H₃₃COO)₃C₃H₅: Triolein.

Bài 4. Hidro hóa hoàn toàn m gam triolein thì thu được 89 gam tristearin. Tính giá trị của m.

Lời giải

Phương trình hóa học:

(C₁₇H₃₃COO)₃C₃H₅   +  3H₂  →  (C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅ 

n_tristearin  = \(\dfrac{89}{890}\) = 0,1 mol.

=> n_tristearin = 0,1 mol, nH₂ = 0,3 mol

BTKL => m_triolein = 89 - 0,3.2 = 88,4 gam.

Trong quá trình học tập, nếu có bất kỳ thắc mắc nào, các em hãy để lại câu hỏi ở mục hỏi đáp để cùng thảo luận và trả lời nhé. Chúc các em học tốt!