Bài 34. Thực vật

I. Đa dạng thực vật

• Thực vật được chia thành các ngành đa dạng như: Rêu, Dương xỉ, Hạt trần và Hạt kín.
• Thực vật sống ở mọi nơi trên Trái Đất với các môi trường sống khác nhau.
• Số lượng và kích thước của các loài thực vật rất đa dạng. Trên thế giới hiện tìm ra khoảng 400 000 loài thực vật, Việt Nam có khoảng gần 12 000 loài.

Bảng số lượng các loài thực vật ở Việt Nam

(Theo số liệu của Tổ chức Liên minh Quốc tế Bảo tồn thiên nhiên và Tài nguyên thiên nhiên - IUCN)

Kích thước của một số loài thực vật

Một số môi trường sống khác nhau của thực vật

II. Các nhóm thực vật

Dựa vào những đặc điểm khác nhau về hình thái, cấu tạo bên trong, đặc điểm sinh sản,... thực vật được chia thành hai nhóm chính là thực vật có mạch dẫn và thực vật không có mạch dẫn với các ngành đại diện như sơ đồ sau:

1. Thực vật không có mạch

• Đặc điểm chung
  • Cơ thể không có mạch dẫn.
  • Có rễ giả.
  • Thân và lá không có mạch dẫn.
  • Sinh sản bằng bào tử.
• Ví dụ: cây rêu - nhóm thực vật sống trên cạn đầu tiên.
  • Cơ thể nhỏ bé chỉ cao khoảng 1 - 2 cm.
  • Sống ở nơi ẩm ướt, ít ánh sáng.

2. Thực vật có mạch

III. Vai trò của thực vật

1. Vai trò đối với môi trường

• Cây xanh có khả năng hấp thụ một lượng lớn khí carbon dioxide để thực hiện quá trình quang hợp, tổng hợp nên chất hữu cơ và giải phóng khí oxygen ra môi trường.
• Cân bằng lượng khí oxygen và carbon dioxide trong khí quyển.
• Hiện tượng thoát hơi nước ở lá cây góp phần làm giảm nhiệt độ môi trường, điều hòa không khí, giảm hiệu ứng nhà kính.
• Bảo vệ nguồn nước.
• Hạn chế các thiên tai: lũ lụt, hạn hán, sạt lở,...

Một số loài cây được trồng trong nhà

Hình ảnh phía dưới cho thấy rõ tác dụng của thực vật vô cùng quan trọng trong việc hạn chế lũ lụt, xòi mòn, sạt lở, hạn hán.

• Rừng có cây bao phủ, các tán lá sẽ làm giảm lực tiếp xúc của nước mưa xuống mặt đất giúp đất ít bị rửa trôi hơn.
• Hệ rễ của thực vật giúp giữ đất và chất dinh dưỡng.
• Có thực vật che phủ sẽ giảm cường độ ánh sáng mặt trời chiếu xuống đất và giảm lượng hơi nước bay đi.

Một số thiên tai trong tự nhiên

2. Vai trò của thực vật đối với động vật và con người

Đối với động vật

Đối với con người

Một số thực vật khi sử dụng, tiếp xúc có thể gây hại cho sức khỏe con người

1. Thế giới thực vật phong phú và đa dạng về loài, kích thước và môi trường sống. Thực vật bao gồm các ngành chính là Rêu, Dương xỉ, Hạt trần, Hạt kín, trong đó các ngành Hạt kín có số lượng loài được biết đến nhiều nhất và có khả năng thích nghi với nhiều nhiều môi trường sống khác nhau.

2. Thực vật có vai trò quan trọng đối với môi trường, con người và động vật. Ngoài những lợi ích mang lại, một số loài thực vật gây hại cho sức khỏe con người.