Hướng dẫn soạn bài Chiến thắng Mtao Mxây (Trích Đăm Săn - Sử thi Tây Nguyên).

Tham khảo:

- Ở phía Mtao Mxây: Sau khi tù trưởng của mình thất bại, đông đảo nô lệ đều tâm phục và nghe theo lời vị tù trưởng mạnh hơn (“không đi sao được!… người nhà giàu cầm đầu chúng tôi nay đã không còn nữa”).Thái độ và hành động của đoàn người này chứng tỏ họ luôn mơ ước được trở thành một tập thể giàu có và hùng mạnh. Họ luôn mơ ước có được một người lãnh đạo dũng cảm, tài ba.

- Ở phía Đăm Săn: Dân làng tưng bừng náo nhiệt chào đón vị anh hùng của mình mới chiến thắng trở về. Họ đi lại sửa soạn vui mừng tấp nập không chỉ để mừng buôn sóc được mở mang, được hùng mạnh và giàu có mà còn để tiếp đón những người dân mới bằng sự chân thành và hoà hợp (“… Các chàng trai đi lại ngực đụng ngực. Các cô gái đi lại vú đụng vú. Cảnh làng một tù trưởng nhà giàu trông sao mà vui thế!”

Mk

mink

chỉ mình với

Đăm Săn đến nhà Mtao Mxây khiêu chiến: Ta thách nhà ngươi đọ dao với ta đây.

Cách xưng hô của Đăm Săn cũng rất lạ Diêng (nguyên văn là: Jiằng - chỉ người bạn kết nghĩa) cách xưng hô này hàm ý diễu cợt. Đã từng là bạn kết nghĩa tại sao lại thách đấu với nhau.

Đăm Săn xưng hô Diêng với Mtao Mxây 6 lần như vậy. Còn Mtao Mxây cũng xưng hô Diêng với Đăm Săn 4 lần. Cuộc thách đấu của 2 tù trưởng trong tương quan có sự đốì lậpĐăm Săn trong tư thế chủ động, mang tinh thần thượng võ của người tù trưởg hùng mạnh.

Còn Mtao Mxây múa khiên trước 2 lần Mtao Mxây rung khiên múa, Khiên hắn kêu lạch xạch như quả mướp khô. Cách so sánh thật gần gũi nhưng thật chính xác.

Quả mướp khô vừa nhẹ, nên tiếng khiên kêu lạch xạch không còn chắc chắn, cứng cỏi trước một tù trưởng có oai danh lừng lẫy. Điều buồn cười là điệu múa khiên của Mtao Mxảy đã được học qua nhiều thế hệ - Có cậu, ta học cậu. Có bác, ta học bác. Có thần Rồng, ta học thần Rồng.

Đến lượt Đăm Săn rung khiên múa. Một lần xốc tới, chàng vượt một đồi tranh. Một lần xốc tới nữa, chàng vượt một đồi lồ ô. Sức mạnh của Đăm Săn được tiếp sức khi Đăm Săn đớp được miếng trầu của Hơ Nhị. Tình yêu và ngọn lửa của khát vọng làm cho Đăm Săn oai phong trong không gian hùng tráng. Âm vang của khiên đồng, khiên kệnh hòa cùng với bức tranh thiên nhiên có gió, bão, cây cối, núi rừng, đồi tranh càng làm cho Đăm Săn có tầm vóc của người hùng.

Hình ảnh ông trời là lực lượng phù trợ làm Đăm Săn chiến thắng kè thù bằng bí quyết Vậy thì cháu lấy một cái chày mòn ném vào vành tai hắn là được.

Đến lúc này Mtao Mxây đã phải chịu thỏa hiệp. Hành động cuối cùng của Đăm Săn đã diễn ra nhanh gọn. Đó là cách kết thúc của một tù trưởng hùng mạnh: Nói rồi Đăm Săn đâm phập một cái, cắt đầu Mtao Mxây đêm bêu ngoài đường.

Tóm lại, diễn biến của hiệp đấu xảy ra liên tiếp, căng thẳng đầy kịch tính. Mtao Mxây tỏ ra kém cỏi còn Đăm Săn là tù trưởng tài giỏi và kết quả Đăm Săn là người chiến thắng.

Lừa lúc Đăm Săn cùng tôi tớ lên nương làm rẫy làm lụng thì Mtao Mxây đã đem người sang để cướp Hơ Nhị. Biết tin người vợ của mình bị bắt thì Đăm Săn đã làm lễ cúng thần linh rồi lên đường đi tìm đến nhà Mtao Mxây. Nhà Mtao Mxây mở tiệc, Đăm Săn một mình chặt ống nước phá hàng rào vào nhà rồi chủ động lên tiếng thách thức. Chàng là một người dũng cảm, bản lĩnh và chủ động. Khi vào trận đấu thì Đăm Săn cho Mtao Mxây múa khiên trước. những bước đi của hắn lạch xạch như quả mướp khô nhưng lại có thái độ hênh hoang khoác lác. Còn Đăm Săn thì giục kẻ thù múa khiên trước với thái độ khiêm nhường tinh thần tự võ, đứng im không nhúc nhích. Đăm Săn rất tự tin vào khả năng, sức mạnh của mình.Lúc Đăm săn múa khiên với sự dũng mãnh phi thường của chàng hành động một cách uyển chuyển linh hoạt, mạnh mẽ “Một lần xốc tới, chàng vượt một quả đồi”, “chàng múa trên cao như gió bão”…Khi đã thấm mệt thì Mtao Mxây bảo Hơ Nhị đưa cho miếng trầu nhưng lại bị Đăm Săn cướp mất thế là sức mạnh của chàng được tăng gấp bội lần. Mệt quá Đăm Săn vừa chạy vừa ngủ thiếp đi và gặp được thần mặt trời, được người đưa cho lời khuyên và Đăm Săn đã chiến thắng được Mtao Mxây đưa vợ về nhà. Không những thế Đăm Săn còn thu phục tôi tớ nhà Mtao Mxây, danh tiếng chàng vang lừng khắp nơi. Chàng mở tiệc linh đình ăn mừng chiến thắng.