Bài 2: Lipit

- Chất béo là trieste của glixerol với axit béo, gọi chung là triglixerit hay triaxylglixerol.

- Công thức cấu tạo chung của chất béo là:

-Trong đó R₁, R₂, R₃ là gốc axit béo có thể giống nhau hoặc khác nhau

-Dầu ăn và mỡ động vật đều là este của glixerol và các axit béo. Chúng khác nhau ở chỗ:

- Dầu ăn thành phần là các axit béo có gốc hidrocacbon không no, chúng ở trạng thái lỏng.

Ví dụ: (C₁₇H₃₃COO)₃C₃H₅

- Mỡ động vật thành phần là các axit béo có gốc hidrocacbon no, chúng ở trạng thái rắn

Ví dụ: (C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅

C

vì dầu ăn là chất béo, còn mỡ bôi trơn là các hiđrocacbon

Theo e nhớ là vậy

Tham khảo

\(n_{H^+}=n_{OH^-}=0,003.0,1=3.10^{-4}\left(mol\right)\)

\(m_{KOH}=3.10^{-4}.56=0,0168\left(g\right)\)

\(0,0168\left(g\right)KOH\rightarrow2,8\left(g\right)chấtbeo\\ x\left(g\right)KOH\rightarrow1\left(g\right)chấtbeo\)

=> \(x=\dfrac{0,0168.1}{2,8}=6,10^{-3}\left(g\right)=6\left(miligam\right)\)

Vậy chỉ số của mẫu axit trên là 6

Chỉ số axit của mẫu chất béo tristearoylglixerol trên là 7. Nghĩa là cần 7mg KOH (= 0,007g KOH) trung hòa axit tự do trong 1 g chất béo

⇒ n_KOH = \(\dfrac{0,007}{56}\)= 0,125.10^-3 mol

⇒ n_{axit stearic} = n_KOH = 0,125.10^-3 mol

(axit stearic: C₁₇H₃₅COOH) ⇒ m_{axit stearic} = 0,125.10^-3. 284 = 35,5.10^-3g

⇒ Lượng tristearoylglixerol (C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅ có trong 1g chất béo là: 1- 35,5.10^-3 = 0,9645 g

ⁿ(C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅ = \(\dfrac{0,965}{890}\)= 1,0837.10^-3 mol

Phương trình hóa học

(C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅+ 3KOH → 3C₁₇H₃₅COOK + C₃H₅(OH)₃

⇒ n_KOH = 3. ⁿ(C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅ = 3. 1,0837.10^-3  = 3,2511.10^-3 mol

Số gam KOH tham gia xà phòng hóa = 3,2511.10^-3. 56 = 182.10^-3g = 182mg

Chỉ số xà phòng hóa của chất béo tristearoylixerol là 182 + 7 = 189