Bài 15: Hồ Chí Minh - Anh hùng Giải phóng dân tộc

- Hành trình đi tìm đường cứu nước của Nguyễn Ái Quốc:

+ Hành trình tìm đường cứu nước của Nguyễn Tất Thành bắt đầu từ ngày 5 - 6 - 1911. 

+ Ngày 8/6/1911: Nguyễn Tất Thành tới Singapore.

+ Năm 1911: Người đi qua Cô- lôm- bô, Po- xa- ti, Mác- xây, Lơ-ha- vrơ. 

+ Năm 1912: Người tới Gi- Bu- Ti, Tuy- ni- đi, An-giê, Bồ Đào Nha, Tê-nê-ri-phê, Xê- nê- gan, Đa- hô- mây, Ghi- nê, Công- gô, Rê- uy- ni- ông.

+ Năm 1914: Người tới Luân Đôn.

+ Năm 1920, Người tới Pari. 

- Sự kiện có ý nghĩa lịch sử trọng đại: Chuyển biến quan trọng trong phong trào giải phóng dân tộc Việt Nam.
- Mở ra một con đường mới: Con đường cách mạng vô sản, con đường duy nhất dẫn đến thắng lợi.

1. Giới thiệu:

- Tác giả: Chế Lan Viên (1920 - 1989) là nhà thơ lớn của Việt Nam
- Tác phẩm: "Người đi tìm hình của nước" được sáng tác năm 1960, là một trong những bài thơ tiêu biểu nhất của Chế Lan Viên.
2. Phân tích:

a. Hình ảnh "người đi tìm hình của nước":

- Tính biểu tượng:
+ "Người đi tìm hình của nước" là hình ảnh ẩn dụ cho con người Việt Nam trong hành trình đi tìm độc lập, tự do.
+ "Nước" tượng trưng cho quê hương, đất nước, cho khát vọng tự do, hạnh phúc.
- Hành trình gian nan, thử thách:
+ "Người đi" phải vượt qua bao chông gai, "lặn hụp", "vấp ngã", "bầm dập".
+ Hình ảnh "núi cao", "biển lớn", "bóng tối", "sương mù" thể hiện những khó khăn, gian khổ mà con người Việt Nam phải đối mặt.
b. Niềm tin và ý chí kiên cường:

- Niềm tin vào tương lai tươi sáng:
+ "Người đi" không nản lòng, vẫn kiên trì "đi tìm hình của nước".
+ Niềm tin vào tương lai tươi sáng, vào ngày mai độc lập, tự do.
- Ý chí kiên cường, bất khuất:
+ "Dẫu biết", "dẫu cho", "dù" là những từ ngữ thể hiện ý chí quyết tâm, không gì lay chuyển được.
+ Hình ảnh "con nai vàng ngơ ngác" tượng trưng cho tinh thần lạc quan, hi vọng.
c. Nghệ thuật:

- Thể thơ tự do: Giúp thể hiện cảm xúc mãnh liệt, dồn nén.
- Giọng điệu: Bi tráng, hào hùng, thể hiện niềm tin vào tương lai.
- Hình ảnh thơ: Giàu sức gợi cảm, ẩn dụ, biểu tượng.
3. Ý nghĩa:

- Bài thơ thể hiện niềm tự hào dân tộc, lòng yêu nước và tinh thần kiên cường, bất khuất của con người Việt Nam.
- Bài thơ thể hiện niềm tin vào tương lai tươi sáng của đất nước.

Quá trình chuẩn bị về chính trị, tư tưởng và tổ chức của Nguyễn Ái Quốc cho sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam:
(*) Chuẩn bị về tư tưởng:

- Tìm hiểu và tiếp thu chủ nghĩa Mác - Lênin:
+ Nguyễn Ái Quốc tham gia vào các hoạt động của phong trào công nhân quốc tế, nghiên cứu các tác phẩm của Marx, Engels, Lênin.
+ Người nhận thức được chủ nghĩa Mác - Lênin là con đường đúng đắn cho giải phóng dân tộc Việt Nam.
- Truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin vào Việt Nam:
+ Viết các bài báo, sách, truyền đơn tuyên truyền chủ nghĩa Mác - Lênin.
+ Thành lập các tổ chức cộng sản đầu tiên ở Việt Nam.
(*) Chuẩn bị về chính trị:

- Xác định mục tiêu, nhiệm vụ của cách mạng Việt Nam:
+ Giải phóng dân tộc khỏi ách thống trị của thực dân Pháp và phong kiến.
+ Xây dựng một xã hội độc lập, dân chủ, tự do và công bằng.
- Vạch ra đường lối, chiến lược, sách lược của cách mạng Việt Nam:
+ Cách mạng Việt Nam phải đi theo con đường vô sản hóa, lấy giai cấp công nhân làm đội tiên phong.
+ Kết hợp đấu tranh chính trị với đấu tranh vũ trang.
(*) Chuẩn bị về tổ chức:

- Thành lập các tổ chức cộng sản đầu tiên: Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên (1925).
- Thống nhất các tổ chức cộng sản:
+ Hội nghị hợp nhất các tổ chức cộng sản (1930).
+ Thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3/2/1930).

Vai trò của Nguyễn Ái Quốc đối với Hội nghị thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam:
- Người tiên phong gieo mầm chủ nghĩa Mác - Lênin vào Việt Nam:

+ Tham gia thành lập Đảng Cộng sản Pháp (1920), Người là người cộng sản đầu tiên của Việt Nam.
+ Truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin, giác ngộ giai cấp công nhân và nhân dân Việt Nam.
+ Thành lập Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên (1925), tổ chức tiền thân của Đảng.
- Chuẩn bị về tổ chức và cán bộ cho sự thành lập Đảng:

+ Mở các lớp huấn luyện cán bộ, truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin, bồi dưỡng lý luận và kỹ năng cách mạng.
+ Gắn kết các tổ chức cộng sản trong nước, tạo điều kiện thống nhất.
- Trực tiếp triệu tập và chủ trì Hội nghị thành lập Đảng: Tháng 1/1930, Người triệu tập Hội nghị hợp nhất các tổ chức cộng sản.
Chủ trì Hội nghị, thảo luận, thống nhất cương lĩnh, sách lược và thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam.
- Soạn thảo Cương lĩnh vắn tắt, Sách lược vắn tắt:

+ Đây là Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng, xác định đường lối cách mạng Việt Nam.
+ Cương lĩnh vạch ra mục tiêu, nhiệm vụ, phương pháp của cách mạng, thống nhất tư tưởng, hành động cho Đảng.

Sự kiện thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam là một bước ngoặt vô cùng quan trọng của lịch sử cách mạng Việt Nam, quyết định sự phát triển của dân tộc, chấm dứt sự khủng hoảng về đường lối và tổ chức lãnh đạo của phong trào yêu nước Việt Nam đầu thế kỷ XX.

Vai trò của Nguyễn Ái Quốc đối với việc triệu tập và chủ trì Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương lần thứ 8 (tháng 5 - 1941):
1. Vai trò lãnh đạo:

- Lãnh đạo trực tiếp:
+ Nguyễn Ái Quốc trực tiếp triệu tập Hội nghị.
+ Chủ trì Hội nghị và đưa ra các quyết định quan trọng.
- Phương hướng chiến lược:
+ Xác định nhiệm vụ, mục tiêu của cách mạng trong giai đoạn mới.
+ Vạch ra đường lối, sách lược phù hợp với tình hình thực tế.
2. Vai trò định hướng:

- Phân tích tình hình:
+ Phân tích sâu sắc tình hình thế giới và trong nước.
+ Nhận định đúng đắn về thời cơ, thách thức của cách mạng.
- Định hướng chiến lược:
+ Đề ra chủ trương, đường lối phù hợp với tình hình mới.
+ Nhấn mạnh vai trò của mặt trận dân tộc thống nhất.
3. Vai trò truyền cảm hứng:

- Tinh thần yêu nước:
+ Thể hiện tinh thần yêu nước nồng nàn, ý chí quyết tâm giải phóng dân tộc.
+ Khơi dậy lòng yêu nước, tinh thần đoàn kết của cán bộ, đảng viên.
- Niềm tin vào chiến thắng:
+ Truyền niềm tin vào chiến thắng cho cán bộ, đảng viên.
+ Khuyến khích tinh thần hy sinh, cống hiến cho cách mạng.

Ý nghĩa của việc thành lập Mặt trận Việt Minh:

- Tập hợp lực lượng: Mặt trận Việt Minh đã tập hợp rộng rãi các giai cấp, tầng lớp xã hội, các dân tộc, tôn giáo, các đảng phái yêu nước vào cuộc đấu tranh chống Pháp, Nhật.
- Khởi động phong trào cách mạng: Mặt trận Việt Minh đã lãnh đạo và phát động phong trào cách mạng trong cả nước, từ đó đẩy mạnh phong trào giải phóng dân tộc.
- Chuẩn bị cho Tổng khởi nghĩa: Mặt trận Việt Minh đã xây dựng lực lượng vũ trang, chuẩn bị về mọi mặt cho Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945.

Vai trò của Hồ Chí Minh trong việc thành lập Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân:
1. Lãnh đạo trực tiếp:

- Thủ lĩnh cách mạng:
+ Chủ trì Hội nghị tháng 12 năm 1944, quyết định thành lập Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân.
+ Trực tiếp soạn thảo Chỉ thị thành lập Đội.
- Phương hướng hoạt động:
+ Xác định nhiệm vụ, mục tiêu của Đội.
+ Vạch ra phương hướng hoạt động phù hợp với tình hình thực tế.
2. Người truyền cảm hứng:

- Tinh thần yêu nước:
+ Khơi dậy lòng yêu nước, tinh thần dũng cảm, ý chí quyết tâm của cán bộ, chiến sĩ.
+ Truyền cảm hứng cho toàn dân tham gia kháng chiến chống Pháp.
- Niềm tin vào chiến thắng:
+ Thể hiện niềm tin vào tương lai tươi sáng của dân tộc.
+ Khuyến khích tinh thần hy sinh, cống hiến cho cách mạng.
3. Vai trò định hướng:

- Phân tích tình hình:
+ Phân tích sâu sắc tình hình thế giới và trong nước sau Chiến tranh thế giới thứ hai.
+ Nhận định đúng đắn về thời cơ, thách thức của cách mạng.
- Định hướng chiến lược:
+ Xác định mục tiêu chiến lược: giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước.
+ Vạch ra con đường phát triển của Đội: từ tuyên truyền đến vũ trang, từ du kích đến chính quy.

Vai trò của Hồ Chí Minh đối với thắng lợi của Cách mạng tháng Tám năm 1945:
- Lãnh đạo, định hướng đường lối cách mạng:

+ Người sáng lập Đảng Cộng sản Việt Nam, đưa chủ nghĩa Mác - Lênin vào Việt Nam, vạch ra con đường giải phóng dân tộc.
+ Lãnh đạo phong trào cách mạng trong suốt 30 năm, từ khi thành lập Đảng đến khi Cách mạng tháng Tám thành công.
+ Truyền bá chủ nghĩa yêu nước, tinh thần đoàn kết, ý chí độc lập dân tộc cho nhân dân.
- Chuẩn bị lực lượng cho Tổng khởi nghĩa:

+ Thành lập Mặt trận Việt Minh, tập hợp rộng rãi các giai cấp, tầng lớp xã hội vào cuộc đấu tranh.
+ Xây dựng lực lượng vũ trang, phát động phong trào du kích, tự vệ.
+ Chuẩn bị về mặt chính trị, quân sự, tư tưởng cho Tổng khởi nghĩa.
- Lãnh đạo Tổng khởi nghĩa:

+ Trực tiếp triệu tập Hội nghị toàn quốc của Đảng (8/1945) quyết định Tổng khởi nghĩa.
+ Soạn thảo "Lời kêu gọi toàn quốc" và "Chỉ thị Tổng khởi nghĩa", phát động phong trào cách mạng trong cả nước.
+ Lãnh đạo nhân dân ta giành chính quyền trong Cách mạng tháng Tám.