Đàn ghi ta của Lor - ca (Thanh Thảo)

Chuẩn bị (SGK Cánh Diều - Tập 2 - Trang 66)

Hướng dẫn giải

* Tác giả:

- Tên khai sinh là Hồ Thành Công, sinh năm 1946

- Quê quán: huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi

- Vị trí, vai trò: Năm 2001, ông được tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật. Ông từng tham gia Hội đồngThơ Hội Nhà văn Việt Nam trên cương vị Phó Chủ tịch

- Phong cách thơ Thanh Thảo:

+ Thơ Thanh Thảo là tiếng nói của người tri thức nhiều suy tư, trăn trở về các vấn đề xã hội và thời đại.

+ Ông là một trong số những cây bút luôn nỗ lực cách tân thơ Việt với xu hướng đào sâu cái tôi nội cảm, cách biểu hiện mới mẻ.

+ Thơ ông giàu chất suy tư, mãnh liệt, phóng túng và nhuốm màu sắc tượng trưng siêu thực.

- Tác phẩm tiêu biểu: Những người đi tới biển (1977), Dấu chân qua trảng cỏ (1980), Những ngọn sóng mặt trời (1994), Khối vuông ru-bích (1985), Từ một đến một trăm (1988)...

* Tác phẩm Đàn ghi ta của Lor-ca

+ Xuất xứ:  Bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca rút trong tập “Khối vuông ru-bic”, là một trong số nhũng sáng tác tiêu biểu cho kiểu tư duy của Thanh Thảo

+ Thể loại: Thể thơ tự do

+ Giá trị: thể hiện nỗi đau và sự xúc động sâu sắc trước cái chết bi thảm của nghệ sĩ Lorca – một nghệ sĩ khao khát tự do, dân chủ, luôn mong muốn sự cách tân nghệ thuật.

* Nhạc sĩ nổi tiếng người Tây Ban Nha: Phê-đê-ri-cô Gar-xi-a Lor-ca

- Ông là nhà thơ, nhạc sĩ, họa sĩ nổi tiếng người Tây Ban Nha, người có khát vọng tự do và cách tân nghệ thuật mãnh liệt.

- Ông đã bị chế độ phản động cực quyền thân phát xít bắt giam và bắn chết. Cái chết thảm khốc của Lorca đã dâng lên một làn sóng phẫn nộ hết sức mạnh mẽ của nhân dân Tây Ban Nha và nhân dân yêu tự do trên thế giới.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Đọc hiểu 1 (SGK Cánh Diều - Tập 2 - Trang 67)

Hướng dẫn giải

Tiếng đàn trong dòng thơ đầu có sự đặc biệt bởi đó là “tiếng đàn bọt nước”. Ở đây tiếng đàn không chỉ là âm nhạc mà tượng trưng cho cái đẹp mong manh, dễ tan biến.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Đọc hiểu 2 (SGK Cánh Diều - Tập 2 - Trang 67)

Hướng dẫn giải

Hình tượng Lor-ca hiện lên với những cụm từ “hát nghêu ngao”, “bỗng kinh hoàng”, “ áo choàng bê bết đỏ”, “bị điệu về bãi bắn”. Qua đó, hình ảnh Lor-ca hiện lên đẹp đẽ, anh như biểu tượng niềm tin yêu và khát vọng trái ngược với cái chết phẫn uất đẫm máu.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Đọc hiểu 3 (SGK Cánh Diều - Tập 2 - Trang 67)

Hướng dẫn giải

+ Tiếng ghi ta nâu - bầu trời cô gái ấy: Tiếng ghi ta vang lên khúc ca về tình yêu của Lor-ca dành cho quê hương, nghệ thuật, con người, lý tưởng,…

+  Tiếng ghi ta lá xanh biết mấy - Tiếng ghi ta tràn bọt nước vỡ tan: Tiếng ghi ta vang lên khúc ca về vẻ đẹp cũng như nỗi đau của Lorca. 

+ Tiếng ghi ta ròng ròng máu chảy: Đó là sự hi sinh, là cái chết của nghệ thuật, của những sáng tạo cách tân bị chèn ép trước chế độ phát xít.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Đọc hiểu 4 (SGK Cánh Diều - Tập 2 - Trang 67)

Hướng dẫn giải

Tượng trưng cho hành trình Lor-ca giã từ cõi thực sang thế giới bên kia nhưng vẫn luôn gắn bó với nghệ thuật. Ông ý thức được cái chết cận kề nhưng vẫn không từ bỏ nghệ thuật mà cuộc đời ông theo đuổi.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Đọc hiểu 5 (SGK Cánh Diều - Tập 2 - Trang 68)

Hướng dẫn giải

- Hành động: Bơi sang ngang, ném lá bùa cô gái Di-gan, ném trái tim mình

- Ý nghĩa: Anh ý thức được cái chết của mình nhưng không sợ hãi mà sẵn sàng đối mặt, anh ném lá bùa hộ mệnh để chấp nhận định mệnh đến với mình, ném trái tim để được tái sinh mạnh mẽ, để thế hệ sau tiếp tục cách tân. Dó chính là chất bi tráng, dũng mãnh của Lor-ca.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Sau khi đọc 1 (SGK Cánh Diều - Tập 2 - Trang 68)

Hướng dẫn giải

- Đoạn thơ: Hình thức được viết theo thể thơ tự do.

- Dòng thơ:

+ Các câu thơ tự do với dung lượng dài ngắn khác nhau.

+ Hầu hết chữ cái đầu ở các câu thơ không viết hoa nhằm tạo mạch liên kết cho các đoạn thơ.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Sau khi đọc 2 (SGK Cánh Diều - Tập 2 - Trang 68)

Hướng dẫn giải

- Hình tượng Lor-ca được khắc họa thông qua:

+ Tiếng đàn bọt nước: tượng trưng cho cái đẹp mỏng manh, dễ tan biến cũng giống như cuộc đời của Lor-ca với số phận ngắn ngủi, mong manh.

+ Hình ảnh: “Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt”, biểu tượng người anh hùng Lor-ca đơn độc, dũng cảm trên con đường đấu tranh cho cách tân nghệ thuật và dân chủ

+ Nghệ thuật đối: Tây Ban Nha hát nghêu ngao đại diện cho khát vọng tự do. Đối lập với hình ảnh “áo choàng bê bết đỏ”, biểu trưng cho sự tàn bạo, độc tài của phát xít.

+ Biện pháp so sánh tiếng đàn – cỏ mọc hoang: Tiếng đàn trở thành biểu tượng của tâm hồn Lor-ca, trái tim Lor-ca. Lor-ca đã chết nhưng dư âm vang vọng của cuộc đời ông thì còn mãi cũng giống như đám cỏ hoang, không bao giờ triệt tiêu. 

+ Từ “ném” lặp lại hai lần, thể hiện Lor-ca chấp nhận định mệnh đến với mình, ném trái tim để được tái sinh mạnh mẽ, để thế hệ sau tiếp tục cách tân. Dó chính là chất bi tráng, dũng mãnh của Lor-ca.

- Thanh Thảo mang một lòng hối tiếc, niềm xót thương mãnh liệt cùng lòng ngưỡng mộ trước nhân cách cao đẹp của Lor-ca. Có thể nói, ông chính là hiện thân của nghệ thuật cao cả.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Sau khi đọc 3 (SGK Cánh Diều - Tập 2 - Trang 68)

Hướng dẫn giải

“Giọt nước mắt vầng trăng” là một hình ảnh siêu thực, đa tầng nghĩa. Hình ảnh đó được bắt nguồn từ cái chết thương tâm của Lor-ca, một cái chết đơn đau đến mức vầng trăng trong sáng ấy cũng phải rơi lệ. Cũng có thể hiểu, Lor-ca mang tâm hồn cao cả, ánh trăng là sự hóa thân, sự thăng hoa của tâm hồn nghệ sĩ.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Sau khi đọc 4 (SGK Cánh Diều - Tập 2 - Trang 68)

Hướng dẫn giải

Lời đề từ có thể được hiểu theo cả hai nghĩa, bởi vì :

- Đây là di chúc của Lor- ca khi ông đã dự cảm về cái chết của mình. Trong đó đã thể hiện tình yêu nghệ thuật say đắm bởi cây đàn là biểu tượng cho sự nghiệp của Lor-ca, là khát vọng vả đời mà Lor-ca theo đuổi.

- Lor-ca cũng lo sợ một ngày nào đó thơ ca của mình sẽ là bước cản cho những người đi sau, vì vậy ông mong muốn xóa bỏ sự ảnh hưởng của bản thân để cho thế hệ sau vươn tới. Ở đây, ta nhận ra một nhân cách rất đỗi cao đẹp.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)