Bài 41. Hệ thần kinh và các giác quan ở người

Khởi động (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 170)

Hướng dẫn giải

Chúng ta có thể tiếp nhận âm thanh khi nghe một bài hát, phân biệt được âm thanh trầm, bổng nhờ hoạt động của cơ quan thính giác gồm: tai, các dây thần kinh và não bộ.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)
Thảo luận (1)

Câu hỏi 1 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 170)

Hướng dẫn giải

Sơ đồ mô tả các bộ phận của hệ thần kinh:

image.png

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)
Thảo luận (1)

Luyện tập (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 170)

Hướng dẫn giải

Hệ thần kinh có chức năng điều khiển, điều hòa và phối hợp mọi hoạt động của các cơ quan, hệ cơ quan trong cơ thể thành một thể thống nhất, đảm bảo sự thích nghi với những thay đổi của môi trường bên trong cũng như môi trường bên ngoài cơ thể → Nếu hệ thần kinh bị tổn thương thì sẽ dẫn đến những rối loạn về sức khỏe và hoạt động của cơ thể, khiến cơ thể không thể thực hiện các chức năng sống một cách bình thường.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)
Thảo luận (1)

Câu hỏi 2 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 171)

Hướng dẫn giải

Nếu các thành mạch dẫn máu lưu thông lên não bị xơ cứng thì có thể dẫn đến hiện tượng thiếu máu não gây ra các triệu chứng như giảm thị lực, chóng mặt, đau đầu,…

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)
Thảo luận (1)

Câu hỏi 3 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 171)

Hướng dẫn giải

Vì làm việc quá sức, thức quá khuya khiến cơ thể bị căng thẳng, mệt mỏi, ảnh hưởng đến hoạt động và khả năng hồi phục của hệ thần kinh. Nếu tình trạng này kéo dài sẽ ảnh hưởng đến toàn bộ hoạt động của các hệ cơ quan trong cơ thể, làm giảm khả năng tập trung, năng suất làm việc hoặc tăng nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch, đột quỵ, tiểu đường, rối loạn giấc ngủ,…

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)
Thảo luận (1)

Câu hỏi 4 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 171)

Hướng dẫn giải

- Vì các chất kích thích, chất gây nghiện có thể gây hại cho chức năng não bộ, làm suy giảm trí nhớ, tư duy và khả năng tập trung. Các chất này còn gây nghiện, tạo ra sự lệ thuộc về thể chất và tâm lý, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh thần kinh như Parkinson, Alzheimer, và các rối loạn tâm lý khác. 

- Ngoài ra, việc tiếp xúc lâu dài với các chất này có thể làm tổn thương tế bào thần kinh, cản trở quá trình phục hồi và dẫn đến các vấn đề về cảm giác và vận động, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)
Thảo luận (1)

Luyện tập (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 171)

Hướng dẫn giải

Các thói quen tốt mà em đã thực hiện để bảo vệ hệ thần kinh:

- Có chế độ dinh dưỡng hợp lí, ăn uống đủ chất.

- Không sử dụng chất kích thích, chất gây nghiện gây hại cho hệ thần kinh.

- Đảm bảo chất lượng giấc ngủ.

- Luyện tập thể dục, thể thao thường xuyên, vừa sức.

- Giữ tinh thần vui vẻ, suy nghĩ tích cực.

- Khám sức khỏe định kì.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)
Thảo luận (1)

Vận dụng (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 171)

Câu hỏi 5 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 172)

Hướng dẫn giải

- Các bộ phận cấu tạo trong của cầu mắt gồm: màng giác, thủy dịch, lỗ đồng tử, thủy tinh thể, dịch thủy tinh, võng mạc, điểm vàng, điểm mù, dây thần kinh thị giác.

- Quá trình thu nhận ánh sáng: Ánh sáng đi từ vật qua màng giác, thủy dịch, đồng tử, thủy tinh thể và hội tụ ở võng mạc (màng lưới), tác động lên tế bào thụ cảm ánh sáng, gây hưng phấn cho các tế bào này. Xung thần kinh từ tế bào thụ cảm ánh sáng theo dây thần kinh thị giác lên trung khu thị giác tới não và cho ta cảm nhận về hình dạng, độ lớn, màu sắc của vật.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)
Thảo luận (1)

Câu hỏi 6 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 172)

Hướng dẫn giải

- Một số tật khúc xạ ở mắt gồm: tật cận thị, viễn thị và loạn thị. Sự khác nhau giữa các tật đó:

Tiêu chí

Cận thị

Viễn thị

Loạn thị

Nguyên nhân

Cầu mắt dài hoặc thủy tinh thể quá phồng (do không giữ đúng khoáng cách khi đọc, viết,…).

Cầu mắt ngắn hoặc ở người già thủy tinh thể bị lão hóa, mất tính đàn hồi không phồng được.

Do giác mạc bị biến dạng không đều.

Biểu hiện

Ảnh của vật thường ở phía trước màng lưới → Mắt chỉ nhìn rõ các vật ở gần.

Ảnh của vật thường nằm ở phía sau màng lưới → Mắt chỉ nhìn rõ các vật ở xa.

Ảnh của vật không thể hội tụ ở màng lưới, hội tụ ở nhiều điểm → Mắt nhìn vật bị mờ, nhòe hoặc bị bóp méo.

Cách khắc phục

Đeo kính cận (kính phân kì, kính lõm 2 mặt).

Đeo kính lão (kính hội tụ).

Đeo kính.

- Một số thói quen không tốt trong trường học có thể gây ra tật cận thị:

+ Không giữ đúng khoảng cách khi đọc, viết,…

+ Học tập trong môi trường ánh sáng yếu.

+ Thường xuyên sử dụng các thiết bị điện tử (ti vi, máy tính) trong thời gian dài, xem với khoảng cách quá gần.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)
Thảo luận (1)