Các cá thể sinh vật khi sống thành đàn (ví dụ đàn voi trong hình 39.1) có ưu thế gì so với khi sống đơn lẻ?
Bài 39: Quần thể sinh vật
Mở đầu (SGK Cánh diều - Trang 182)
Thảo luận (1)
Câu hỏi 1 (SGK Cánh diều - Trang 182)
Dựa vào những đặc điểm nào để xác định một nhóm cá thể là quần thể sinh vật?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiTham khảo!
Những đặc điểm để xác định một nhóm cá thể là quần thể sinh vật:
- Cùng loài.
- Cùng sinh sống trong một khoảng không gian xác định, vào một thời điểm nhất định.
- Có khả năng sinh sản tạo nên những thế hệ mới.
(Trả lời bởi Thanh An)
Luyện tập 1 (SGK Cánh diều - Trang 182)
Trong những ví dụ sau đây, tập hợp sinh vật nào là quần thể sinh vật?a) Các cá thể cá chép, cá mè, cá rô phi sống chung trong một ao nuôi.b) Các cá thể rắn hổ mang sống ở ba hòn đảo cách xa nhau.c) Các cá thể cây thông nhựa phân bố tại vùng núi đông bắc Việt Nam.d) Các cá thể chuột đồng sống trên cùng một cánh đồng lúa. Các cá thể chuột đực và chuột cái có khả năng giao phối với nhau để sinh ra chuột con.
Đọc tiếp
Trong những ví dụ sau đây, tập hợp sinh vật nào là quần thể sinh vật?
a) Các cá thể cá chép, cá mè, cá rô phi sống chung trong một ao nuôi.
b) Các cá thể rắn hổ mang sống ở ba hòn đảo cách xa nhau.
c) Các cá thể cây thông nhựa phân bố tại vùng núi đông bắc Việt Nam.
d) Các cá thể chuột đồng sống trên cùng một cánh đồng lúa. Các cá thể chuột đực và chuột cái có khả năng giao phối với nhau để sinh ra chuột con.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải
Câu hỏi 2 (SGK Cánh diều - Trang 182)
Đặc trưng kích thước của quần thể có ý nghĩa gì?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiTham khảo!
Ý nghĩa của đặc trưng kích thước của quần thể: Mỗi quần thể sinh vật có kích thước đặc trưng phù hợp với khả năng cung cấp nguồn sống của môi trường và thực hiện các chức năng sinh học, đảm bảo cho quần thể duy trì và phát triển.
(Trả lời bởi Thanh An)
Luyện tập 2 (SGK Cánh diều - Trang 183)
Mật độ cá thể của quần thể được ứng dụng trong chăn nuôi, trồng trọt như thế nào?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiTham khảo!
Ứng dụng mật độ cá thể của quần thể trong chăn nuôi, trồng trọt:
- Nuôi trồng các loài với mật độ vừa phải để giúp các cá thể có thể khai thác tối đa nguồn sống (thức ăn, nơi ở,…) mà không dẫn đến tình trạng cạnh tranh cùng loài, nhờ đó, thu được giá trị kinh tế cao nhất.
- Sử dụng mật độ cá thể của quần thể để điều khiển sự sinh trưởng và phát triển ở từng giai đoạn của cây trồng, vật nuôi. Ví dụ: Trong việc điều tiết sinh trưởng của cây gỗ trong rừng, khi cây còn non thì để mật độ dày để thúc đẩy cây mọc vống lên nhanh nhờ ánh sáng yếu dưới tán rừng; khi cây đã đạt đến chiều cao cần thiết thì chặt tỉa bớt nhằm tăng lượng ánh sáng, làm chậm sinh trưởng theo chiều cao, tăng sinh trưởng đường kính, tạo được cây gỗ to, khỏe đáp ứng đòi hỏi của thị trường.
(Trả lời bởi Thanh An)
Câu hỏi 3 (SGK Cánh diều - Trang 183)
Tỉ lệ giới tính ảnh hưởng gì đến sự sinh trưởng, phát triển của quần thể?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiTham khảo!
Ảnh hưởng của tỉ lệ giới tính đến sự sinh trưởng, phát triển của quần thể: Tỉ lệ giới tính của quần thể là đặc trưng quan trọng đảm bảo hiệu quả sinh sản của quần thể. Tỉ lệ giới tính phù hợp giúp quần thể sinh trưởng, phát triển tốt hơn. (Trả lời bởi Thanh An)
Luyện tập 3 (SGK Cánh diều - Trang 183)
Nêu ví dụ tỉ lệ giới tính của loài có thể thay đổi theo thời gian và điều kiện sống.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiTham khảo!
Ví dụ tỉ lệ giới tính của loài có thể thay đổi trong quá trình sống: Trước mùa sinh sản, nhiều loài thằn lằn, rắn có số lượng cá thể cái nhiều hơn cá thể đực. Sau mùa sinh sản, số lượng cá thể đực và cá thể cái gần bằng nhau.
(Trả lời bởi Thanh An)
Luyện tập 3 (SGK Cánh diều - Trang 183)
Quan sát hình 39.2 và cho biết vì sao A là dạng phát triển, B là dạng ổn định và C là dạng giảm sút.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiTham khảo!
- A là dạng tháp phát triển do có số lượng cá thể ở nhóm tuổi trước sinh sản cao → quần thể có xu hướng tăng trưởng kích thước quần thể.
- B là dạng tháp ổn định do có số lượng cá thể ở nhóm tuổi trước sinh sản và sinh sản bằng nhau → quần thể có xu hướng giữ ổn định kích thước quần thể.
- C là dạng tháp giảm sút do có số lượng cá thể ở nhóm tuổi trước sinh sản ít hơn nhóm tuổi sinh sản → quần thể có xu hướng giảm kích thước quần thể.
(Trả lời bởi Thanh An)
Luyện tập 4 (SGK Cánh diều - Trang 184)
Điều tra quần thể chim trĩ đỏ khoang cổ trong một khu vực nghiên cứu thu được số liệu về số cá thể chim trĩ trong mỗi nhóm tuổi như sau: nhóm tuổi trước sinh sản là 80 con, nhóm tuổi đang sinh sản là 30 con, nhóm tuổi sau sinh sản là 15 con. Vẽ tháp tuổi chim trĩ và xác định quần thể chim trĩ có tháp tuổi thuộc dạng nào.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải- Vẽ tháp tuổi của quần thể chim trĩ trên:
- Xác định dạng tháp tuổi của quần thể chim trĩ: Tháp tuổi của quần thể chim trĩ có dạng đáy rộng, đỉnh nhọn, cạnh xiên thể hiện nhóm tuổi trước sinh sản lớn hơn nhóm tuổi sinh sản → Quần thể chim trĩ có tháp tuổi thuộc dạng tháp phát triển.
(Trả lời bởi datcoder)
Câu hỏi 5 (SGK Cánh diều - Trang 184)
Hãy mô tả đặc điểm của mỗi kiểu phân bố cá thể của quần thể.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiTham khảo!
Đặc điểm của mỗi kiểu phân bố cá thể của quần thể:
- Kiểu phân bố theo nhóm: thường xuất hiện khi điều kiện sống phân bố không đồng đều trong môi trường.
- Kiểu phân bố đồng đều: thường xuất hiện khi điều kiện sống phân bố đồng đều trong môi trường và có sự cạnh tranh gay gắt giữa các cá thể trong quần thể.
- Kiểu phân bố ngẫu nhiên: thường xuất hiện khi điều kiện sống phân bố đồng đều trong môi trường nhưng không có sự cạnh tranh gay gắt giữa các cá thể trong quần thể.
(Trả lời bởi Thanh An)