Bài 3: Trật tự thế giới sau Chiến tranh lạnh

Hướng dẫn giải

Xu hướng phát triển mới của thế giới sau Chiến tranh Lạnh:
- Xu hướng toàn cầu hóa
- Xu hướng đa cực
- Xu hướng hòa bình và ổn định
- Xu hướng phát triển bền vững:

Xu hướng đa cực trở thành xu hướng chính vì:

- Sự sụp đổ của Trật tự thế giới hai cực:
+ Chấm dứt sự đối đầu giữa hai phe Tư bản chủ nghĩa và Xã hội chủ nghĩa.
+ Mở ra cơ hội cho các quốc gia phát triển độc lập, tự chủ.
- Sự trỗi dậy của các cường quốc mới:
+ EU, Nhật Bản, Trung Quốc có sức mạnh kinh tế, quân sự và chính trị ngày càng lớn.
+ Tham gia vào việc giải quyết các vấn đề quốc tế.
Những điều em biết về trật tự thế giới sau Chiến tranh Lạnh:

- Thế giới đa cực:
+ Không có quốc gia nào có thể chi phối toàn cầu.
+ Các cường quốc cùng hợp tác để giải quyết các vấn đề chung.
- Tăng cường hợp tác và liên kết quốc tế:
+ Vai trò của Liên hợp quốc được nâng cao.
+ Hợp tác khu vực phát triển mạnh mẽ.
- Còn nhiều thách thức: Khủng hoảng kinh tế, xung đột sắc tộc, tôn giáo, biến đổi khí hậu,...

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)

Hướng dẫn giải

Những xu thế phát triển chính của thế giới sau Chiến tranh Lạnh:
(*) Toàn cầu hóa:

- Mở rộng giao thương, đầu tư, hợp tác kinh tế:
   + Tăng cường liên kết kinh tế giữa các quốc gia.
   + Hình thành nền kinh tế thế giới ngày càng thống nhất.
- Phát triển khoa học kỹ thuật:
   + Cách mạng công nghệ, thông tin bùng nổ.
   + Khoa học kỹ thuật tác động mạnh mẽ đến mọi mặt đời sống.
- Giao lưu văn hóa rộng rãi:
   + Trao đổi, tiếp thu các giá trị văn hóa đa dạng.
   + Góp phần đa dạng hóa văn hóa thế giới.
(*) Đa cực:

- Sự trỗi dậy của các cường quốc mới:
   + EU, Nhật Bản, Trung Quốc phát triển mạnh mẽ.
   + Xuất hiện các trung tâm quyền lực mới.
- Tăng cường hợp tác và liên kết quốc tế:
   + Vai trò của Liên hợp quốc được nâng cao.
   + Giải quyết các vấn đề chung thông qua hợp tác.
(*) Hòa bình và ổn định:

- Giảm nguy cơ chiến tranh quy mô lớn:
   + Nâng cao nhận thức về hòa bình.
   + Tăng cường hợp tác quốc tế về an ninh.
- Giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình:
   + Đàm phán, đối thoại được ưu tiên.
   + Sử dụng vũ lực được hạn chế.
(*) Phát triển bền vững:

- Bảo vệ môi trường:
   + Nâng cao ý thức bảo vệ môi trường.
   + Phát triển các nguồn năng lượng tái tạo.
- Giảm bất bình đẳng xã hội:
   + Xóa đói giảm nghèo.
   + Nâng cao chất lượng cuộc sống cho con người.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)

Hướng dẫn giải

Đa cực là xu hướng phát triển trong quan hệ quốc tế sau Chiến tranh Lạnh, thể hiện qua sự phân bố quyền lực tương đối đồng đều giữa các quốc gia hoặc nhóm quốc gia. Trật tự đa cực không có một quốc gia hay nhóm quốc gia nào nắm giữ vị trí độc tôn, chi phối toàn cầu. Thay vào đó, các cường quốc cùng chia sẻ quyền lực và trách nhiệm trong việc giải quyết các vấn đề quốc tế.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)

Hướng dẫn giải

Biểu hiện của xu thế đa cực:

- Sự trỗi dậy của các cường quốc mới:
+ EU, Nhật Bản, Trung Quốc, Nga,...
+ Sức mạnh kinh tế, quân sự và chính trị ngày càng lớn.
- Tăng cường hợp tác và liên kết quốc tế:
+ Các quốc gia hợp tác trong nhiều lĩnh vực: kinh tế, an ninh, văn hóa,...
+ Vai trò của các tổ chức quốc tế như Liên hợp quốc được nâng cao.
- Giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình:
+ Ưu tiên đàm phán, đối thoại.
+ Hạn chế sử dụng vũ lực.
Nguyên nhân hình thành:

- Sự sụp đổ của Trật tự thế giới hai cực:
+ Chấm dứt sự đối đầu giữa Mỹ và Liên Xô.
+ Mở ra cơ hội cho các quốc gia phát triển độc lập, tự chủ.
- Toàn cầu hóa:
+ Mở rộng giao thương, đầu tư, hợp tác kinh tế.
+ Tăng cường liên kết giữa các quốc gia.
- Phát triển khoa học kỹ thuật:
+ Cách mạng công nghệ, thông tin.
+ Nâng cao năng lực cạnh tranh của các quốc gia.
Tác động:

- Cơ hội:

+ Thúc đẩy hòa bình và ổn định trên thế giới.
+ Tạo điều kiện cho hợp tác và phát triển chung.
+ Góp phần giải quyết các vấn đề toàn cầu như biến đổi khí hậu, khủng bố,...
- Thách thức:

+ Cạnh tranh gay gắt giữa các cường quốc.
+ Nguy cơ xung đột khu vực.
+ Khó khăn trong việc thống nhất các giải pháp cho các vấn đề toàn cầu.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)

Hướng dẫn giải

Xu thế phát triển lấy kinh tế làm trọng tâm	Sau Chiến tranh lạnh, hầu hết các quốc gia trên thế giới đều điều chỉnh chiến lược phát triển tập trung vào kinh tế, nhằm tăng cường sức mạnh, tiềm lực quốc gia, đồng thời nâng cao đời sống người dân.
Xu thế toàn cầu hoá	Sự kết thúc của Trật tự thế giới hai cực I-an-ta và Chiến tranh lạnh, cùng với sự phát triển của cách mạng khoa học - công nghệ đã thúc đẩy mạnh mẽ quá trình toàn cầu hoá.
Xu thế đối thoại, hợp tác trong quan hệ quốc tế	Nhu cầu ổn định để phát triển kinh tế, đặc biệt là xu thế toàn cầu hoá đã thúc đẩy xu thế đối thoại, cùng hợp tác, thay cho xu thế đối đầu giữa các nước có chế độ chính trị khác nhau trong quan hệ quốc tế.

(Trả lời bởi datcoder)

Hướng dẫn giải

Chứng minh xu hướng đa cực, đa trung tâm diễn ra nhanh hơn:
- Sự trỗi dậy của các cường quốc mới:

+ Trung Quốc, Ấn Độ, Nga, Brazil,... có tốc độ phát triển kinh tế nhanh chóng.
+ Nâng cao vị thế và ảnh hưởng trên trường quốc tế.
- Sự suy giảm ảnh hưởng của Mỹ:
+ Khủng hoảng kinh tế, chính trị.
+ Mất dần vị thế độc tôn trong nhiều lĩnh vực.
- Tăng cường hợp tác và liên kết quốc tế:
+ Vai trò của các tổ chức quốc tế như Liên Hợp Quốc, G20 được nâng cao.
+ Xu hướng liên kết khu vực phát triển mạnh mẽ.
- Sự phát triển của các nền kinh tế mới nổi:
+ Góp phần vào tăng trưởng kinh tế toàn cầu.
+ Tạo ra cơ hội hợp tác mới cho các quốc gia.
- Sự thay đổi trong trật tự thế giới:
+ Xu hướng đa cực, đa trung tâm ngày càng rõ nét.
+ Không có quốc gia nào có thể chi phối toàn cầu.

Cơ hội cho Việt Nam:
- Mở rộng hợp tác quốc tế:
+ Tăng cường quan hệ với các cường quốc mới nổi như Trung Quốc, Ấn Độ, Nga,...
+Tham gia vào các tổ chức quốc tế và khu vực.
- Thu hút đầu tư nước ngoài:
+ Tạo môi trường đầu tư thuận lợi cho các nhà đầu tư nước ngoài.
+ Nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.
- Học hỏi kinh nghiệm từ các nước phát triển:
+ Tiếp thu khoa học kỹ thuật, công nghệ tiên tiến.
+ Nâng cao trình độ quản lý, phát triển đất nước.
- Thúc đẩy xuất khẩu:
+ Mở rộng thị trường xuất khẩu cho các sản phẩm Việt Nam.
+ Nâng cao kim ngạch xuất khẩu.
- Nâng cao vị thế quốc tế:
+ Tham gia vào việc giải quyết các vấn đề quốc tế.
+ Nâng cao uy tín và vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)