Bắc Mỹ là một trong những khu vực phát triển nhất trên thế giới nhờ có điều kiện tự nhiên thuận lợi, tài nguyên thiên nhiên phong phú và trình độ khoa học – kĩ thuật tiên tiến. Bắc Mỹ đã khai thác tự nhiên bền vững như thế nào? Khu vực này có những trung tâm kinh tế quan trọng nào? Chúng phân bố ở đâu?
Bài 16. Phương thức con người khai thác tự nhiên bền vững ở Bắc Mỹ
Mở đầu (SGK Cánh diều - Trang 133)
Thảo luận (1)
Câu hỏi (SGK - Trang 133)
Đọc thông tin và quan sát hình 16.1, hình 16.2, hãy phân tích phương thức khai thác bền vững tài nguyên đất trong sản xuất nông nghiệp ở Bắc Mỹ.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiPhương thức khai thác bền vững tài nguyên đất trong sản xuất nông nghiệp ở Bắc Mỹ:
Bắc Mỹ đang áp dụng phương thức khai thác tài nguyên đất bền vững trong sản xuất nông nghiệp bao gồm đa canh và luân canh, bảo vệ tài nguyên đất, kết hợp chăn nuôi, trồng trọt và sản xuất nông lâm kết hợp.
- Đa canh và luân canh giúp giảm trừ được sâu bệnh, tăng độ phì của đất và giảm xói mòn đất.
- Bảo vệ tài nguyên đất gồm trồng cây che phủ, bón phân hữu cơ, giảm cày xới đất, duy trì độ ẩm của đất bằng lớp phủ thực vật.
- Kết hợp chăn nuôi với trồng trọt để cây trồng cung cấp thức ăn tại chỗ cho vật nuôi, vật nuôi cung cấp phân hữu cơ cho cây trồng.
(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Câu hỏi (SGK - Trang 134)
Đọc thông tin và quan sát hình 16.2, hãy phân tích phương thức khai thác bền vững tài nguyên rừng ở Bắc Mỹ.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiPhương thức khai thác bền vững tài nguyên rừng ở Bắc Mỹ:
- Trồng rừng để phục hồi các khu rừng đã mất.
- Áp dụng các phương pháp khai thác rừng bền vững:
+ Khai thác dần trong thời gian dài để rừng có thể tự tái sinh tự nhiên.
+ Khai thác chặt chọn cây theo yêu cầu sử dụng và phù hợp với khả năng tái sinh tự nhiên của rừng.
(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Câu hỏi (SGK - Trang 135)
Đọc thông tin và quan sát hình 16.2, hãy phân tích phương thức khai thác bền vững tài nguyên khoáng sản ở Bắc Mỹ.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiPhương thức khai thác bền vững tài nguyên khoáng sản ở Bắc Mỹ:
- Khai thác trên cơ sở đánh giá trữ lượng tài nguyên, nhu cầu sử dụng trong nước, các tác động kinh tế - xã hội và môi trường.
- Áp dụng công nghệ hiện đại để khai thác hiệu quả, giảm thiểu tối đa thất thoát tài nguyên và mức độ tổn hại môi trường.
- Sử dụng tiết kiệm, hạn chế xuất khẩu nguyên, nhiên liệu thô hoặc sơ chế, phát triển các nguyên vật liệu thay thế và năng lượng tái tạo.
- Tăng cường nhập khẩu một số loại nguyên, nhiên liệu để tiết kiệm tài nguyên khoáng sản của khu vực.
(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Câu hỏi (SGK - Trang 135)
Đọc thông tin và quan sát hình 16.2, hãy xác định sự phân bố một số trung tâm kinh tế quan trọng của Bắc Mỹ. Nêu những ngành công nghiệp quan trọng của trung tâm này.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải- Các trung tâm kinh tế quan trọng của Bắc Mỹ tập trung ở 3 khu vực chính:
+ Đông Bắc Hoa Kỳ và Đông Nam Ca-na-đa: Môn-trê-an, Tô-rôn-tô, Niu Y-oóc, Phi-la-đen-phi-a.
+ Đông Nam và ven vịnh Mê-hi-cô của Hoa Kỳ: Hiu-xtơn, Niu Oóc-lin, Át-lan-ta.
+ Tây Nam Hoa Kỳ: Xan Phran-xi-xcô, Lốt An-giơ-lét.
- Những ngành công nghiệp quan trọng của các trung tâm này:
+ Môn-trê-an: luyện kim màu, cơ khí, điện tử, dệt may.
+ Tô-rôn-tô: luyện kim đen, sản xuất ô tô, điện tử, dệt may.
+ Niu Y-oóc: chế biến nông sản, hóa chất, điện tử, luyện kim đen.
+ Phi-la-đen-phi-a: hóa chất, chế biến nông sản, dệt may, điện tử.
+ Hiu-xtơn: luyện kim đen, đóng tàu, chế tạo máy bay, điện tử, hóa chất.
+ Niu Oóc-lin: đóng tàu, chế tạo máy bay, luyện kim màu, hóa chất,
+ Át-lan-ta: dệt may, chế tạo máy bay, luyện kim màu, chế biến nông sản.
+ Xan Phran-xi-xcô: chế biến nông sản, hóa chất, điện tử, cơ khí.
+ Lốt An-giơ-lét: đóng tàu, chế tạo máy bay, chế biến nông sản, dệt may.
(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Luyện tập (SGK - Trang 135)
Hãy lựa chọn và phân tích phương thức khai thác bền vững của một trong những tài nguyên (đất, rừng, hoặc khoáng sản) ở Bắc Mỹ.
Thảo luận (3)Hướng dẫn giải1. Phương thức khai thác bền vững tài nguyên đất trong sản xuất nông nghiệp ở Bắc Mỹ
Bắc Mỹ đang áp dụng phương thức khai thác tài nguyên đất bền vững trong sản xuất nông nghiệp bao gồm đa canh và luân canh, bảo vệ tài nguyên đất, kết hợp chăn nuôi, trồng trọt và sản xuất nông lâm kết hợp.
- Đa canh và luân canh giúp giảm trừ được sâu bệnh, tăng độ phì của đất và giảm xói mòn đất.
- Bảo vệ tài nguyên đất gồm trồng cây che phủ, bón phân hữu cơ, giảm cày xới đất, duy trì độ ẩm của đất bằng lớp phủ thực vật.
- Kết hợp chăn nuôi với trồng trọt để cây trồng cung cấp thức ăn tại chỗ cho vật nuôi, vật nuôi cung cấp phân hữu cơ cho cây trồng.
(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Vận dụng (SGK - Trang 135)
Hãy thu thập thông tin về phương thức khai thác theo hướng bền vững tài nguyên rừng hoặc khoáng sản ở Việt Nam.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải* Phương thức khai thác theo hướng bền vững tài nguyên rừng ở Việt Nam:
- Trồng mới rừng.
- Không chặt phá rừng, đốt rừng bừa bãi.
- Phục hồi rừng theo hướng nông - lâm kết hợp.
- Khai thác dần và khai thác chọn: phục hồi lại rừng bằng cách thúc đẩy tái sinh tự nhiên của rừng tự phục hồi.
- Chỉ được khai thác chọn, không được khai thác trắng.
- Chọn chặt cây đã già, cây có phẩm chất và sức sống kém, giữ lại cây còn non cây gỗ tốt và cây có sức sống mạnh.
* Phương thức khai thác theo hướng bền vững tài nguyên khoáng sản ở Việt Nam
- Tiến hành công tác kiểm kê tổng thể số lượng, trữ lượng các mỏ đã có và khai thác trên phạm vi cả nước.
- Đẩy mạnh công tác điều tra, tìm kiếm, thăm dò để phát hiện mỏ mới.
- Quy hoạch một cách cụ thể từng loại khoáng sản.
- Tăng cường việc sử dụng các phương pháp tiên tiến trong khai thác, chế biến sâu nhằm năng cao hiệu quả kinh tế, tránh được xuất khẩu thô, loại bỏ được nạn “quặng tặc”…
- Tổ chức trình tự khai thác mỏ một cách hợp lý, tránh tình trạng mỏ dễ làm trước, mỏ khó bỏ lại; tăng đầu tư cho khâu phục hồi, tái tạo và và cải thiện môi trường sinh thái ở các địa bàn khai thác mỏ.
- Đổi mới công nghệ khai thác, sàng tuyển và chế biến để tận thu tài nguyên và bảo vệ môi trường...
(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)