Bài 16. Khởi nghĩa Lam Sơn

Mở đầu (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 78)

Hướng dẫn giải

- Đoạn thơ trên và hình ảnh trên nói giúp em liên hệ đến Lê Lợi.

- Hiểu biết của em về Lê Lợi:

+ Lê Lợi sinh năm 1385 tại Lam Sơn, nay thuộc huyện Thọ Xuân, Thanh Hóa, trong một gia đình "đời đời làm quân trưởng một phương".

+ Khi quân Minh xâm chiếm đất nước Đại Việt, ông nuôi chí lớn đánh đuổi quân xâm lược, giành lại nền độc lập, tự chủ cho dân tộc.

+ Năm 1418, Lê Lợi tự xưng là Bình Định Vương, truyền hịch kêu gọi nhân dân đứng lên đánh giặc cứu nước.

+ Sau thắng lợi của khởi nghĩa Lam Sơn, Lê Lợi lên ngôi vua, lập ra nhà Lê.

(Trả lời bởi Người Già)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 1 (SGK - Trang 78)

Hướng dẫn giải

- Hiểu biết về chủ tướng Lê Lợi:

+ Lê Lợi - một hào trưởng uy tín ở vùng Lam Sơn (Thanh Hoá). Ngay từ khi còn trẻ, Lê Lợi đã tỏ ra là người thông minh, dũng lược, đức độ hơn người.

+ Mùa xuân năm Mậu Tuất - 1418, Lê Lợi đã cùng những hào kiệt như Nguyễn Trãi, Trần Nguyên Hãn, Lê Văn An, Lưu Nhân Chú v.v... phất cờ khởi nghĩa ở Lam Sơn, xưng là Bình Định Vương, kêu gọi nhân dân đồng lòng đứng lên đánh giặc cứu nước.

+ Suốt 10 năm (1418 - 1427), Lê Lợi đã lãnh đạo cuộc kháng chiến chống quân Minh thắng lợi.

   (Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Thảo luận (2)

Câu hỏi mục 1 (SGK - Trang 78)

Hướng dẫn giải

Khởi nghĩa Lam Sơn bùng nổ trong hoàn cảnh:

- Nhà Minh thực hiện chính sách bóc lột, dùng người Việt trị người Việt , bóc lột và đàn áp nhân dân tàn bạo, đặt ra nhiều thứ thuế nặng nề, bắt dân ta theo phong tục người Minh

- Nhiều cuộc khởi nghĩa của nhà Hậu Trần nổ ra song đều thất bại

(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Thảo luận (2)

Câu hỏi mục 1 (SGK - Trang 79)

Hướng dẫn giải

Những khó khăn của nghĩa quân Lam Sơn trong những năm đầu của cuộc khởi nghĩa:

- Những ngày đầu, nghĩa quân nhiều lần bị bao vây. Ba lần phải rút quân lên núi Chí Linh.

- Giữa năm 1418, quân Minh vây ráp, tình thế nguy khốn, Lê Lai đã giả trang thành lê Lợi để nhử địch, cứu chủ. 

- Nghĩa quân phải tạm hòa với quân Minh. 

(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Thảo luận (2)

Câu hỏi mục 1 (SGK - Trang 79)

Hướng dẫn giải

Đề nghị tạm giảng hòa của nghĩa quân Lam Sơn là hoàn toàn đúng đắn, phù hợp với hoàn cảnh lúc bấy giờ. Vì: so sánh lực lượng giữa nghĩa quân Lam Sơn và quân Minh có sự chênh lệch rất lớn:

+ Quân Minh lực lượng đông đảo, có ưu thế hơn về vũ khí chiến đấu.

+ Nghĩa quân Lam Sơn có lực lượng mỏng, còn thiếu thốn vũ khí, lương thực, chiến thuật chiến đấu chưa thật sự chắc chắn.

=> Do đó, nếu tiếp tục chiến đấu bằng quân sự, nghĩa quân Lam Sơn có khả năng bị thất bại, thậm chí bị triệt tiêu tối đa. Chính vì vậy, nghĩa quân Lam Sơn cần tạm giảng hòa để tranh thủ thời gian hòa hoãn để xây dựng và củng cố lực lượng, luyện tập nhiều hơn nhằm sẵn sàng chiến đấu ở thời gian tới. Và cũng không nên xem đây là đầu hàng hay chịu thua, lép vế. Chỉ là ở tình thế lúc đó, nếu không làm thế, sự tổn thất nặng nề về lực lượng sẽ khiến quân ta yếu thế và mãi cũng khó mà chiến thắng được quân Minh. 

#POPPOP

 

(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Thảo luận (2)

Câu hỏi mục 1 (SGK - Trang 79)

Hướng dẫn giải

– Kết quả: cuối năm 1424, nghĩa quân Lam Sơn giải phóng Nghệ An, sau đó giải phong được một vùng rộng lớn từ Thanh Hóa đến đèo Hải Vân.

=> Những thắng lợi này đã làm thay đổi căn bản cục diện cuộc chiến và so sánh lực lượng giữa hai bên theo hướng có lợi cho nghĩa quân Lam Sơn.

(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Thảo luận (2)

Câu hỏi mục 1 (SGK - Trang 80)

Hướng dẫn giải

- Tháng 9 – 1426, Lê Lợi và bộ chỉ huy quyết định tiến quân ra Bắc. Quân Minh phải rút vào thành Đông Quan cố thủ.

- Tháng 11 – 1426, quân ta mai phục và chặn đánh địch ở Tốt Động – Chúc Động, đánh tan đạo quân chi viện của Vương Thông và sau đó siết chặt vây hãm thành Đông Quan.

- Tháng 10 – 1427, nghĩa quân tiêu diệt quân chi viện của Liễu Thăng và Mộc Thạnh tại ải Chi Lăng, sau đó liên tiếp giành được thắng lợi ở Cần Trạm, Phố Cát và Xương Giang.

- Nghĩa quân tăng cường siết chặt vòng vây các thành còn lại (Đông Quan, Tây Đô,…) vừa khéo léo dụ hàng Vương Thông và các tướng lĩnh quân Minh.

- Ngày 10 – 12 – 1427, bên bờ sông Hồng, Lê Lợi và Vương Thông dẫn đầu hai phái đoàn tham gia Hội thề Đông Quan, chấm dứt chiến tranh.

(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 1 (SGK - Trang 80)

Hướng dẫn giải

Sau chiến thắng Tốt Động- Chúc Động và Chi Lăng- Xương Giang, nghĩa quân tăng cường xiết chặt vòng vây và khéo léo dụ hàng Vương Thông và các tướng lĩnh quân Minh.

Việc đấu tranh quân sự kết hợp ngoại giao khiến vừa bảo toàn được lực lượng, tránh đổ máu không cần thiết và giữ lại mối bang giao sau này với nhà Minh.

  (Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Thảo luận (2)

Câu hỏi mục 2 (SGK - Trang 82)

Hướng dẫn giải

Nguyên nhân thắng lợi của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn:

- Nhân dân ta luôn có truyền thống yêu nước nồng nàn, ý chí và quyết tâm giành lại độc lập dân tộc.

- Toàn dân đồng lòng đoàn kết chiến đấu, đóng góp của cải, lương thực, vũ khí, chịu nhiều gian khổ hi sinh.

- Do đường lối lãnh đạo đúng đắn, sáng tạo của bộ chỉ huy nghĩa quân như: Lê Lợi, Nguyễn Trãi, Nguyễn Chích, Nguyễn Xí…

(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 2 (SGK - Trang 82)

Hướng dẫn giải

Ý nghĩa lịch sử của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn:

- Khởi nghĩa Lam Sơn là một cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc có tính chất nhân dân rộng rãi.

- Khởi nghĩa Lam Sơn thắng lợi đã chấm dứt hơn 20 năm đô hộ của nhà Minh. 

- Khôi phục nền độc lập, mở ra thời kì phát triển mới của dân tộc.

(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Thảo luận (1)