Bài 15. Cuộc kháng chiến chống quân Tống xâm lược của nhà Lý (1075-1077)

Hướng dẫn giải

Tham khảo:

* Lý Thường Kiệt có những cách đánh giặc rất độc đáo như:

- Chủ động tiến công để chặn thế mạnh của giặc.

- Chủ động chuẩn bị về lực lượng, phòng thủ, bố trí trận địa đánh giặc.

- Chủ động chớp thời cơ quân giặc gặp khó khăn để tổ chức tổng tiến công.

- Chủ động giảng hòa với giặc, thể hiện lòng trọng nhân nghĩa.

* Vai trò của Lý Thường Kiệt đối với cuộc kháng chiến.

- Lý Thường Kiệt là Tổng chỉ huy cuộc kháng chiến.

- Ông đã đề ra chủ trương, đường lối kháng chiến đúng đắn, sáng tạo. Là người trực tiếp điều binh khiển tướng đánh bại quân xâm lược Tống.

- Ông đã quyết định kết thúc chiến tranh bằng biện pháp hoà bình đúng đắn.

- Chiến công của ông được sử sách lưu mãi muôn đời.

(Trả lời bởi Nhật Văn)

Hướng dẫn giải

* Nét độc đáo trong kế sách của nhà Lý khi tấn công sang đất Tống:

- Thực hiện chủ trương “Tiên chế phát nhân” (tiến công trước để chế ngự kẻ địch).

- Kết hợp với tù trưởng Thân Cảnh Phúc, Tông Đản chỉ huy dân binh miền núi đánh vào châu Ung. 

- Tiêu hủy kho lương dự trữ của địch rồi chủ động rút quân về nước.

(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)

Hướng dẫn giải

Nét độc đáo của Lý Thường Kiệt trong việc chuẩn bị kháng chiến:

- Ở biên giới, bố trí quân mai phục tại những vị trí chiến lược.

- Lý Kế Nguyên chặn đánh thủy binh nhà Tống ở vùng Đông Kênh. 

- Phòng tuyến sông Như Nguyệt được xây dựng.

- Lý Thường Kiệt chỉ huy chặn đánh đạo quân bộ của nhà Tống.

(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)

Hướng dẫn giải

Nét độc đáo trong tổ chức phản công và chủ trương kết thúc chiến tranh của nhà Lý:

- Trên bộ, Lý Thường kiệt tổ chức chặn đánh quân Tống tại phòng tuyến sông Như Nguyệt. 

- Quân thủy của nhà Tống bị Lý Kế Nguyên chặn đánh nên không thể tiến sâu hỗ trợ đạo quân bộ. 

- Năm 1077, Lý Thường Kiệt bất ngờ cho quân vượt sông Như Nguyệt đánh thẳng vào doanh trại địch. Quân Tống thua to.

- Lý Thường Kiệt chủ động kết thúc chiến tranh bằng thương lượng, đề nghị giảng hòa.

(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)

Hướng dẫn giải

* Nét độc đáo trong cuộc kháng chiến của nhà Lý chống quân Tống xâm lược:

- Chủ động tiến công địch, đẩy địch vào thế bị động.

- Lựa chọn và xây dựng phòng tuyến phòng ngự vững chắc trên sông Như Nguyệt.

- Đánh vào tâm lí của địch bằng bài thơ thần “Nam quốc sơn hà”

- Chủ động tấn công quy mô lớn vào trận tuyến của địch khi thấy địch yếu.

- Chủ động kết thúc chiến sự, đề nghị “giảng hòa” để hạn chế tổn thất.

* Vai trò của Lý Thường Kiệt trong cuộc kháng chiến chống Tống (1075-1077):

+ Tiêu diệt thủy quân của địch, không cho thủy quân tiến sâu vào hỗ trợ cánh quân đường bộ. 

+ Nhận thấy quân địch đã suy yếu, hoang mang Lý Thường Kiệt mở cuộc tấn công quy mô lớn vào trận tuyến của địch.

+ Là người chỉ huy cuộc kháng chiến, giữ chức vụ chủ chốt trong quân đội 

+ Đưa ra đường lối kháng chiến đúng đắn, dẹp tan quân Tống

(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)

Hướng dẫn giải

Đóng góp của Lý Thường Kiệt đối với nhà Lý và dân tộc:

- Giúp vua Lý Nhân Tông (khi vua còn nhỏ) và phi Ỷ Lan trong việc trị quốc, ổn định triều chính.

- Lý Thường Kiệt giúp nhà Lý đánh đuổi giặc Tống xâm lược.

- Giúp nhà Lý đòi lại những vùng đất đã mất khi bị nhà Tống xâm lược.

- Chỉ huy đạo quân thời Lý khai mở phương Nam đưa vùng đất Quảng Bình sáp nhập vào quốc gia Đại Việt.

- Năm 1104, Lý Thường Kiệt đem quân đi bình Chiêm Thành và thu được thắng lợi.

- Đối với đạo Phật, Lý Thường Kiệt có thái độ che chở cho các danh sư, xây dựng, sửa chữa chùa chiền…

(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)

Hướng dẫn giải

Bài học kinh nghiệm:

- Nghiên cứu, đánh giá đúng tình hình, dự báo sớm những âm mưu và hành động của kẻ thù.

- Kiên định đường lối đánh giặc, nêu cao tinh thần đoàn kết của nhân dân và ý chí quyết chiến quyết thắng.

- Chủ động xây dựng các tuyến phòng thủ để chống giặc, lợi dụng địa thế hiểm trở của tự nhiên để trận địa chiến đấu.

- Lòng nhân nghĩa, yêu chuộng hòa bình.

(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)