Bài 15: Chuyển dịch cơ cấu ngành công nghiệp

Hướng dẫn giải

1. Chuyển dịch cơ cấu ngành công nghiệp Việt Nam:

a. Theo ngành:

- Tăng tỉ trọng:
+ Công nghiệp chế biến:
+ Chế biến thực phẩm: Thủy sản, nông sản, thực phẩm.
+ Dệt may: May mặc, da giày.
+ Chế biến gỗ: Gỗ xuất khẩu, đồ mộc.
- Công nghiệp sản xuất và phân phối điện, khí đốt, nước:
+ Điện: Nhà máy điện Phú Lợi, Phong Điền.
+ Nước: Nhà máy nước Sông Hương, Huế.
- Giảm tỉ trọng: Công nghiệp khai thác:
+ Khoáng sản: Đá vôi, cát, sỏi.
b. Theo thành phần kinh tế:

Tăng tỉ trọng:
- Khu vực ngoài nhà nước:
+ Doanh nghiệp tư nhân: Phát triển mạnh mẽ trong các lĩnh vực dịch vụ, du lịch, thương mại.
+ Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài: Tập trung vào các ngành công nghiệp chế biến, điện tử.
Giảm tỉ trọng:
- Khu vực nhà nước:
+ Doanh nghiệp nhà nước: Cổ phần hóa, tư nhân hóa.
c. Theo lãnh thổ:

- Hình thành các vùng công nghiệp tập trung:
+ Vùng trọng điểm phía Nam: TP. Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai,...
+ Vùng trọng điểm miền Trung: Đà Nẵng, Quảng Nam, Hà Tĩnh,...
+ Vùng trọng điểm phía Bắc: Hà Nội, Hải Phòng, Hưng Yên,...
- Phát triển công nghiệp ở các địa phương:
+ Phân bố công nghiệp hợp lý hơn giữa các vùng, khu vực.
+ Giảm bớt sự chênh lệch phát triển giữa các vùng.
2. Nguyên nhân:

a. Theo ngành:

- Nhu cầu thị trường:
+ Nhu cầu tiêu dùng trong nước và xuất khẩu tăng cao.
+ Nhu cầu về điện, nước, dịch vụ du lịch tăng cao.
- Chính sách của Nhà nước:
+ Hỗ trợ phát triển các ngành công nghiệp chế biến, công nghiệp sản xuất và phân phối điện, khí đốt, nước.
+ Hạn chế khai thác tài nguyên thiên nhiên.
b. Theo thành phần kinh tế:

- Cải cách kinh tế:
+ Nhà nước rút khỏi những lĩnh vực không hiệu quả.
+ Thu hút đầu tư tư nhân trong và ngoài nước.
c. Theo lãnh thổ:

- Thu hút đầu tư:
+ Vùng trọng điểm có nhiều ưu đãi về đầu tư.
+ Hạ tầng giao thông, kỹ thuật phát triển.
- Chính sách của Nhà nước:
+ Hỗ trợ phát triển công nghiệp ở các địa phương.

(Trả lời bởi Người Già)

Hướng dẫn giải

Chuyển dịch cơ cấu ngành công nghiệp nước ta:
1. Biểu hiện:

- Tỉ trọng ngành công nghiệp chế biến tăng:
+ Năm 1990: 34,2%
+ Năm 2000: 48,3%
+ Năm 2010: 56,2%
+ Năm 2020: 61,8%
- Tỉ trọng ngành công nghiệp khai thác giảm:
+ Năm 1990: 22,1%
+ Năm 2000: 18,7%
+ Năm 2010: 14,3%
+ Năm 2020: 11,9%
- Tỉ trọng ngành sản xuất và phân phối điện, khí đốt, nước tương đối ổn định: Dao động từ 13-14%
2. Giải thích:

- Công nghiệp chế biến tăng:
+ Nhu cầu tiêu dùng trong nước và xuất khẩu tăng cao.
+ Thu hút vốn đầu tư trong và ngoài nước.
+ Nâng cao trình độ khoa học công nghệ.
- Công nghiệp khai thác giảm:
+ Tài nguyên khoáng sản dần cạn kiệt.
+ Ảnh hưởng của môi trường.
+ Chuyển sang khai thác theo hướng bền vững.
- Ngành sản xuất và phân phối điện, khí đốt, nước:
+ Nhu cầu sử dụng điện, khí đốt, nước tăng cao.
+ Đầu tư phát triển các nhà máy điện, khí đốt, nước.

(Trả lời bởi Người Già)

Hướng dẫn giải

Chuyển dịch cơ cấu công nghiệp theo thành phần kinh tế:
1. Biểu hiện:

- Tỉ trọng khu vực nhà nước giảm:
+ Năm 1990: 42,4%
+ Năm 2000: 27,8%
+ Năm 2010: 16,2%
+ Năm 2020: 10,7%
- Tỉ trọng khu vực ngoài nhà nước tăng:
+ Năm 1990: 35,2%
+ Năm 2000: 46,6%
+ Năm 2010: 58,2%
+ Năm 2020: 68,3%
- Tỉ trọng khu vực có vốn đầu tư nước ngoài tăng:
+ Năm 1990: 22,4%
+ Năm 2000: 25,6%
+ Năm 2010: 25,6%
+ Năm 2020: 21,0%
2. Giải thích:

- Khu vực nhà nước giảm:
+Cải cách kinh tế, Nhà nước rút khỏi những lĩnh vực không hiệu quả.
+ Doanh nghiệp nhà nước cổ phần hóa, tư nhân hóa.
- Khu vực ngoài nhà nước tăng:
+ Thu hút đầu tư tư nhân trong nước.
+ Doanh nghiệp tư nhân phát triển mạnh mẽ.
- Khu vực có vốn đầu tư nước ngoài tăng:
+ Thu hút vốn đầu tư nước ngoài.
+ Nhiều doanh nghiệp nước ngoài đầu tư vào Việt Nam.

(Trả lời bởi Người Già)

Hướng dẫn giải

Chuyển dịch cơ cấu công nghiệp theo lãnh thổ:
1. Biểu hiện:

- Hình thành các vùng công nghiệp tập trung:
+ Vùng trọng điểm phía Nam: TP. Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai,...
+Vùng trọng điểm miền Trung: Đà Nẵng, Quảng Nam, Hà Tĩnh,...
+ Vùng trọng điểm phía Bắc: Hà Nội, Hải Phòng, Hưng Yên,...
- Phát triển công nghiệp ở các địa phương:
+ Phân bố công nghiệp hợp lý hơn giữa các vùng, khu vực.
+ Giảm bớt sự chênh lệch phát triển giữa các vùng.
2. Giải thích:

- Hình thành các vùng công nghiệp tập trung:
+ Thu hút vốn đầu tư trong và ngoài nước.
+ Có hạ tầng giao thông, kỹ thuật tốt.
+ Nguồn lao động dồi dào.
- Phát triển công nghiệp ở các địa phương:
+ Chính sách ưu đãi của Nhà nước.
+ Nâng cao năng lực của các địa phương.
+ Thị trường tiêu thụ rộng lớn.

(Trả lời bởi Người Già)

Hướng dẫn giải

- Theo ngành:

+ Tăng tỉ trọng ngành công nghiệp chế biến.
+Giảm tỉ trọng ngành công nghiệp khai thác.
+ Phát triển ngành công nghiệp sản xuất và phân phối điện, khí đốt, nước.
- Theo thành phần kinh tế:

+ Tăng tỉ trọng khu vực ngoài nhà nước, bao gồm khu vực tư nhân và khu vực có vốn đầu tư nước ngoài.
+ Giảm tỉ trọng khu vực nhà nước.
- Theo lãnh thổ:

+ Phát triển các vùng công nghiệp tập trung.
+ Hỗ trợ phát triển công nghiệp ở các địa phương.
+ Phân bố công nghiệp hợp lý giữa các vùng, khu vực.

(Trả lời bởi Người Già)

Hướng dẫn giải

Chuyển dịch cơ cấu công nghiệp ở Thừa Thiên Huế:
(*) Theo ngành:

Tăng tỉ trọng
- Công nghiệp chế biến:
+ Chế biến thực phẩm: Thủy sản, nông sản, thực phẩm.
+ Dệt may: May mặc, da giày.
+ Chế biến gỗ: Gỗ xuất khẩu, đồ mộc.
- Công nghiệp sản xuất và phân phối điện, khí đốt, nước:
+ Điện: Nhà máy điện Phú Lợi, Phong Điền.
+ Nước: Nhà máy nước Sông Hương, Huế.
Giảm tỉ trọng:
- Công nghiệp khai thác:  Khoáng sản: Đá vôi, cát, sỏi.
Nguyên nhân:

- Chuyển dịch cơ cấu kinh tế:
+ Phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.
+ Thu hút đầu tư trong và ngoài nước.
- Nhu cầu thị trường:
+ Nhu cầu tiêu dùng trong nước và xuất khẩu tăng cao.
+ Nhu cầu về điện, nước, dịch vụ du lịch tăng cao.

(Trả lời bởi Người Già)