Khi phổi vào phía trên miệng chai, chúng ta sẽ nghe được âm thanh phát ra. Âm thanh được tạo ra và truyền đến tai chúng ta như thế nào?
Bài 12. Mô tả sóng âm
Câu hỏi khởi động (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 65)
Thảo luận (1)
Câu hỏi 1 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 65)
Tiến hành thí nghiệm 1:a) Mô tả cảm giác khi chạm nhẹ ngón tay lên nhánh âm thoa sau khi gõ.b) Mô tả cảm giác khi chạm nhẹ ngón tay lên mặt trống sau khi gõ.c) Mô tả chuyển động của dây đàn và cảm giác khi chạm nhẹ ngón tay lên dây đàn sau khi gẩyd) Khi âm thoa, mặt trống, dây đàn phát ra âm thanh thì chúng có đặc điểm gì giống nhau?
Đọc tiếp
Tiến hành thí nghiệm 1:
a) Mô tả cảm giác khi chạm nhẹ ngón tay lên nhánh âm thoa sau khi gõ.
b) Mô tả cảm giác khi chạm nhẹ ngón tay lên mặt trống sau khi gõ.
c) Mô tả chuyển động của dây đàn và cảm giác khi chạm nhẹ ngón tay lên dây đàn sau khi gẩy
d) Khi âm thoa, mặt trống, dây đàn phát ra âm thanh thì chúng có đặc điểm gì giống nhau?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảia) Khi chạm nhẹ ngón tay lên nhánh âm thoa sau khi gõ, ta cảm nhận được chuyển động rung lắc của âm thoa.
b) Khi ngón tay chạm nhẹ lên mặt trống sau khi gõ, ta cảm nhận được chuyển động rung của mặt trống.
c) Dây đàn sau khi gảy chuyển động lên xuống rất nhanh. Cảm giác khi tay chạm lên dây đàn sau khi gảy thấy tay hơi tê và dây đàn đang rung động.
d) Khi âm thoa, mặt trống, dây đàn phát ra âm thanh thì chúng có đặc điểm giống nhau là tất cả các vật dụng này đều rung động qua lại quanh một vị trí cân bằng.
(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Vận dụng (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 66)
- Thực hiện các hoạt động sau và chỉ ra bộ phận dao động phát ra âm thanh trong mỗi trường hợp.
a) Căng dây chun (dây thun) trên hộp rỗng như Hình a) rồi gảy vài lần vào dây chun.
b) Thổi vào còi (Hình b).
- Chỉ ra bộ phận dao động phát ra âm thanh trong tình huống mở đầu.
Thảo luận (2)Hướng dẫn giảia) sợi dây thun dao động và phát ra âm
b) luồng không khí dao động và phát ra âm
(Trả lời bởi animepham)
Câu hỏi 2 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 66)
Tiến hành thí nghiệm 2 và trả lời các câu hỏi:
a) Học sinh A áp tai vào cạnh bàn có nghe được tiếng gõ không?
b) Học sinh A áp tai vào quyển sách có nghe rõ được tiếng gõ không?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảia) Học sinh A áp sát tai vào cạnh bàn có nghe rõ được tiếng gõ.
b) Học sinh A áp tai vào quyển sách có nghe rõ được tiếng gõ.
(Trả lời bởi Khách vãng lai)
Câu hỏi 3 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 67)
Thí nghiệm 2 cho thấy sóng âm truyền được qua môi trường nào?
Thảo luận (3)Hướng dẫn giải
Câu hỏi 4 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 67)
Đề xuất một thí nghiệm khác để chứng tỏ sóng âm truyền được trong chất rắn.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiMột thí nghiệm khác chứng tỏ sóng âm truyền được trong chất rắn:
- Có 3 bạn A, B, C với A, C đứng bên ngoài bức tường, B đứng phía trong bức tường và áp sát tai vào tường.
- Bạn A gõ nhẹ vào bên ngoài bức tường sao cho bạn C đứng cạnh bạn A không nghe thấy, bạn B đứng áp tai vào bên trong bức tường thì bạn B nghe thấy tiếng gõ.
Chứng tỏ âm truyền được trong chất rắn rất tốt.
(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Vận dụng (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 67)
Nói chuyện qua “điện thoại dây”Dùng hai cốc giấy, đục một lỗ nhỏ ở giữa đáy cốc, rồi luồn một sợi dây đồng mảnh (dài khoảng 3 đến 4 m) qua lỗ nối hai cốc giấy với nhau như hình bên. Học sinh B áp tai vào cốc giấy lắng nghe, trong khi bạn A đang nói nhỏ vào miệng cốc.a) Bạn B có nghe rõ tiếng nói của bạn A không?b) Trong trò chơi này, tiếng nói của bạn A được truyền qua những môi trường nào?- Ngày xưa, để phát hiện tiếng vó ngựa hoặc tiếng chân đoàn người di chuyển, người ta thường áp tai xuống đ...
Đọc tiếp
Nói chuyện qua “điện thoại dây”Dùng hai cốc giấy, đục một lỗ nhỏ ở giữa đáy cốc, rồi luồn một sợi dây đồng mảnh (dài khoảng 3 đến 4 m) qua lỗ nối hai cốc giấy với nhau như hình bên. Học sinh B áp tai vào cốc giấy lắng nghe, trong khi bạn A đang nói nhỏ vào miệng cốc.
a) Bạn B có nghe rõ tiếng nói của bạn A không?
b) Trong trò chơi này, tiếng nói của bạn A được truyền qua những môi trường nào?
- Ngày xưa, để phát hiện tiếng vó ngựa hoặc tiếng chân đoàn người di chuyển, người ta thường áp tai xuống đất để nghe. Giải thích.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảia) Bạn B có nghe rõ tiếng nói của bạn A không?
=> bạn B có nghe được tiếng nói của bạn A
b) Trong trò chơi này, tiếng nói của bạn A được truyền qua những môi trường nào?
=> âm truyền từ bạn A đến bạn B qua môi trường chất rắn và chất khí
- Ngày xưa, để phát hiện tiếng vó ngựa hoặc tiếng chân đoàn người di chuyển, người ta thường áp tai xuống đất để nghe. Giải thích.
=> Vì môi trường đất truyền âm nhanh hơn so với môi trường khí nên phát hiện tiếng vó ngựa hoặc tiếng chân đoàn người di chuyển nhanh hơn
(Trả lời bởi animepham)
Câu hỏi 5 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 67)
Tiến hành thí nghiệm 3 và trả lời các câu hỏi:
a) Sóng âm có truyền được trong nước không?
b) Khi đồng hồ reo, sóng âm truyền đến tai học sinh qua những môi trường nào?
Thảo luận (2)Hướng dẫn giảia) Thực hiện thí nghiệm 3, ta thấy sóng âm có truyền được trong nước
b) Khi đồng hồ reo, sóng âm truyền đến tai học sinh qua môi trường: chất lỏng (nước), chất rắn (cốc thủy tinh).
(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Luyện tập (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 68)
Dựa vào nội dung giải thích sự lan truyền sóng âm phát ra từ một cái loa trong không khí (Hình 12.4), em hãy giải thích sự lan truyền sóng âm phát ra từ một cái trống trong không khí.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiSự lan truyền sóng âm phát ra từ một cái trống trong không khí: Khi sóng âm phát ra từ một cái trống, mặt trống dao động. Dao động phồng lên xẹp xuống của mặt trống làm lớp không khí tiếp xúc với nó dao động nén, dãn tương ứng. Dao động của lớp không khí này làm cho lớp không khí kế tiếp dao động dãn, nén. Kết quả là, trong không khí xuất hiện các lớp không khí liên tục nén, dãn xen kẽ nhau làm lan truyền sóng âm trong không khí.
(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Vận dụng (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 69)
Mô tả hiện tượng xảy ra với ngọn nến trong thí nghiệm như hình dưới đây khi người ta bật loa phát nhạc (với âm lượng vừa). Giải thích hiện tượng.
Thảo luận (2)Hướng dẫn giảiKhi người ta bật loa phát nhạc (với âm lượng vừa) thì ta sẽ quan sát thấy ngọn lửa của cây nến sẽ dao động. Vì khi loa phát ra âm thanh thì màng loa dao động, dao động của màng loa làm cho lớp không khí tiếp xúc với nó dao động: nén, dãn. Dao động của lớp không khí này làm cho lớp không khí kế tiếp dao động: dãn, nén. Cứ thế, trong không khí xuất hiện các lớp không khí quanh ngọn nến liên tục nén, dãn xen kẽ nhau khiến chúng ta nhìn thấy ngọn nến như dao động cùng tiếng nhạc.
(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)