Bài 11: Sông Hồng và văn minh sông Hồng

Khởi động (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 50)

Hướng dẫn giải

Từ thành phố Lào Cai, sông Hồng chảy qua các tỉnh Yên Bái, Phú Thọ, Hà Nội, Hưng Yên, Thái Bình rồi đổ ra biển Đông.

(Trả lời bởi Anh Lê Quốc Trần)
Thảo luận (1)

Câu hỏi (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 50)

Hướng dẫn giải

- Vị trí của sông Hồng trên bản đồ là Đồng bằng sông Hồng trải rộng từ vĩ độ 21°34´B (huyện Lập Thạch) tới vùng bãi bồi khoảng 19°5´B (huyện Kim Sơn), từ 105°17´Đ (huyện Ba Vì) đến 107°7´Đ (trên đảo Cát Bà).

- Một số tên gọi khác của sông Hồng: Nhị Hà, Hồng Hà,..

(Trả lời bởi Anh Lê Quốc Trần)
Thảo luận (1)

Câu hỏi (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 51)

Hướng dẫn giải

Tham khảo:

- Sự ra đời của nhà nước Văn Lang và nhà nước Âu Lạc: cách ngày nay khoảng 2700 năm, nhà nước đầu tiên đã ra đời, đó là Nhà nước Văn Lang, với kinh đô Phong Châu (Việt Trì, Phú Thọ ngày nay). Sau đó, vào khoảng 2300 năm cách ngày nay, Thục Phán An Dương Vương đã thống nhất cư dân Âu Lạc và Lạc Việt lập ra nhà nước Âu Lạc, đóng đô ở Cổ Loa.
- Trống đồng Đông Sơn: có nhiều loại, đẹp nhất là trống đồng Ngọc Lũ, là nhạc cụ thường được sử dụng trong các lễ hội.
- Nỏ bắn một lần được nhiều mũi tên đồng.

(Trả lời bởi Anh Lê Quốc Trần)
Thảo luận (1)

Câu hỏi 1 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 52)

Hướng dẫn giải

Tham khảo!

Đời sống vật chất:

Nguồn lương thực chính của cư dân Việt cổ là thóc gạo, chủ yếu là gạo nếp.

+ Người Việt cổ ở nhà sàn, đi lại chủ yếu bằng thuyền.

+ Về trang phục: nam thường đóng khố, cởi trần; nữ mặc váy và áo yếm.

+ Người Việt cổ biết trồng dâu, nuôi tằm, dệt vải, làm thuỷ lợi....

- Đời sống tinh thần:

+ Người Việt cổ có tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên và thờ các vị thần như: thần Sông, thần Núi,...

+ Người Việt cổ còn có các phong tục như: tục nhuộm răng đen, ăn trầu, xăm mình...

+ Vào những ngày hội, mọi người thường hoá trang, vui chơi, nhảy múa,...

(Trả lời bởi Thanh An)
Thảo luận (1)

Câu hỏi 2 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 52)

Hướng dẫn giải

Tham khảo:

- Sự tích Bánh chưng, bánh giầy chuyển tải nhiều thông điệp gì về thời dựng nước của người Việt, như:

+ Phản ánh thành tựu nền văn minh nông nghiệp trong buổi đầu dựng nước

+ Đề cao giá trị lao động và nghề nông.

+ Thể hiện lòng thành tâm thờ kính Trời Đất, biết ơn tổ tiên của nhân dân ta.

+ Ca ngợi người Việt ta luôn có ý thức sáng tạo, tìm tòi, xây dựng nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc.

(Trả lời bởi Anh Lê Quốc Trần)
Thảo luận (1)

Câu hỏi (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 52)

Hướng dẫn giải

Một số biện pháp để góp phần gìn giữ và phát huy giá trị của sông Hồng:

+ Khai thác hợp lí, bảo vệ môi trường;

+ Tuyên truyền mọi người chung tay bảo vệ nguồn nước sông Hồng.

(Trả lời bởi Thanh An)
Thảo luận (1)

Luyện tập 1 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 53)

Luyện tập 2 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 53)

Hướng dẫn giải

Tham khảo!

Giới thiệu câu chuyện: sự tích trầu cau

Vào đời vua Hùng Vương thứ tư có hai anh em Tân và Lang rất thương yêu nhau. Tân sau khi có vợ thì không còn chăm sóc đến em như trước nữa. Lang lấy làm buồn rầu và bỏ nhà ra đi. Tới bên bờ suối thì Lang mệt quá, gục xuống chết và hóa thành tảng đá vôi. Tân, không thấy em về, vì thương em nên quyết đi tìm. Đi đến bờ suối thì Tân mệt lả và chết, biến thành cây cau bên tảng đá vôi. Vợ Tân không thấy chồng cũng bỏ đi tìm. Nàng tìm đến bờ suối, ngồi dựa vào thân cau mà chết, biến thành dây trầu không.

Trầu, cau và vôi khi quyện lại với nhau tạo ra sắc đỏ như máu nên sau đó, khi vua Hùng Vương đi tuần qua đó, nghe được câu chuyện trên mà dạy cho dân Việt hãy dùng ba thứ vôi, cau và trầu làm biểu tượng tình nghĩa thắm thiết anh em, vợ chồng.

- Sự tích trầu cau giúp em biết được nguồn gốc phong tục ăn trầu của người Việt cổ thời Văn Lang – Âu Lạc.

(Trả lời bởi Thanh An)
Thảo luận (1)

Vận dụng (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 53)

Hướng dẫn giải

- Những phong tục, tập quán của người Việt trong thời Bắc thuộc vẫn được duy trì đến ngày nay là:

+ Tục ăn trầu và sử dụng trầu cau trong các dịp lễ, tết, ngày trọng đại (hiếu, hỉ…)

+ Tục làm bánh chưng, bánh giày trong các dịp lễ tết.

+ Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên; thờ cúng anh hùng dân tộc.

(Trả lời bởi Anh Lê Quốc Trần)
Thảo luận (1)