Tham khảo :
Nam quốc sơn hà ( Sông núi nước Nam ) được coi là bản Tuyên ngôn Độc lập đầu tiên . Khi đọc bài thơ , người đọc đã cảm nhận được ý chí quyết tâm bảo vệ độc lập chủ quyền của nhân dân ta :
" Nam quốc sơn hà Nam đế cư ,
Tiệt nhiên định phận tại thiên thư .
Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm ,
Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư . "
Trước hết , người đọc cần hiểu được về hoàn cảnh ra đời của bài thơ . Tương truyền vào năm 1077 , quân Tống do Quách Quỳ chỉ huy sang xâm lược nước ta . Vua Lý Nhân Tông sai Lý Thường Kiệt đem quân chặn giặc ở phòng tuyến sông Như Nguyệt . Một đêm nọ, quân sĩ nghe từ trong đền thờ hai anh em trương Hống và Trương Hát - hai vị tướng đánh giặc giỏi của Triệu Quang Phục được tôn là thần sông Như Nguyệt - có giọng ngâm bài thơ này .
Hai câu thơ mở đầu là một lời khẳng định đanh thép về chủ quyền của dân tộc ta . Quan niệm của người xưa thì toàn bộ diện tích lãnh thổ , của cải vật chất , con người của một đất nước đều thuộc về nhà vua . Mọi quyền lực đều thuộc nhà vua - người đứng đầu , đại diện cho một quốc gia . Nhưng với cách dùng từ “ Hoàng đế nước Nam ” cho thấy một lòng tự tôn , tự hào dân tộc . Câu thơ tiếp theo tiếp tục chứng minh lí lẽ về độc lập chủ quyền của dân tộc . Lãnh thổ , địa phận của đất nước đã được ghi tại sách trời . Điều này khẳng định chủ quyền lãnh thổ của dân tộc ta là một chân lý không thể chối cãi và thay đổi được .
Đến hai câu thơ sau , người đọc đã cảm nhận được ý chí quyết tâm bảo vệ chủ quyền lãnh thổ dân tộc . Câu hỏi tu từ “ Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm ? ” giống như một lời răn đe , cảnh cáo cho những kẻ xâm lược đi xâm lược lãnh thổ của nước khác . Đó là hành vi trái với quy luật của tự nhiên , trái với chính nghĩa . Và cuối cùng là lời răn đe , khẳng định vang lên đầy đanh thép . Những kẻ đi xâm lược , cướp nước của dân tộc khác sẽ không có được kết thúc tốt đẹp . Một giọng thơ hào hùng , đanh thép giúp người đọc cảm nhận được ý chí quyết tâm bảo vệ chủ quyền của đất nước .
Như vậy , bài thơ “ Sông núi nước Nam ” quả là một bài thơ thần . Mỗi câu thơ đều minh chứng cho tinh thần , ý chí của con người , dân tộc Việt Nam quyết tâm bảo vệ chủ quyền lãnh thổ .
