Tục ngữ là trí khôn muôn đời của nhân dân.Mỗi câu tục ngữ là một bài học lớn. Là một trong những bài học ấy được đúc kết trong câu tục ngữ:”Có công mài sắt có ngày nên cây”.Cuộc sống vốn dĩ không dễ dàng, mỗi chúng ta cần nỗ lực để vượt qua mọi khó khăn gian khổ. Và để thực hiện được điều đó thì ta phải có lòng kiên trì, bền bỉ, nỗ lực. Vì thế câu tục ngữ: “Có công mài sắt, có ngày nên kim” dùng để động viên, khích lệ hay nói một cách khác là khuyên răn con cháu, dạy bảo những kinh nghiệm trong đời thường, cuộc sống.Câu tục ngữ gồm hai vế, một về là nguyên nhân, một vế là kết quả. Hai vế này có hai cặp từ hô ứng với nhau: “Có công – có ngày ; mài sắt – nên kim”. Vế trước chỉ sự nỗ lực,vế sau chỉ thành quả mà thông qua sự nỗ lực ấy mà đạt được.
Trước hết, ta cần phải hiểu rõ nghĩa của từng từ trong câu tực ngữ này. Khi xưa, để có thể làm nên những chiếc kim nhỏ xíu để khâu vá, thêu thùa, những người thợ đã phải cẩn thận, tỉ mẩn ngòi mài những cục sắt to. Để làm được điều này không chỉ đòi hỏi sự khéo léo, mà quan trọng chính là sự cố gắng, kiên trì của người thợ mài. Dẫu câu kim bé nhỏ nhưng lại tiêu tốn rất nhiều mồ hôi công sức của người lao động. Bởi vậy, nếu hiểu rộng nghĩa của câu tự ngữ, thì đây chính là lời răn dạy về lòng kiên trì của con người. Người xưa muốn nhắc nhở con cháu cho dù việc có khó khăn thì chỉ cần kiên trì, nhẫn nại thì cũng sẽ vượt qua dễ dàng.