Nguyễn Tuân là một trong nhiều những nhà văn nổi tiếng của Việt Nam. Ông có sở trường về thể tuỳ bút và kí. Các tác phẩm của Nguyễn Tuân luôn thể hiện phong cách độc đáo, vốn ngôn ngữ giàu có, điêu luyện. Bài kí Cô Tô của ông đã để lại cho người đọc một tình cảm sâu sắc không hề nhỏ. Bài văn Cô Tô là phần cuối của bài kí Cô Tô. Đoạn trích đã ghi lại được những ấn tượng về thiên nhiên, con người ở nơi đây trong một lần tác giả được ra thăm đảo.
Ngay đoạn đầu, tác giả miêu tả quang cảnh Cô Tô sau cơn bão. Cô Tô như hiện lên trước mắt người đọc vậy. Dù Cô Tô không phải là quê hương của tác giả nhưng sau khi ngắm cảnh Cô Tô tác giả cảm thấy yêu mến hòn đảo này, và cảm tường mk đã sinh ra và lớn lên tại mảnh đất đầy những làn sóng mặn chát này.
Đọc đoạn trích này, không thể không nhắc đến cảnh mặt trời mọc trên Cô Tô. Nếu được diễn tả thì mặt trời nơi đây mọc lên một cách thật hùng vĩ, tráng lệ. Tác giả dậy từ canh tư, để "rình" mặt trời lên. Cứ như mặt trời mọc ở nơi đây rất đẹp thì phải mà tác giả phải thức sớm để chơi trốn tìm cùng vs mặt trời. Không chỉ để ngắm mặt trời tác giả còn ngắm tất cả mọi thứ trên bầu trời, đến cả bầu trời cx không được tác giả để yên. Mặt trời dần nhú lên để he hé mắt nhìn tác giả, tác giả cũng khe khẽ nhìn mặt trời ngắm một cách thật "vi diệu". Mặt trời tròn trĩnh và phúc hậu như lòng đỏ một quả trứng thiên nhiên đầy đặn. Quả trứng hồng hào thăm thẳm và đường bệ đạt lên một mâm bạc đường kính mâm rộng bằng cả một cái chân trời màu ngọc trai nước biển ửng hồng. Y như một mâm lễ phẩm tiến ra từ trong bình minh để mừng cho sự trường thọ của tất cả những người chài lưới trên muôn thuở biển Đông. Vài chiếc nhạn mùa thu chao đi chao lại trên mâm bể sáng dần lên cái chất bạc nén. Tới đây, người đọc mới biết được hết tafin quan sát của tác giả. Cảnh mặt trời mọc tạo nên một vẻ đường bệ,vừa phồn thịnh và bất diệt, lại rực rỡ, tráng lệ làm lên một ấn tượng riêng đặc sắc về trời biển Cô Tô.
Phía đông, ánh hồng dần dần bừng sáng, nước biển sóng sánh dần đổi màu. Chân trời ngấn bể sạch như một tấm kính lau hết mây, hết bụi.Mặt trời nhú lên dần dần rồi lên cho kì hết. Tròn trĩnh phúc hậu như lòngđỏ một quả trứng thiên nhiên đầy đặn. Quả trứng hồng hào thăm thẳm vàđường bệ đặt lên một mâm bạc đường kính mâm rộng bằng cả một cáichân trời màu ngọc trai nước biển hửng hồng. Y như một mâm lễ phẩm tiến ra từ trong bình minh để mừng cho sự trường thọ của tất cả những người dân chài lưới trên muôn thuở biển Đông. Chao ôi! Mặt trời mọc trên Cô Tô mới lộng lẫy, rực rỡ và tráng lệ làm sao.
