Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là một sự kiện vĩ đại trong lịch sử dân tộc Việt Nam. Điều kiện bùng nổ cuộc cách mạng tháng Tám gồm hai yếu tố là khách quan và chủ quan. Về khách quan, vào 15/8/1945: Nhật Bản tuyên bố đầu hàng Đồng minh không điều kiện, quân Nhật ở Đông Dương rệu rã, chính phủ Trần Trọng Kim hoang mang và quân Đồng minh chưa kịp tiến vào Đông Dương, do vậy thời cơ cách mạng xuất hiện, nhưng nguy cơ luôn đan xen. Về yếu tố chủ quan, tầng lớp trung gian đã ngả hẳn về phía cách mạng, lực lượng cách mạng Việt Nam có sự chuẩn bị đầy đủ về đường lối, phương pháp đấu tranh trong 15 năm. Đảng nhận thấy, đây chính là thời cơ “ngàn năm có một” và chỉ tồn tại trong khoảng nửa tháng.
Ngày 13/8/1945 Ủy ban khởi nghĩa toàn quốc được thành lập và ban bố “Quân lệnh số 1”, phát động Tổng khởi nghĩa trong cả nước. Cùng với đó là những cuộc biểu tình giành chính quyền ở cả nước diễn ra thành công. Ngày 2/9/1945, tại Quảng trường Ba Đình, Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Từ đó, hai nhiệm vụ chiến lược chống đế quốc, chống phong kiến do Đảng đề ra đã hoàn thành.
Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công là thắng lợi vĩ đại đầu tiên của nhân dân ta từ khi có Đảng lãnh đạo, mở ra bước ngoặt vĩ đại trong lịch sử dân tộc Việt Nam. Từ đây, đất nước, xã hội, dân tộc và con người Việt Nam bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội.