Tác giả đã thể hiện sự khoáng đạt, cao khiết, mạnh mẽ, rắn rỏi khi miêu tả thiên nhiên núi Tản Viên. Núi Tản Viên là một danh sơn trên cả các danh sơn từ xưa đến nay, hiên ngang hùng dũng đứng trấn thủ ở phía Nam của vùng đất cực Nam, núi Tản Viên còn là biểu tượng của đất Bắc. Khi đứng trước thắng cảnh ấy, tình cảm của ông bao giờ cũng là tình cảm hai chiều: Yêu thương và trách nhiệm.
Thần núi Tản Viên là vị thần chủ nhân của đỉnh núi Tản Viên. Tác giả đã thể hiện sự khâm phục, kính trọng trước vị thần này. Được ra đời từ xã hội nguyên thuỷ, lúc đầu Tản Viên chỉ đơn giản là thần núi được thờ để che chở cho con người. Bước vào nhà nước Văn Lang thời cổ đại, Tản Viên trở thành vị anh hùng truyền thuyết của cả cộng đồng quốc gia dân tộc.