Ở 1 loài thực vật lưỡng bội alen A qui định thân cao trội hoàn toàn so với alen a qui định thân thấp, alen B qui định hoa đỏ trội hoàn toàn so với alen b qui định hoa vàng. Cho 3 cây thân thấp, hoa đỏ (P) tự thụ phấn thu được F1. Biết rằng không có đột biến xảy ra. Xác định tỉ lệ kiểu hình có thể có ở F1.
Do ta chưa biết 2 locut thuộc các NST khác nhau hay cùng nằm trên cùng 1 NST nên ta sẽ phải tính cả 2 trường hợp. Tuy nhiên, cây thân thấp, hoa đỏ chỉ trội về 1 locut còn locut còn lại toàn lặn nên ta coi như đây là phép lai về 1 locut duy nhất (màu hoa) do đó dù phân li độc lập hay liên kết gen thì kết quả cũng sẽ giống nhau. Do đó, ta chỉ cần tính 1 trường hợp là đủ (tính theo phân li độc lập). Cây thân thấp, hoa đỏ có 2 loại kiểu gen là aaBB và aabb.
Chọn 3 cây thân thấp, hoa đỏ tự thụ sẽ có 4 trường hợp khác nhau:
+) TH1: 3 cây được chọn là aaBB.
⇒ Đời con cho 100% aaBB (thân thấp, hoa đỏ).
+) TH2: 3 cây được chọn có 2 cây aaBB và 1 cây aaBb.
⇒ Đem các cây tự thụ có:
23aaBB⇒23aaBB23aaBB⇒23aaBB
13aaBb⇒13(34aaB−:14aabb)=14aaB−:112aabb13aaBb⇒13(34aaB−:14aabb)=14aaB−:112aabb
⇒ Đời con cho tỉ lệ kiểu hình là:
Thân thấp, hoa đỏ (aaB−)=23+14=1112(aaB−)=23+14=1112
Thân thấp, hoa vàng (aabb)=112(aabb)=112
+) TH3: 3 cây được chọn có 1 cây aaBB và 2 cây aaBb.
Đem các cây tự thụ có:
13aaBB⇒13aaBB13aaBB⇒13aaBB
23aaBb⇒23(34aaB−:14aabb)=12aaB−:16aabb.23aaBb⇒23(34aaB−:14aabb)=12aaB−:16aabb.
⇒ Đời con cho tỉ lệ kiểu hình là:
Thân thấp, hoa đỏ (aaB−)=13+12=56(aaB−)=13+12=56
Thân thấp, hoa vàng (aabb)=16(aabb)=16.
+) TH4: 3 cây được chọn đều có kiểu gen aaBb.
Đem tự thụ có:
aaBb⇒34aaB−:14aabbaaBb⇒34aaB−:14aabb
⇒ Tỉ lệ kiểu hình là 3 thân thấp, hoa đỏ : 1 thân thấp, hoa vàng.
