- Nguyên nhân :
+ Tác động của cuộc khai thác Việt Nam của thực dân Pháp làm cho nền kinh tế, xã hội Việt Nam có nhiều chuyển biến theo hướng TBCN, tạo tiền đề về kinh tế, xã hội cho sự chuyển biến về tư tưởng, như tạo mảnh đất tốt cho sự nảy mầm của hạt giống cách mạng mới.
+ Tác động của những luồng tư tưởng tiến bộ trên thế giới (tư tưởng dân chủ tư sản) được truyền bá vào Việt Nam qua con đường Nhật Bản và Trung Quốc.
+ Tấm gương tự cường của Nhật Bản.
- Những biểu hiện :
+ Về chủ trương, đường lối : giành độc lập dân tộc, xây dựng xã hội tiến bộ : quân chủ lập hiến (theo mô hình của Nhật Bản), dân chủ cộng hòa (theo mô hình của Trung Hoa Dân quốc).
+ Về mặt tổ chức : đã thành lập các tổ chức (tạo tiền đề cho sự thành lập các chính đảng ở giai đoạn sau) đứng ra tổ chức, lãnh đạo phong trào.
+ Biện pháp đấu tranh : phong phú (khởi nghĩa vũ trang, duy tân cải cách).
