I. Mở bài:
Những năm cuối đời, Đỗ Phủ phải trải qua nhiều đau khổ: nghèo túng mắt bị mù, già yếu bệnh tật, hoạn nạn xảy ra liên tiếp…
Bài thơ “Mao ốc vị thu phong sở phá ca” nói lên một trong những hoạn nạn, bi kịch của Đỗ Phủ. Bài thơ viết theo thể “ca”, lối thơ cổ tự do, câu dài, ngắn xen kẽ, câu ngắn nhất bốn chữ, câu dài nhất mười chữ, phần lớn là câu thất ngôn.
Bài thơ đã thể hiện tấm lòng cao đẹp của Đỗ Phủ: ông ước mơ về hạnh phúc cho những kẻ sĩ gần xa khắp thế gian.
II. Thân bài:
1. Năm câu thơ đầu nói về thiên tai. Trận bão tố “gió thét gào” trong tháng 8. Ngôi nhà lá của Đỗ Phủ bị gió thu phá nát. Ba lớp tranh bị gió thu.cuốn bay đi. Thủ pháp liệt kê kết hợp với miêu tả làm hiện lên ngôi nhà tranh bị gió thu pha nát:
“Tranh bay sang sông rải khắp bờ,
Mảnh cao treo tót ngọn rừng xa,
Mảnh thấp quay lộn vào mương sa”
2. Năm câu thơ tiếp theo cho thấy tai họa giáng xuống dồn dập. Sau trận gió thu hét là cuộc ăn cướp của lũ “quần đồng” hạ lưu tham lam. Chúng coi khinh nhà thơ già yếu, xô đến “cướp giật” từng chiếc tranh. Nhà thơ vô cùng “ấm ức” đau khổ. Câu thơ tự sự và biểu cảm nói lên một nỗi đau riêng về nhân tình thế thái trong xã hội loạn lạc:
“Môi khô miệng cháy gào chẳng được,
Quay về, chông gậy lòng ấm ức”
3. Tám câu trong đoạn ba ghi lại bao cảnh đau khổ trong trận mưa thu. Nỗi đau chồng chất. Mây đen bao phủ đất trời, đêm thu tối mịt, mưa tầm tã thâu canh. Nhà bị dột tứ tung:
“Đầu giường nhà dột chẳng chừa đâu,
Dày hạt mưa, mưa, mưa chẳng dứt”
Mền vải mỏng, lâu năm bị đàn con thơ “đạp lót nát”. Mưa thu phương Bắc” lạnh tựa sắt” lạnh thấu xương. Đó là nỗi khổ cơ hàn xưa nay. Chi tiết nghệ thuật rất cụ thể cảm động:
“Mền vải lâu năm lạnh tựa sắt,
Còn nằm xấu nết đạp lót nát”
III , Kết bài
- Cảm nhận chung
