Giới tính ở nhiều loài phụ thuộc vào sự có mặt của cặp XX hoặc XY trong tế bào. Ví dụ : Ờ người, động vật có vú, ruồi giấm, cây gai, cây chua me... cặp NST giới tính của giống cái là XX, cùa giống đực là XY. Ở chim, ếch nhái, bò sát, bướm, dâu tây... cặp NST giới tính của giống đực là XX, cùa giống cái là XY.
- Ở người, động vật có vú, ruồi giấm
+ Giống đực: XY
+ Giống cái: XX
- Ở một số loài như chim, ếch, bò sát, dâu tây, bướm....
+ Giống đực: XX
+ Giống cái: XY, XO