* Hai câu thực
- Hành động:
+ “uống rượu”: chất men say làm con người mơ hồ, quên đi thực tại.
+ “say lại tỉnh”: vòng luẩn quẩn không lối thoát.
=> Tìm đến rượu để “quên đời” nhưng càng uống lại càng tỉnh, càng đau đớn trước thực tại phũ phàng.
- Tâm trạng:
+ “vầng trăng bóng xế”: tuổi xuân tươi đẹp của người thiếu phụ đang dần qua đi.
+ “khuyết chưa tròn”: tình duyên không được trọn vẹn, hạnh phúc không được viên mãn.
=> Nỗi niềm bẽ bàng, chua xót về thân phận muộn màng dang dở.
* Hai câu luận
- Sự vật: rêu, hòn đá – nhỏ bé, không có giá trị.
- Trạng thái: xiên ngang, đâm toạc.
- Nghệ thuật: Đảo các động từ mạnh lên đầu: “xiên ngang, đâm toạc” + đối.
=> Sức sống trỗi dậy của thiên nhiên, vượt lên mọi khắc nghiệt của không gian. Ngay cả những sự vật mềm yếu, hèn mọn như rêu, im lìm, cứng ngắc như đá cũng phải vùng lên để phá vỡ mọi giới hạn.
=> Tinh thần phản kháng mạnh mẽ, muốn phá cũi sổ lồng vượt lên mọi định kiến xã hội của con người. Người phụ nữ dù nhỏ bé, dù mềm yếu, không có tiếng nói nhưng không muốn chấp nhận một cuộc đời mãi bị chà đạp.
=> Tâm trạng bực dọc, phẫn uất, không cam chịu trước hoàn cảnh tù túng, chán chường, nhạt nhẽo.
=> Khao khát có được hạnh phúc trọn vẹn.